घरेलु बजारमा सुनको मूल्यले ऐतिहासिक रेकर्ड बनाएको छ। पहिलो पटक सुनको मूल्य तोलाको दुई लाख नाघेको हो।
नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले बिहीबार सुनको मूल्य प्रतितोला एक लाख ९९ हजार चार सय रूपैयाँ तोकेकोमा शुक्रबार दुई लाख ६ सय रूपैयाँ तोकेको हो। तर, विलाशिता शुल्क नजोडिएको मूल्य हो।
नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघका पूर्वअध्यक्ष मनिक रत्न शाक्यका अनुसार अहिले ग्राहकले प्रतितोला सुनको दुई लाख चार हजार ६ सय रूपैयाँ तिर्न परिरहेको छ।
नेपाली बजारमा २०७८ फागुन २२ गते पहिलो पटक सुनको मूल्य तोलाको एक लाख रूपैयाँ नाघेको थियो। सो समय सुनको मूल्य तोलाको एक लाख एक हजार नौ सय रूपैयाँ पुगेको थियो।
करिब साढे तीन वर्षमै नेपालमा सुनको मूल्य तोलाको दुई लाख रूपैयाँ नाघेको हो।
अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा हुने सुनको मूल्यले नै नेपाली बजारमा पनि मूल्य निर्धारण हुन्छ। नेपाली बजारको मागले मूल्यमा खासै परिवर्तन हुँदैन।
नेपालमा रहेका सुनचाँदी व्यवसायी महासंघहरूले जुन दिन सुनको मूल्य तोक्ने हो, सोही दिन ११ बजेसम्म अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा कायम हुने मूल्यलाई आधार लिन्छन्।
अहिले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्य प्रति औंस ३४०८.९३ डलरमा कारोबार भइरहेको छ। अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्य बढ्नुमा विभिन्न कारणले काम गरिरहेका छन्।
अमेरिकी केन्द्रीय बैंक (फेड) ले ब्याजदर कटौती गर्ने सम्भावना रहेपछि अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पनि सुनको मूल्य बढेको हो। हाल फेडको नीतिगत ब्याजदर ४.३३ प्रतिशत छ। फेडले यसअघि देखि नै ४.२५ देखि ४.५० प्रतिशत ब्याजदरभित्र यस्तो नीतिगत दर सीमित गर्ने लक्ष्य राख्दै आएको छ।
अहिले बजारमा अन्तर्राष्ट्रिय विश्लेषकहरू फेडले यस्तो ब्याजदर २५ प्रतिशत आधार विन्दुले कटौती गर्न सक्ने अनुमान गरिरहेका छन्। यसले संसारकै बलियो मुद्रा डलरको भाउ घट्ने अनुमानमा पनि लगानीकर्ताहरू सुनतर्फ आकर्षित भएका हुन्। यसले नै अहिले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्य बढ्न थालेको हो।
त्यसबाहेक अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा चलिरहेको व्यापार युद्ध, सशस्त्र युद्ध वा द्वन्द्वले पनि सुनको माग बढाउँछ। अन्य मुद्रा वा भौतिक सम्पत्तिको तुलनामा सुनको विनिमय सजिलो हुने र साथमा लिएर हिँड्न सकिने भएकोले पनि युद्ध र द्वन्द्व जस्तो अवस्थामा यसलाई सुरक्षित धनको रूपमा हेरिन्छ।
पछिल्लो समय विभिन्न मुलुकका केन्द्रीय बैंकहरूले समेत सुन थुपार्ने प्रवृत्ति बढेकोले पनि सुनको भाउ बढ्दै गएको हो। सन् २०२४ मा मात्रै यी बैंकहरूमा सुनको सञ्चिति ३६ हजार टन बराबर पुगेको युरोपियन सेन्ट्रल बैंकको तथ्यांकले देखाउँछ। केही बैंकहरूले डलरको विकल्पमा सुन राख्न थालेकोले पनि यस्तो प्रवृत्ति देखिएको हो।
२०७९ मै केहीले सुनको मूल्य प्रतिऔंस चार हजार डलर नाघ्ने प्रक्षेपण गरेका थिए। यस आधारमा नेपालमा पनि केही वर्षमै सुनको मूल्यले दुई लाख नाघ्ने अनुमान गर्न थालिएको थियो।
अहिले फेरि सुनको मूल्य प्रतिऔंस चार हजार डलर नाघ्ने अनुमान गरिएको छ।
केही महिनाअघि मात्रै पनि अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यम रोयटर्सले सुनको मूल्य प्रतिऔंस चार हजार डलर पुग्ने जेपी मोर्गनको प्रक्षेपण उदृत गर्दै समाचार लेखेको थियो। जेपी मोर्गन संसारको सबैभन्दा ठूलो बैंकिङ र वित्तीय सेवा दिने संस्था हो। बैंक अफ अमेरिका र गोल्डम्यान स्याक्सले समेत यस्तै प्रक्षेपण गरेका थिए।
त्यसोभए नेपालमा कत्तिसम्म पुग्ला त सुनको मूल्य?
अन्तर्राष्ट्रिय बजारले प्रक्षेपण गरे जसरी प्रतिऔंस सुनको मूल्य चार हजार डलर पुगेमा नेपालमा पनि मूल्य दुई लाख ४० हजार आसपास मूल्य पुग्नेछ।
सुनको तौल प्रतिऔंस बराबर ३१.१ ग्राम हुन्छ। सुनबाहेक अन्य वस्तुमा भने प्रतिऔंस बराबर २८.३४ ग्रामले हिसाब गरिन्छ। त्यस्तै प्रतितोला सुन ११.६६४ ग्राम बराबर हुन्छ। अहिले डलरको बिनिमयदर एक सय ४० रूपैयाँ छ।
त्यसैले ३१.१ ग्राम सुनको मूल्य चार हजार डलर पुग्दा नेपालमा त्यसको मूल्य पाँच लाख ६० हजार रूपैयाँ हुन्छ। अब एक तोला सुन (११.६६४ ग्राम) को मूल्य दुई लाख १० हजार हुनेछ। यसमा १० प्रतिशत भन्सार शुल्क, दुई प्रतिशत विलाशिता कर र वाणिज्य बैंकले सुनव्यवसायीलाई लिने एक प्रतिशत शुल्क सहित १३ प्रतिशतबारबर अतिरिक्त शुल्क ग्राहकले तिर्नुपर्छ। यस आधारमा प्रतितोला सुनको मूल्य दुई लाख ३९ हजार हाराहारी तिर्नुपर्ने हुन्छ।
यो पनि
सुनको मूल्य तोलाको २ लाख आसपास पुग्ने अनुमान!
-1755241369.jpg)
-1746009348.jpg)
