शाकाहारी र शाकाहारी आहारका समर्थकहरूले उनीहरूका सम्भावित स्वास्थ्य लाभहरूको आधारमा प्रायः आफूहरुलाई प्रर्याप्त ठान्छन्।
तर विगतमा, डाएटिसियनहरू शाकाहारी आहारहरूले व्यक्तिहरूको पोषण आवश्यकताहरू पर्याप्त मात्रामा पूरा गर्दैन कि भनेर चिन्तित हुन्थे।
हाल मानिसहरू शाकाहारी आहारमा आधारित भएर स्वास्थ्य प्रति ध्यान दिन्छन्।
विभिन्न अध्ययनहरुले शाकाहारी खानाले अन्य पौष्टिक तत्त्वहरूको अभाव निम्त्याउन सक्ने पत्ता लगाएको छ।
शाकाहारीहरूले रातो मासु, कुखुरा, समुद्री खाना, दुग्ध, अण्डा, मह, वा अन्य पशु उत्पादनहरू भएको कुनै पनि खानाहरू खाँदैनन्। यसकारण पनि शरीरमा पौष्टिक तत्वको मात्रा कमी हुने अध्ययनले पत्ता लगाएको छ।
हाल, संयुक्त राज्य अमेरिकाको करीब २ प्रतिशत जनसंख्याले आफूलाई शाकाहारी भनेर चिनाउने अध्ययनले देखाउँछ।
किन शाकाहारीलाई प्रोटिनयुक्त खानेकुरामा केन्द्रित हुन् आवश्यक छ?
‘जो व्यक्ति शाकाहारी खानाहरू मात्रै खान्छन् र कुनै मासुजन्य खानेकुरा खाँदैनन् उनीहरूसँग पूर्ण आहार प्रोटिनहरूमा प्रत्यक्ष पहुँच हुँदैन। जुन मांशाहारी व्यक्तिसँग हुन्छ’, अध्ययनले भनेको छ।
परिणामस्वरूप, शाकाहारीहरूले प्रर्याप्त प्रोटिन लिनलाई आफ्नो आहारमा ध्यान दिन आवश्यक छ।
अध्ययनअनुसार पशुजन्य उत्पादन नखाँदा डाइटमा प्रोटीनको महत्त्वलाई प्रयाप्तता दिन गाह्रो हुन्छ।
प्रोटिन मानव शरीरको आधारभूत निर्माणको ब्लक मध्ये एक हो।
यो शरीरभरी कोशिकामा उपस्थित हुन्छ र मुख्य रुपमा शारीरिक क्रियाकलापहरुमा भूमिका खेल्दछ। यसको भूमिका मांसपेशी र हड्डीहरू व्यवस्थित तरिकाले राख्ने, प्रतिरक्षा प्रणालीलाई समर्थन गर्ने, र रगतमा अक्सिजन परिवहन गर्नुं हो।
नेशनल एकेडेमिज अफ साइन्स, इन्जिनियरिङ एन्ड मेडिसनकाअनुसार प्रोटीनको लागि सिफारिश गरिएको आहारकाे मात्रा (आरडीए) वयस्क पुरुषहरूको लागि ५६ ग्राम र वयस्क महिलाहरूको लागि ४६ ग्राम हो।
प्रोटिनको आवश्यकतालाई हेर्ने अर्को तरिका पोषण र आहार विज्ञ एकेडेमीको सल्लाहलाई विचार गर्नु हो। जसले प्रत्येक दिन शरीरको तौलको प्रति पाउन्ड ०.५ ग्राम प्रोटीन खान आवश्यक छ भनेर बताउँछ।
उनीहरुकाअनुसार शाकाहारीहरूले शरीरको तौलको प्रति पाउन्ड ०.५ ग्राम प्रोटीन खाएर फाइदा लिन सक्छन्। किनकि शाकाहारी प्रोटीनहरू अलि कम पाचनयोग्य हुने अनुसन्धानकर्ताहरु बताउँछन्।
विज्ञहरूले शाकाहारी वा शाकाहारी खाना मनपराउने मानिसहरूलाई एकै समयमा उनीहरूको आहारमा पर्याप्त प्रोटिनहरू पाउन विभिन्न बोटविरुवाबाट उत्पान भएका वस्तुमा आधारित प्रोटिन खाना सुझाएका छन्।
तर शाकाहारीहरुले भने यो अभ्यासलाई आवश्यक मान्दैनन्।
मानिसहरूले अहिले एक दिनको अवधिमा उनीहरूलाई एमिनो एसिड (अम्लिए पदार्थ)को पूर्ण दायरा प्राप्त हुन्छ भनेर हरेक खानामा एमिनो एसिडहरू सन्तुलनमा राख्नु पर्दैन सोच्छन्।
(एमिनो एसिड र प्रोटिन शरीर निर्माणका ब्लक हुन्। जब प्रोटिनहरू पचाइन्छ वा टुक्रिन्छ, एमिनो एसिडहरू बाँकि रहन्छ। मानव शरीरले प्रोटिनहरू बनाउन एमिनो एसिडहरू प्रयोग गर्छ)
यी शाकाहारी खानामा हुन्छ धेरै प्रोटिनको मात्रा
तोफु
दाल
फर्सीको बिउ
राज्मा
बोडी
*आल्मोन्ड (बदाम)
हरियो केराउ
सागसब्जी
गहुँको रोटी
ब्राउन राइस
ब्रोकाउली
च्याउ
(*सच्याइएको)
मेडिकल न्युज टुडेकाे सहयाेगमा
