भारत सरकारले तयारी पाम आयलको आयातमा प्रतिबन्ध लगाएको छ।
विदेश व्यापार महानिर्देशनालय (डिजिएफटी) ले एक सूचना जारी गर्दै रिफाइन्ड ब्लीिच्ड डियोडोराइज्ड पाम आयल आयातमा प्रतिबन्ध लगाएको घोषणा गरेको छ।
भारतले पामोलिनलाई प्रतिबन्धित सूचीमा राखेको हो।
भारतमा कुनै पनि व्यवसायीले पाम आयल आयत गर्न लाइसेन्स लिनुपर्ने छ। यसको मतलब अब भारतकै रिफाइनर भएकाले मात्र पाम आयल आयात गर्न पाउने छन्।
वनस्पतिजन्य तेलको भारत सबैभन्दा ठूलो उपभोक्ता हो। यसले वर्षमा साढे एक करोड तल आयात गर्छ। जसमा ९० लाख टन पाम आयल नै आयात गर्ने गरेको भारतीय सञ्चारमाध्यमहरूले लेखेका छन्।
९० लाख टनमध्ये भारतले अधिकांश इन्डोनेसिया र मलेसियाबाट आयात गर्छ।
नेपालको निर्यात प्रभावित
चालु आर्थिक वर्ष नेपालको निर्यात व्यापार केही बढेको लेखिएको थियो। यसबाट राजनीतिकदेखि प्रशासनिक तहसम्म धेरै उपलब्धिका रूपमा व्याख्या हुँदै आएको थियो।
तर यसको मुख्य कारण थियो, पाम आयल निर्यात। नेपालका व्यापारीहरूले कच्चा पाम आयल नेपाल ल्याई प्रशोधन गरी भारत निर्यात गर्दै आएका थिए। यसमा उनीहरूलाई कच्चा पदार्थको रूपमा पाम ल्याउँदा भन्सार तथा करमा सहुलियत स्वतः हुन्छ।
त्यसरी ल्याएर नेपालमा केही मूल्य अभिवृद्धि गरेर नेपाली उद्योगी तथा व्यापारीहरूले भारत पठाउँदा त्यसमा भन्सार तथा कर भारतले पनि छुट दिएको थियो। साउथ एसिया फ्रि ट्रेड एरिया (साफ्टा) अन्तर्गत नेपालीहरूले यसमा सहुलियत पाएका थिए।
यही व्यवस्थाको फाइदा नेपाली व्यापारीले गएको वर्षदेखि उठाउँदै आएका थिए। चालु वर्षको पहिलो पाँच महिनामै सबभन्दा बढी निर्यात हुने वस्तुका रुपमा पाम आयल रहेको छ।
भन्सार विभागको तथ्यांकअनुसार पाँच महिनाभित्र ११ अर्ब ५२ करोड रुपैयाँको पाम आयल भारत निर्यात भएको थियो। गएको वर्ष पनि पाम आयल १० अर्बको निर्यात भएको थियो जुन सबैभन्दा बढी आयात हुनेमा थियो।
भारत सरकारको निर्णयपछि पाम आयल निर्यात बन्द हुने भएको छ।
