अमेरिकी राष्टपतिमा डोनाल्ड ट्रम्पको विजयसंगै मोरक्कोको माराकेसमा जारी जलवायु परिवर्तनसम्वन्धि राष्ट्रसंघीय सम्मेलन (कोप २२) मा हल्लिखल्लि मच्चिएको छ ।
ट्रम्पले चुनावी दौडानका क्रममा आफूले जिते एक सय दिनभित्रै पेरिस सम्झौता खारेज गर्दै जलवायु परिवर्तनका नाममा अमेरिकी सरकारका तर्फबाट अति कम विकसित र विकासोन्मुख देशहरूलाई दिइदै आएको आर्थिक सहयोग बन्द गर्ने घोषणा गरेका थिए । विश्व समुदायले पेरिस सम्झौतालाई जलवायु सम्मेलनको अहिलेसम्मकै सबभन्दा ठूलो उपलव्धि मानेका छन् । यो खबर हामीले आजको कान्तिपुरबाट लिएका हौ।
ओबामाले गत भदौ १८ मा गत वर्ष फ्रान्सको पेरिसमा भएको जलवायु परिवर्तनसम्वन्धि जलवायु सम्झौता अनुमोदन गरेका थिए । ओाबामाको उक्त अनुमोदनले विकासोन्मुख र अति कम विकसित मुलुकहरु हर्षित बनेका थिए । डोनाल्डले पेरिस सम्झौतासँगै ओबामाले गरेका सबै सम्झौता खारेज गर्ने घोषणा गरेका थिए ।
बुधवार डोनाल्ड राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएसँगै विश्वका १ सय ९७ मुलुकबाट माराकेसमा भेला भएका जलवायु वार्ताकारहरु पेरिस सन्धि धरापमा पर्ने भयले सशंकित भएका छन् ।
‘पेरिस सम्झौता कार्यान्वयन नहुने त होइन भन्नेमा वार्ताकारहरु चिन्तित बनेको मैंले देखें,’ नेपालका तर्फबाट जलवायु सम्मेलनमा सहभागी विज्ञ राजु पण्डित क्षेत्रीले भने, ‘उनको विजयले सबैलाई चकित पारेको छ र जलवायु परिवर्तनका मुद्दामा अनिश्चितता पनि निम्त्याएको छ । सबैलाई एकै ठाउमा ल्याउन सजिलो होस् भनेर गत वर्ष पेरिस सम्झौता भएको थियो ।’ क्षेत्रीका अनुसार कतै अमेरिकाले सम्झौता खारेज गरिदियो भने जापान, बेलायत, क्यानडा, चीन र भारतले पनि हात झिक्न सक्छन्, त्यस्तो अवस्थामा सम्झौता कमजोर बन्न सक्छ ।
पेरिस सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका १९७ मध्ये बुधवारसम्म १ सय मुलुकले उक्त सन्धिलाई अनुमोदन गरेका छन् । नेपालले पनि एक महिना अघि अनुमोदन गरेको थियो ।
वातावरण मन्त्रालयका सचिव डा.विश्वनाथ ओलीले डोनाल्डको विजयले जलवायु परिवर्तनको अहिलेसम्मको उपलव्धि र सम्पूर्ण मुद्दालाई खासै असर नपुऱ्याउने बताए । तर, विकसित मुलुकका तर्फबाट विकासोन्मुख मुलुकलाई दिइने भनिएको आर्थिक सहयोग जुटाउने सन्दर्भमा भने अमेरिका पछि हटे केही असर पर्न सक्ने उनको बुझाई छ ।
अमेरिका अनुदार भयो भने विकासोन्मुख देशलाई उपलव्ध गराउने भनिएको रकम जुटाउन समस्या पर्ने देखिन्छ, सचिव ओलीले भने, तर समग्रमा जलवायुको मुद्दामा डोनाल्डको उदयले कस्तो असर पर्छ भन्ने कुरा अहिले नै भन्न सकिन्न । डोनाल्डले कुनै पनि हालतमा आर्थिक सहयोग नगर्ने अनुदार टिप्पणी गरिसकेकाले यहा भेला भएका वार्ताकार उनको विजयसंगै संशकित भएका हुन् ।
