नेपाली कांग्रेसका सांसद प्रदीप गिरीलाई अर्थमन्त्री युवराज खतिवडाले जवाफ फर्काएका छन्। गिरीले प्रतिनिधि सभाको बजेट छलफलमा सहरी विकास कार्यक्रमको विरोध गरेका थिए। उनले बजेटमा सहर शब्द रहेको ठाउँमा गाउँ भन्ने शब्द राख्न प्रस्ताव गरेका थिए।
‘आधुनिक सभ्यताको मानक नै सुविधायुक्त सहर भएको तथा मुलुकको विकास स्वरुप सहरी विकासबाट प्रतिबिम्बित हुने भएकाले सहरी विकासको कार्यक्रम विकास प्रस्तुत गरेको छुु, भनेर बजेटमा लेखिएको छ, गिरीले भनेका थिए, ‘गाउँलाई सुविधायुक्त बनाउन सकिदैँन, सहरलाई गाउँ गर्दिनुस्। मेरो बिन्ती छ बजेटको रुपरेखाको दिशा बदलिन्छ।’
गिरीले प्रतिनिधिसभामा धारणा राख्दा खतिवडाले ध्यान दिएर सुनेका थिए। उनै गिरीको प्रश्नमा खतिवडाले जवाफ फर्काएका हुन्। ‘सहर र गाउँको सभ्यताको कुरा उठ्योु, खतिवडाले भूमिका बाँध्दै भने, ‘म पनि इतिहासको विद्यार्थी थिएँ कुनै बेला, मानविकी पढेको हुनाले प्राचिन सभ्यताको मिसापोटा देखि ग्रिसको सभ्यता, रोमको सभ्यता हेरेको हो।
सहर र बसोबास कसरी विकास हुदैँ हेरेकै हो। मानिसहरु कसरी सहरीकृत हुदैँछन, ग्रामिण जनजीवनबाट सहरी जनजीवन कसरी विकास हुदैँछ भन्ने कुरा हामीले अहिलेका केही अन्तर्राष्ट्रिय प्रकाशन हेर्यो भने थाहा हुन्छ।’
उनले तीस बर्ष पछाडि एसियाको ९५ प्रतिशत जनसंख्या सहरबासी हुने उल्लेख गरे। साथै नेपालको तीन चौथाई जनसंख्या तीस बर्ष भित्रै सहरबासी हुने प्रक्षेपण गरे। ‘हामीले हिजो सहरीकृत नभएको ठाउँलाइ पनि नगरपालिका घोषणा गर्न होडबाजी त गरेकै हौँ नि।
जब होडबाजी गर्दै नगरपालिका घोषणा गर्ने र हामी गाउँलाई सहर बनाउँदै जाने हो भने त हुने स्थिति त त्यहि (सहरीकरण) नै हो’, खतिवडाले बजेटको रक्षा गर्दै भने, ‘अबको चुनौती भनेको व्यवस्थित सहर हो। गाउँ बिर्सन हुदैँन भनेर हामीले आफ्नो गाउँ आफैँ बनाउँ कार्यक्रमलाई नयाँ शैलीमा लैजाने र साधन स्रोत सम्पन्न बनाएर लैजाने कुरा गरेका छौँ। बसाइ सराईको चाप घटाउने कुरा गरेका छौँ।’
उनले गुणस्तरीय शिक्षा, शुद्ध पिउने पानी र आधुनिक जीवनको कुरा गर्दा कुनै न कुनै रुपमा सहरी जीवनमा पुग्ने बताए। ‘आधुनिक जीवनको कुरा गर्छौँ भने कुनै न कुनै रुपले हामी सहरी जीवनको वरिपरी, व्यवस्थित बस्तीको वरिपरि पुग्छौँ। त्यही कुरा बजेटमा अलिकति जोड गरिएको छ।’
