विश्वभर फैलिएको कोरोना संक्रमण रोकथामका लागि गरिएको लकडाउनले अन्य क्षेत्रमा जस्तै निर्यात योग्य उद्योगमा पनि असर परेको छ।
कोरोना संक्रमणले निर्यात योग्य उद्योग व्यवसायमा दीर्घकालिन असर परेको व्यवसायीहरू बताउँछन्। गार्मेन्ट, उनी तथा फेल्ट, गलैंचा, हस्तकला तथा पश्मिना नेपालबाट निर्यात हुने प्रमुख उद्योग हुन्।
निर्यातमुलक उद्योगको प्रमुख बजार विदेश भएकाले कोरोनाले दीर्घकालिन रूपमा असर पार्ने नेपाल निर्यात व्यवसायी महासंघका सचिव दुर्गा बिक्रम थापाले बताए।
‘विदेशमा फागुनदेखि नमुना पठाउन सुरू हुन्छ, नमुना हेरेर विदेशीले अर्डर गर्थे,’ उनले भने, ‘नमुना पठाउन नसकेपछि विदेशीले अर्डर गर्दैनन्।’
२०७२ सालमा आएको भुकम्पलेभन्दा पनि कोरोना भाइरसले उद्योग व्यवसायमा बढी असर पारेको उनी बताउँछन्।
भुकम्पले नेपालमा मात्र क्षति गरेको थियो। जसले गर्दा अन्य देशमा निर्यात गर्न सहज भएको थियो। तर जर्मनी, फ्रान्स, अमेरिका, जर्मन, बंगलादेशजस्ता निर्यात हुने प्रमुख देश कोरोना संक्रमणसँग जुधिरहेका हुनाले निर्यातमा असर पार्ने उनी बताउँछन्।
विश्वव्यापी रूपमा कोरोनाको संक्रमण अन्त्य नभईकन निर्यातजन्य उद्योग नफस्टिने उनको भनाइ छ।
हाम्रो मूख्य बजार भनेकै विदेश हो। पहिले भएका अर्डर पनि क्यान्सिल हुन थालको गलैंचा उद्योग संघका अध्यक्ष राम बहादुर गुरूङले बताए।
जबसम्म विदेशको अवस्था सुध्रदैंन तबसम्म कार्पेट उद्योगको अवस्था पनि नाजुक हुने उनी बताउँछन्।
गार्मेन्ट व्यवसायी संघका अध्यक्ष चण्डी अर्याल पनि कोरोना भाइरस संक्रमणले तुरून्त समस्या नदेखिएपनि दीर्घकालिन असर पार्ने बताउँछन्।
लकडाउनको बेला सरकारले निर्यातलाई वेवास्ता गरेको नेपाल उनी तथा फल्ट संघका अध्यक्ष अमृत खड्काले बताए।
‘सरकारको आयात तर्फ मात्र ध्यान केन्द्रित भएको छ, निर्यात तर्फ सोचेकै छैन,’ उनले भने।
उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयलमा निर्यात शाखा नभएकाले पनि निर्यात सरकारले प्राथमिकतामा नपरेको उनले बताए।
सामान आयात गरिएका साधन खाली पठाउनुभन्दा त्यसमा निर्यातजन्य सामान बाहिर पठाए आयात निर्यात उत्तिकै चलायमान हुने उनको तर्क छ।
‘नेपाली उनी तथा फेल्टको प्रतिष्पर्धा चीनसँग हो, चीनको वुहानमात्र लकडाउन छ,’ उनले भने, ‘यसले हाम्रो ग्राहक चीनतिर तानिने हुन् की भन्ने छ।’
देशले अर्थतन्त्र बलियो बनाउन संक्रमण भएको क्षेत्रबाहेक अन्य क्षेत्रमा लकडाउन खोल्नु पर्ने उनले बताए।
लकडाउनका कारण उद्योगधन्दा बन्द हुँदा आयात गरिएको कच्चा पदार्थ त्यसै बसेको उनले बताए।
