रंगकर्मी सरिता गिरी मण्डला नाटकघरमा राखिएका फोटोहरु नियाल्दै थिइन्। आफूले खेलेको नाटक ‘बोक्सीको घर’ को फोटोमा पुगेपछि उनी टक्क अडिइन्।
नाटकमा उनी मुख ठूलो पारेर चिच्याइरहेकी थिइन्। त्यसैको नक्कल गर्दै मुख ठूलो पारेर अर्को फोटो खिचिन्।
अर्की कलाकार दिया मास्के आफ्नो पहिलो निर्देशित नाटक ‘चराहरूको सम्मेलन’ को फोटो हेर्दै दंग देखिन्थिन्।
यतिबेला नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाटक महोत्सव चलिरहेको छ। काठमाडौंका चार मुख्य रंगमञ्च (मण्डला, शिल्पी, कौशी र थिएटर मल) मा यसै अवसरमा नाटक प्रदर्शनसँगै नाटकका फोटा पनि राखिएका छन्।
यी फोटो हेर्दै कलाकारहरू विगतमा पुग्छन्। नाटक पारखीहरू भने आफूले हेरेका अनि छुटाएका नाटकमा। कति कलाकारको विगत अनि वर्तमानमा।
‘यहाँ करिब १७० फोटा छन्,’ फोटो प्रदर्शनीका संयोजक नवीनबाबु गुरुङले भने, ‘यसमा मसहित फोटोग्राफर दीपेन्द्र बज्राचार्य, विजय ताम्राकार, राजन काफ्ले, नारायण महर्जन र विजु महर्जनले खिचेका फोटा छन्। १७० मध्ये झण्डै सय वटा फोटा मेरै परेका छन्।’
कलाकार दिया मास्के।नवीनबाबु गुरुङ नाटक ‘फोटोग्राफर’का रुपमा परिचित नाम हो। कुनै नाटकको फोटो चाहिएको छ? नवीनसँग पो छ कि?
कलाकार एवं पत्रकारसम्मले उनैलाई सोध्छन्।
करिब ७ वर्षदेखि नाटकका फोटो खिच्दै आएको उनी बताउँछन्।
‘मैले पहिलो पटक सर्वनाम नाटकघरमा फोटो खिचेको थिएँ। म्युजिक स्कुलमा सँगै पढेको साथी श्याम खड्काले नाटकको फोटो खिच्न बोलाएका थिए,’ सांगीतिक क्षेत्रमा पनि लागेका गुरुङले भने, ‘पछि नाटकका मान्छेसँग चिनजान हुन थाल्यो। फोटो खिच्न आइदेऊ न भन्न थाले। त्यसपछि नै हो धेरै खिच्न थालेको।’
उनका अनुसार सुरूसुरूमा नाटकका फोटो खिच्ने बानी थिएन। रंगमञ्चमा हुने ‘लो लाइट’ मा खिच्न डर लाग्थ्यो। आफूसँग राम्रो क्यामरा नभएको जस्तो लाग्थ्यो। तै खिच्थे। कहिलेकाहीँ भने नाटकको ‘डकुमेन्टेसन’ लगायत काममा पैसा पाउन थालेको उनी बताउँछन्।
‘हुन त नाटकमा पैसा छैन। न नाटक गर्नेलाई छ। न फोटो खिच्नेलाई,’ उनले भने।
नवीनबाबुनाटक महोत्सवमा नयाँबाहेक गुरुकुलदेखि स्टुडियो सेभेनका फोटा पनि छन्। त्यसलाई पुराना फोटोग्राफर दीपेन्द्र बज्रचार्य, विकाश रौनियार लगायतले खिचेका छन्। फोटोमा सुनील पोख्रेल, अनुप बराल, लक्ष्मी बर्देवा, दयाहाङ राई, सृजना सुब्बा, नाजिर हुसेन, अंकित तिवारीदेखि नयाँ कलाकारसम्म अटाएका छन्।
‘प्रदर्शनीका लागि फोटा फ्रेमिङ गर्दै थिएँ,’ गुरुङले भने, ‘अस्ति भर्खर रंगमञ्चमा नाटक सिकिरहेको जस्तो लाग्ने कलाकार फिल्ममा पनि देख्दा रमाइलो लाग्यो।’
उनका अनुसार भविष्यमा आफूले मात्रै खिचेका नाटकका फोटो प्रदर्शनी गर्ने सोच बनाएका छन्। ती फोटा बिक्रीमा राखेर रंगमञ्चमै केही गर्ने उद्धेश्य रहेको उनले बताए।
नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय नाटक महोत्सव फागुन २० गतेसम्म चल्नेछ। चार नाटकघरमा दैनिक चार नाटक गरेर जम्मा २८ नाटक प्रदर्शन हुनेछन्। महोत्सवमा राखिएका नाटकका फोटा सम्बन्धीत फोटोग्राफरलाई सम्पर्क गरेर किन्न पनि सकिनेछ।
कलाकार नाजिर हुसेन।
