नेपालका व्यवसायी रुपेश पाण्डेले नेपालको जडिबुटी विश्व बजारमा पुर्याउने संकल्प लिएका छन्।
नेपालमा दुई दर्जनभन्दा बढी ब्राण्डेड सामानहरु भित्र्याएका पाण्डेले अब नेपालमा उत्पादित जडिबुटीलाई विश्व बजारमा पुर्याउनका लागि काम शुरु गरेका छन्।
वीरगञ्जको एउटा सरकारी विद्यालयको प्रधानाध्यापक रहेका उनको पाण्डेलाई शिक्षणमा पेशामा नै देख्न चाहन्थे, तर साइकल चढेर सिमापारी रक्सौलको बजारबाट सामान ल्याई वीरगञ्जको बजारमा बेचेर पैसा कमाउन थालेका उनको ध्यान त्यता तिर गएन।
अलि अलि कमाईले अलि ठूलो काम गर्न सकिन्छ भन्ने विश्वास उनमाथि जाग्यो । उनले सोही समयमा वीरगञ्जको चुंगीकरको ठेक्का पाए । उनको लगनले प्रभावित भएका एक धनाढ्यले थोरै पैसामा पाण्डेलाई आफ्नोे जग्गा प्लटिङ गर्न दिए ।
पाण्डेले बाँकि पैसा जग्गा बिकेपछि तिरे । त्यसबेला वनको एक ठेक्का पार्न सफल हुँदा पनि उनलाई राम्रै आम्दानी भयो । चाँडै नै उनको आर्थिक हैसियत निकै चुलियो ।
करिब दश वर्ष अघि एक आत्मविश्वास र बलियो आर्थिक हैसियतका साथ उनी काठमाडौं प्रवेश गरे। काठमाडौंमा आएपछि उनको उडानमा अझ सशक्त पखेटा लाग्यो ।
भारतबाट मात्र सामान ल्याएर अघि बढेको व्यापार अब विश्वभरिका ठूला ब्राण्डका शो– रुममा पनि अघि बढ्यो । उनी नेपालका एक सफल व्यवसायीको रुपमा स्थापित भएका छन् । उनीसँग गरिएको कुराकानीको सम्पादित अंश-
तपाईंको ब्यवसाय अहिले कस्तो हुदैँछ ?
मेरो समूहमा आवद्ध साथीहरूको अथक मेहनत र ठिक समयमा गरेको उपयुक्त निर्णयले अहिलेसम्म व्यवसाय राम्रै चलेको छ । नेपालमा विदेशी ब्राण्डका उपभोक्ता छैनन् भन्ने समयमा विदेशी ब्राण्डका सामान ल्याएर हामीले आफूलाई स्थापित गर्यौं, यसमा गर्व गर्ने ठाउँ छ ।
विश्व विख्यात ब्राण्ड नेपालमा ल्याउने यो क्रमलाई नेपाली बजारले स्वागत गर्ने चलन चलिरहेको देखिन्छ, त्यसैले नेपाली उपभोक्ताको रोजाइमा परेका अझ धेरै ब्राण्ड ल्याउन तयारी गरिनै रहेका छौं । चाँडै नै केही विश्व विख्यात कपडाको ब्राण्ड नेपाल आएको समाचार सुनाउने छौं ।
जहाँसम्म कहाँ पुग्ने विचार छ भन्ने प्रश्न छ, त्यसको उत्तरमा विदेशी ब्राण्ड मात्र बेच्ने व्यापारिक संस्थाको रुपमा चिनिने अभिप्राय भने छैन । मेरा आकांक्षा र उडान फरक छन् । केही फरक गर्ने धोको राखेको छु । नेपालकै आर्थिक रुपान्तरण हुने व्यवसाय संचालन गर्ने मेरो चाहना छ ।
त्यो चाहना के हो अनि नेपालको आर्थिक रुपान्तरण कसरी हुन्छ जस्तो लाग्छ ?
