सामान्यतया दुई पांग्रे सवारी साधन भन्ने बित्तिकै बाइक र स्कुटर बुझिन्छ। बाइक र स्कुटरमा पेट्रोल इन्जिन जडित हुन्छ। डिजेलको तुलनामा पेट्रोलको भाउ महंगो छ। यस्तोमा कहिलेकाहीँ डिजेलले चल्ने बाइक/स्कुटर भइदिए पनि हुन्थ्यो नि भन्ने विचार आएको छ? अथवा सामान्य ढंगमा पनि बाइक तथा स्कुटरमा किन डिजेल इन्जिन जडान गरिदैन भन्ने सोच्नुभएको छ?
भारतीय अटो अनलाइन अटोबिजले यसैबारे एउटा लेख तयार पारेको छ, जसमा बाइक/स्कुटरमा डिजेल इन्जिन जडान नगर्नुको कारण खुलाएको छ। यी हुन् उल्लेखित कारणहरूः
१. डिजेल इन्जिनमा कम्प्रेसन अनुपात २५:१ को आवश्यक हुन्छ, जुन पेट्रोल इन्जिनभन्दा बढी हो। उच्च कम्प्रेसन अनुपात इन्जिन ह्यान्डलिङको लागि भारी धातुको प्रयोग गर्नुपर्ने हुन्छ। पेट्रोल इन्जिनको तुलनामा डिजेल इन्जिन भारी हुन्छ र यसको आकार पनि ठूलो हुन्छ। त्यसैले, बाइकमा डिजेल इन्जिन प्रयोग गरिदैन।
२. डिजेल इन्जिनको कम्प्रेसन अनुपात बढी हुनाले यो भारी हुन्छ। साथै, डिजेल इन्जिनको प्रारम्भिक मूल्य पेट्रोल इन्जिनभन्दा महंगो हुन्छ। त्यसैले, बाइक/स्कुटरमा डिजेल इन्जिन उपयुक्त हुँदैन।
३. कम्प्रेसन अनुपात बढी हुँदा इन्जिनले बढी आवज र कम्पन उत्पादन गर्छ। हलुका अथवा दुई पांग्रे सवारी साधनले उच्च कम्पन ह्यान्डल गर्न सक्दैन। त्यसैले, डिजेल इन्जिन बाइक/ स्कुटरका लागि उपयुक्त हुँदैन।
४. डिजेल इन्जिनले धेरै टर्क उत्पादन गर्छ तर पेट्रोल इन्जिनको तुलनामा कम आरपिएम सिर्जना गर्छ। मोटरसाइकलको लागि बढी स्पीड चाहिन्छ। त्यसैले पनि बढी आरपिएमको आवश्यक हुन्छ। यसकारण बाइक तथा स्कुटरमा पेट्रोल इन्जिन नै प्रयोग हुन्छ।
५. डिजेल इन्जिनले उच्च प्रेसरमा काम गर्ने भएकोले इन्जिन छिटो बिग्रने समस्या हुन्छ। यो प्रत्येक पाँच हजार किलोमिटरमा इन्धन फेर्दा हुन्छ। यो समस्या पेट्रोल इन्जिनमा भने हुँदैन। त्यसैले, बाइकमा डिजेल इन्जिन प्रयोग हुँदैन। बाइक/स्कुटरको लागि पेट्रोल इन्जिन नै उपयुक्त हुन्छ।
६. डिजेल इन्जिनमा कम्बसन चेम्बरमा इन्धन आपूर्ति गर्न प्रयोग गरिने फ्युल इन्जेक्टर प्रविधि स्पार्क प्लग प्रविधिभन्दा महंगो हुन्छ। त्यसैले, बाइकमा डिजेल इन्जिन प्रयोग हुँदैन किनभने पेट्रोल इन्जिनमा स्पार्क प्लग प्रविधि राख्न सहज र किफायती हुन्छ।
७. पेट्रोलको तुलनामा डिजेलले बढी ऊर्जा उत्पादन गर्छ। पेट्रोलको तुलनामा डिजेलमा प्रति ग्यालन ऊर्जा उच्च हुन्छ। डिजेलको प्रयोगमा साधन गुड्दा उच्च तापक्रम उत्पादन हुन्छ जसले गर्दा इन्जिनलाई चिसाउन पनि उच्च सतहको क्षेत्रफल आवश्यक हुन्छ। जुन बाइक/स्कुटरमा उपलब्ध हुँदैन। त्यसैले पनि डिजेल इन्जिन बाइक/स्कुटरको लागि उपयुक्त हुँदैन।
८. पेट्रोलको तुलनामा डिजेलले बढी प्रदूषण गर्छ। डिजेलबाट सवारी चल्दा पेट्रोलको तुलनामा प्रति ग्यालन १५ प्रतिशत बढी कार्बन डाइअक्साइड उत्सर्जन हुन्छ। त्यसैले, वातावरणीय हिसाबमा पेट्रोल इन्जिन बाइकका लागि बढी उपयुक्त हुन्छ।
