‘कार्यालयमा एक जना वृद्ध मानिस आएका थिए, मैले केही काम थियो कि बा भनेर सोधेँ,’ इटहरीस्थित कोशी अञ्चल यातायात व्यवस्था कार्यालय सवारी तर्फका प्रमुख रमेशप्रसाद दाहालले भने, ‘तर उनले त तिम्लाई किन चाहियो भनेर उल्टै हकारे।’
दाहालले यसो भनिरहँदा उनको वरीपरी रहेका युवासंघका युवाहरू गलल हाँसे। कार्यालय पुग्ने जो कोहीलाई काम के छ भनेर सोध्ने बिचौलिया भन्ठानेछन् कार्यालय प्रमुखलाई ती वृद्धले। कार्यालयमा विचौलिया तथा लेखापढी व्यवशायीहरुको हालीमुहाली र कार्यालयका कर्मचारीको कमिसनखोर प्रवृत्तीका कारण सर्वसाधारण हैरान छन्।
‘कार्यालयमा कर्मचारी कुर्सीबाट उठ्दैनन्, फाइल खोज्नुपर्दा पनि बिचौलियालाई बोलाउन भन्छन्,’ युवा संघ नेपाल क्षेत्र नं. २ का अध्यक्ष होमनाथ धमलाले भने, ‘सेवाग्राहीलाई कर्मचारी बेवास्ता गरेको बेलामा विचौलिया भने चिप्लो घस्दै काम के छ भन्दै सोध्न आइपुग्छन्।’
एमालेसम्बद्ध युवा संघ नेपाल २ नं. क्षेत्रीय समितिले इटहरीस्थित कोशी अञ्चल यातायात व्यवस्था कार्यालयमा गएर सेवालाई जनमैत्री बनाउन ज्ञापन पत्र दिइरहँदा त्यहाँ पुगेका एक सेवाग्राही भन्दै थिए, ‘सूचना प्रविधिको युगमा फाइललाई सबै कम्प्युटरमा हालेर छिटो छरितो काम गर्नुपर्यो।’
धमलाले सिटी सफारीको दर्ता गर्दा तीन हजार पाँच सयमा हुने कामलाई १५ हजार खर्च गर्नुपरेको बताए। ‘कागजपत्र पुगेन भन्दै सुरूमा वास्तै गरेनन्,’ उनले भने, ‘पछि विचौलिया लाएपछि कागजात नथपी नै काम भयो, चरम भ्रष्टाचार छ।’
कार्यालयमा बिचौलिया हावि भएको, बैंक तथा कर्मचारीसमेतको मिलेमतोमा कार्यालयले बिचौलियामार्फत् काम गर्न बाध्य बनाउने गरेको, बैंकमा पैसा तिर्न जाँदा ११ बजे नै भौचर सकिएको, कार्यालय अगाडि १० रुपैया पर्ने हुलाक टिकटलाई एक सय रुपैयासम्म तिर्नु परेको गुनासो युवासंघ नेपालका युवाहरुले गरेका थिए।
एक दर्जन बढीको संख्यामा पुगेका युवाहरुले कार्यालय प्रमुख तथा कर्मचारीहरुलाई र्याखर्याख्ती पारेका थिए । युवासंघका सुरेश दाहालले सरकारको मुख ताक्नुभन्दा कार्यालय प्रमुख भएको हैसियतमा सकेजति सुधारका काम गर्न सुझाव दिए। उनले भने, ‘तपाईँ कार्यालय प्रमुख भएको बेलामा यस्तो सुधार भयो है भनेर सेवाग्राहीले अनुभव गर्ने गरी काम गर्नुपर्यो’, उनले कार्यालय वरीपरीका फोटोकपी सेन्टरले एउटा फोटोकपीको १० रुपैयासम्म लिएको भन्दै नियमन गरी कारवाही गराउन माग गरे ।
भर्खरै कार्यालय प्रमुखको जिम्मेवारी सम्हालेका दाहालले ११ बजे नै बैंकको भौचर सकिएको, हुलाक टिकटलाई १० गुणासम्म महँगोमा बेच्नुपरेको, बिचौलियाहरु कार्यालयभित्रै प्रवेश गरेको जस्ता गुनासामा अचम्म मानेका थिए ।
कार्यालय प्रमुख दाहालले विचौलिया प्रवेश निषेध गर्न दुई जना प्रहरी र हेल्प डेस्क राखिएको बताउँदै आफ्नो कार्यालयमा विकृती नभएको ठोकुवा गरे । लाइसेन्स बाहेकका काम हेर्ने आफ्नो कार्यालयमा समस्या नभएको भन्दै उनले लाइसेन्स कार्यालयमा भने धेरै विकृती रहेको आफूले सुनेको बताए । तर युवाहरुले भने नवीकरण, दर्ता आदिमा पनि अझै बिचौलियाको सहयोग लिन सेवाग्राही बाध्य रहेको बताउँदै समस्या समाधान गर्न माग गरेका थिए ।
यस्तै युवाहरुको समूह हलगडास्थित लाइसेन्स हेर्ने कार्यालयसमेत पुगेको थियो । कार्यालयमा प्रमुख थिएनन्। बाँकी कर्मचारी पनि सर्भर अवरुद्ध भएपछि लाइसेन्सको सात हजार वटा निवेदनलाई कम्प्युटरमा चढाउन नसक्दा हात बाँधेर बसिरहेका थिए। सर्भरकै समस्याको कारण आज हुने भनिएको परीक्षा पछि सारिएको कर्मचारीहरु बताउँदै थिए। संघका युवाहरुले अन्य कर्मचारीहरुलाई लाइसेन्स वितरण प्रक्रियालाई नियमित र व्यवस्थित गर्न माग गरेका थिए।
युवाहरुले दुई वर्षपछि खुलेको लाइसेन्सको फर्म भर्न सेवाग्राहीले लामो लाइन लाग्नु परेको, फर्म लेखापढी व्यवसायी र बिचौलियाको हातमा पुगेको र सेवाग्राहीले पाँच हजार रुपैयासम्म तिरेर किन्नु परेको गुनासो गरेका थिए । उनीहरुले फर्मलाई इन्टरनेटमार्फत् डाउनलोड गरेर भर्ने व्यवस्था मिलाउन र बिचौलिया हावि हुन नदिन माग गरेका थिए।
जवाफमा कर्मचारीहरुले सक्दो मेहेनत गरेको तर सर्वर र बिचमा दुई वर्षजति लाइसेन्स अवरुद्ध हुँदा एक्कासी भीड बढेर व्यवस्थापनमा समस्या भएको बताएका थिए। उनीहरुले भीडमा नागरिकताको प्रतिलिपी देखाएकै आधारमा लाइसेन्सको फर्म बेचिएको बताउँदै बाहिर महँगोमा बेचिएको बारेमा आफूहरुलाई थाहा नभएको बताए ।
युवासंघले यसअघि इटहरीस्थित विद्युत् प्राधिकरण, इटहरी उपमहानगरपालिकालाई विभिन्न सुझाव र मागसहितको ज्ञापन पत्र दिँदै सेवा सुधार गर्न माग गरेको छ । सबै कार्यालयमा डिजिटल प्रविधिको प्रयोग गर्न, सेवाग्राहीको काम छिटो सम्पन्न गर्न र घुसखोरी बन्द गर्न माग गरेका छन्।