हेर्नुस्, म आफै विदेशी ब्राण्डको पारखी हुँ । नेपालमा पनि विदेशी ब्राण्डको लोकप्रियता बढदो छ । तर, विदेशी ब्राण्ड नेपालमा ल्याउने मात्र होइन नेपालका उपभोग्य वस्तु विदेशमा फैलाउने पनि मेरो सपना छ ।
हामीले विदेशबाट लुगा, जुत्ता, खेलौना, इलेक्ट्रोनिक्सका सामान ल्याउँछौ । यी सबै सामान हामीलाई अत्यन्त महँगो लाग्छ । तर, वास्तवमा हामीसँग त्यस्तो सामग्री छ जुन हामी विश्व बजारमा अत्यन्त महँगोमा बिक्री गर्न सक्छौं ।
त्यो के सामान हो भन्नु होला? धेरैलाई थाहा पनि छ । हामी ब्राण्डमा काम गर्ने व्यक्तिले विदेशी अत्तर (परफ्युम), मेकअपका सामान, नेचुरल औषधि जस्ता सामान यहाँको बजारमा निकै महँगोमा विक्री गर्दछौं ।
तर, त्यस्ता सामग्री बनाउन प्रयोग हुने विभिन्न प्रकारका इसेन्स आयल, उच्च पहाडी क्षेत्रमा पाइने जडिबुटी आदी नेपालमानै पाइन्छ । हामीले विदेशीलाई कपडा, कार्पेट, पश्मिना बेच्न कोसिस गर्यौं तर नेपालको सामग्री चिनाउने ब्राण्ड विकास गर्न नसक्नाले सस्ता र थोत्रा प्रतिस्पर्धासँग हार खायौं । तर यदि कसैले नेपालका जडिबुटी, उच्च भेगमा पाइने फूल र बिरुवा आदीको प्रयोग गरेर नेपाली बलियो ब्राण्डमा विश्व बजारमा पु¥याउन सक्ने हो भने हाम्रो व्यापार घाटामा निकै ठूलो टेवा दिन सक्छ ।
अहिले पनि यस्ता काम नभएका होइनन्, तर विश्व बजारमा चिनिने ब्राण्डको रुपमा अघि आउन सकेको छैन, स–सानो रुपमा मात्र भएको देख्छु ।
मेरो आरपी ग्रुपले नेपालको कुन उत्पादनलाई विश्व बजारमा नेपालको ब्राण्डको रुपमा स्थापित गर्न सकिन्छ भनेर केही समय देखि अध्ययन गरिरहेको छ ।
कुनै पनि आधुनिक मेसिनबाट निर्माण गरिएको उपभोग्य वस्तु वा इलेक्ट्रोनिक्स सामग्रीमा हामी चीन र भारतजस्ता देशसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सक्दैनौं । त्यसैले हामी वनस्पतिजन्य र जडिबुटीजस्ता सामग्रीलाई विश्व बजारमा स्थापित गर्ने बृहत लक्ष्यका साथ काम गरिरहेका छौं । हामीले सोचेको भन्दा एक तिहाई मात्र सफलता प्राप्त भयोभने अर्बपति हुनका लागि निन्द्रा बिगार्नु पर्दैन ।
मेरो विचारमा हामीले नेपालबाटै दर्जनौं अर्बपति जन्माउनेछौं । तर, त्यसको लागि सरकारी तवरबाट पनि ठूलो सहयोगको आवश्यकता पर्छ । जनस्तरबाट पनि यस परियोजनाको महत्व र यसले भविष्यमा दिनसक्ने प्रतिफलप्रति विश्वस्त भई यस कार्यमा होमिने जोस आउनु पर्दछ । हामी त्यस्तै एक ठूलो कार्यको अध्ययनमा छौं ।
यस्तो कार्यमा सरकारको समर्थन प्राप्त हुन्छ भन्ने विश्वास छ ?
