नेपाल धितोपत्र बोर्डले नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) लाई मार्जिन कारोबार सुविधा तत्कालै संचालन गर्न निर्देशन दिएको छ।
बोर्डले नेप्सेलाई बुधबार पत्र नै पठाएर मार्जिन कारोबार सुविधा कार्यन्वयनमा ल्याउन भनेको हो। मार्जिन कारोबारका लागि २१ ब्रोकर कम्पनी छनौट भए पनि सेवा संचालन हुन सकेको छैन।
अघिल्लो हप्ता पनि बोर्डले नेप्सेलाई पत्र पठाएर यसको प्रगति मागेको थियो। नेप्सेले बुधबार त्यसको प्रतिउत्तर पठाएको थियो। त्यसपछि बोर्डले मार्जिन सुविधाको लागि निर्देशन दिएको थियो।
यी हुन् मार्जिन कारोबारका लागि स्वीकृति पाएका ब्रोकर कम्पनी
ब्रोकर कम्पनीले दिने मार्जिन कारोबार सेवा के हो ?
कुनै पनि कम्पनीको धितोपत्र खरिद गर्दा निश्चित रकम सापटीका रुपमा ब्रोकर कम्पनीले ग्राहकलाई दिनु नै मार्जिन कारोबार हो। धितोपत्रमा ग्राहकलाई परेको कुल मूल्यमा आधा रकम ९सम्झौताअनुसारको० ब्रोकर कम्पनीहरुले निश्चित अवधिसम्मका लागि तिरिदिनेछन्, करिब आधा रकम ग्राहकले तिर्नुपर्ने हुन्छ।
ब्रोकर कम्पनीले तिरिदिएको रकमको ग्राहकले व्याजसहित निश्चित अवधिपछि भुक्तानी गर्न सक्नेछ। यदी ग्राहकले सो रकम नतिरेमा धितोपत्र बेचेर अशुल्ने अधिकार ब्रोकर कम्पनीहरुलाई हुनेछ। आफ्नो रकम अशुलेपछि बाँकी रकम भने सम्बद्ध ग्राहकलाई दिनुपर्दछ।
यस्तो कारोबार प्रणाली जोखिमपूर्ण पनि उत्तिकै हुने गर्दछ। किनेको धितोपत्रको बजार मूल्य झर्दै जाने हो भने एकातर्फ सम्पत्तिको मूल्य झर्ने र अर्कोतर्फ व्याजदरको भार समेत बोक्नुपर्ने भएकाले दोहोरो जोखिम यसले निम्त्याउन सक्ने कतिपयको विश्लेषण छ। यद्यपी अहिले पनि बैंकहरुमार्फत सेयर धितो राखेर कर्जा लिन पाइने व्यवस्था छ।
कतिपयले भने बजारमा तरलताको अभाव हुँदा बैंकहरुमार्फत सेयर धितोमा कर्जा नपाइने समस्या रहेकाले यसको आवश्यकता भएको दावी गर्दै आएका छन्।
