एक्सरे भनेको रेडिएसनको एउटा प्रकार हो। जसलाई विकिरण पनि भनिन्छ। रोगको निदानको उद्धेश्यका लागि शरीरको कुनै अंगमा रेडियसन पठाएर त्यो अंगको 'इमेज' तयार पार्ने एउटा मोडालिटी हो।
कुनै पनि भाँचिएको हड्डीको अवस्था के कस्तो छ भन्ने पहिचान गर्न समेत एक्सरे गरिन्छ। निमोनिया पत्ता लगाउन पनि एक्सरे गरिन्छ। शरीरको धेरै अंगको एक्सरे गर्न सकिन्छ।
छातीको एक्सरे कस्तो अवस्थामा गर्ने?
छातीको संक्रमण हेर्न एक्सरे गरिन्छ। श्वासप्रश्वास सम्बन्धी समस्याको लक्षण देखिएमा एक्सरे गरिन्छ। फोक्सोमा कुनै समस्या छ कि छैन भनेर पत्ता लगाउन समेत यस्तो गरिन्छ।
त्यसको साथै अरू रोगको पहिचान गर्न पनि एक्सरे गरिन्छ। छातीमा पानी जम्मा भएको, हावा भरिएको पत्ता लगाउन एक्सरे गरिन्छ।
छातीको एक्सरे अनावश्यक रूपमा गर्न हुँदैन। छातीको समस्या देखिएको अवस्थामा मात्रै गर्नुपर्छ। सामान्य अवस्थामा आत्तिएर चिकित्सकको परामर्श बिना एक्सरे गर्नु हुँदैन। त्यसले विकिरणको अनावश्यक जोखिम बढाउन सक्छ।
कोभिड-१९ को तेस्रो लहरमा छातीको समस्या कम देखियो
कोभिड-१९ को तेस्रो लहर (डेल्टा भेरियन्ट) को समयमा एकै दिनमा सय भन्दा बढीलाई एक्सरे गरिएको थियो। त्यो बेलामा छातीको समस्या धेरै नै देखिएको थियो। छातीमा सेतो दाग देखिने जस्ता समस्या थिए। त्यो समस्या फोक्सोको पेरिफेरीमा देखिएको थियो।
कोभिड-१९को तेस्रो चरण (ओमिक्रोन) चरणमा भने छातीको संक्रमण धेरै कम देखियो। हामीले एक्सरे गरेको आधारमा भन्ने हो भने ओमिक्रनको समयमा छातीका बिरामी निकै कम भए। यसकै आधारमा पनि डेल्टा भेरियन्ट भन्दा ओमिक्रोन कमजोर रहेको भन्न सकिन्छ।
कोभिड-१९ का बिरामी सबैले छातीको एक्सरे गर्न पर्दैन। बिरामीमा धेरै लक्षण देखिएन, श्वासप्रश्वासको समस्या भएन भने छातीको एक्सरे गर्न जरूरी हुन्न।
जेष्ठ नागरिक, दीर्घ रोगी र श्वास प्रश्वासमा समस्या देखिएकाले एक्सरे गरेको राम्रो हो।
कस्तो अवस्थामा सिटी स्क्यान गर्ने
छातीको एक्सरेभन्दा सिटी स्क्यानमा धेरै विकिरण फ्याकिन्छ। छातीको एक्सरे गर्दा स्पष्ट भएन भने मात्रै सिटी स्क्यान गर्नुपर्छ। दुई-तीन पटक पिसीआर गर्दा पनि पोजेटिभ आयो तर लक्षण कोभिड-१९ को थियो भने त्यस्तो अवस्थामा समेत सिटी स्क्यान गर्नुपर्छ। कोभिड १९ ठीक भएर गएका तर लामो समयसम्म भेन्टिलेटरमा रहेका बिरामीको पनि सिटी स्क्यान गरिन्छ।
छातीको एक्सरे र सिटी स्क्यान किन अनि कस्तो अवस्थामा गर्ने भनेर हामीले कन्सल्टेन्ट रेडियोलोजिष्ट डा. केदार खड्गीसँग भिडिओ कुराकानी गरेका छौ।