अहिलेको अवस्थामा नेपालको सरकार व्यापार र व्यवसायलाई पृष्ठपोषण गर्ने भन्दा कसरी हरेक क्षेत्रमा बढी भन्दा बढी कर लगाएर साधारण सरकारी खर्चको असाधारण बोझ बोक्ने भन्ने समस्यामा छ । वास्तवमा थोरै व्यक्तिमा धेरै कर लगाउँदा कर प्रशासनलाई आफ्नो लक्ष्य पुर्याउन सहज हुन्छ, तर त्यसले उचित प्रतिफल दिंदैन ।
धेरै भन्दा धेरै आम्दानीकर्तालाई सकभर कम करको दरले बाँध्न सक्नुपर्दछ । धेरै आय आर्जन गर्ने साना कंपनी सरकारी करको दायराबाट बच्न सरकारी कर्मचारीलाई हरेक वर्ष आफूले तिर्नुपर्नेभन्दा बढी रकम घुस दिइरहेका छन् ।
यसको मतलब सरकारको करमुखि छवि परिवर्तन हुन सकेको छैन । सरकारले यो विषयमा गम्भीरतापूर्वक सोचेको देखिदैन । तर, प्रधानमन्त्री ओलीलाई जसले जसरी बुझेको भएता पनि मेरो व्यक्तिगत विचारमा वहाँको नेपाललाई समृद्ध बनाउने सपना दृढ र साँचो छ ।
त्यसैले हामीले सरकारलाई विश्वासमा लिन सक्यौंभने र आफूले गर्न खोजेको कार्यले नेपाललाई विश्व बजारमा स्थापित गर्छ भनेर बुझाउन सक्यौंभने सरकाबाट अवश्य पनि सहयोग प्राप्त हुन्छ भन्ने मेरो विश्वास छ ।
के अब आरपी ग्रुप चाँडै जडिबुटी र नेपाली उत्पादनको क्षेत्रमा आउँदै छ ?
मैले माथिनै भने, अहिले हामी अध्ययनको क्रममा छौं । अहिलेनै यसरी र यस्तो उत्पादन सहित आउँदैछौं भनेर भन्नसक्ने अवस्था छैन । तर, विदेशी ब्राण्ड बाहेक नेपालको पर्यटन क्षेत्रमा आउने तयारी भने अन्तिम चरणमा पुगेको छ ।
हामी काठमाडौं, पोखरा, चितवन, लुम्बिनी जस्ता पर्यटकिय दृष्टिले अत्यन्त संभावना भएका शहरमा महंगा पर्यटकका लागि लक्जरी होटल र रिसोर्ट ल्याउने तयारीमा छौं । जडिबुटी र पर्यटनमध्ये पहिले पर्यटन हुने अवस्थाको नजिक पुगेका छौं ।
सरकारबाट के अपेक्षा छ ?
देशको विकास सरकारले हैन उद्यमि र सचेत जनताले गर्ने हो । सरकारको काम ति समूहलाई सहयोग गर्ने र कानुनी शासनको प्रत्याभूति गर्ने हो । अहिले सरकारले पूर्वाधार विकासमा ध्यान दिन जरुरी छ । यदि विदेशी लगानीकर्ताको विश्वास जित्ने हो भने मेट्रो रेल, फ्लाइ ओभर जस्ता पूर्वाधार कंपनी आउन सक्छन् । सरकारले यस्ता कार्यका लागि वातावरण बनाउने अपेक्षा लिएको छु ।
युवा पुस्तालाई के सन्देश दिनुहुन्छ ?
युवा पुस्ताले आफ्नो उर्जा सकभर नेपालमानै खर्च गर्नु पर्दछ । यसका लागि युवा उद्यमीले लगानी ल्याउनु पर्दछ भने अन्य युवाले क्षमता अभिवृद्धिका काममा ध्यान दिनु पर्दछ । हामी सबै मिलेर सबै नेपालीहरू युगौं युगसम्म नेपालमानै आफ्नो भविष्य सुनिश्चित गर्न सकुन्, काम र मामको खोजमा विश्वभर भौतारिन नपरोस् भन्ने अवस्थाको सिर्जना गर्नु पर्दछ ।
