भारतले आफ्नो देशबाट हुने खाद्यान्न निर्यातमा एकपछि अर्को कडा नीति लागू गरिरहेको छ। यसका बाबजुद साउनमा हामीकहाँ आयात उल्लेख्य बढेको छ।
भन्सार विभागको तथ्यांकअनुसार खाद्यान्न आयात परिमाणगत रूपमा १११ प्रतिशत र मूल्यका आधारमा ९४ प्रतिशतले बढेको छ। गत वर्ष भने आयात उल्लेख्य घटेको थियो।
गत वर्ष साउनमा नेपालले भारतबाट ६ करोड २२ लाख किलो खाद्यान्न आयात गरेको थियो। यो वर्ष साउनमा १६ करोड ७० लाख किलो आयात भएको छ।
त्यस्तै मूल्यका हिसाबले, गत वर्ष साउनमा तीन अर्ब ५९ करोड रूपैयाँको आयात भएकामा यो वर्ष सात अर्ब रूपैयाँभन्दा बढीको आयात भएको छ।
भारतले रोक्दै गरेको धान-चामलको आयात बढ्यो
साउन महिनामा मात्रै चार अर्ब २६ करोड रूपैयाँ बराबरको नौ करोड ५४ लाख किलो धान-चामल आयात भएको छ। गत वर्ष साउनमा भने तीन करोड १५ लाख किलो धान-चामल एक अर्ब ६७ करोड रूपैयाँमा आयात भएको थियो।
भारतले साउनदेखि नै चामल निर्यातमा रोक लगाएको हो। तर धान कुटेर चामल प्रशोधनका लागि यसको आयात बढेको छ।
त्यस्तै भारतले रोक नलगाएको बासमती चामल र नफलेको चामलको आयात बढेको हो।
खाद्य उद्योगी कुमुद दुगडका अनुसार पहिले आउने प्रकारको चामल रोकिए पनि धान र बासमती चामलको आयात बढेको हो।
'चामल आयात घटेको हो, उसले रोकेको चामलमै हो। त्यसैले धानको आयात बढेको छ। यसले हामीलाई खास समस्या भएको छैन,' दुगडले भने।
भारत सरकारले नेपालका लागि ६ लाख मेट्रिकटन धानको कोटा तोकेको छ। यो साउनमै सबै कोटाको धान आयात भइसकेको छ। त्यसैले अब कूटनीतिक प्रयासबाट थप धान आयात गर्नुपर्ने दुगडले बताए।
उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले धान र चामल आयातका लागि भारतसँग कूटनीतिक पत्र लेखिसकेको छ।
'अहिले कुनै समस्या छैन। तर अब धान आयात भएन भने चाहिँ दसैंतिहारमा समस्या पर्न सक्छ,' दुगडले भने।
गहुँको आयात पनि बढ्यो
गत वर्ष साउनमा एक किलो पनि गहुँ आयात भएको थिएन। भारतले गहुँ निर्यातमा कडाइ र भन्सार वृद्धि गरेकाले नेपाली उद्योगहरू समस्यामा परेका थिए।
यस वर्ष भने एकै महिनामै एक अर्ब ५८ करोड ७६ लाख रूपैयाँको तीन करोड ९७ लाख किलो गहुँ आयात भएको छ।
व्यवसायीहरूका अनुसार अहिले गहुँ आयातमा कुनै समस्या भएको छैन।
त्यस्तै मकै र जौको आयात घटेको छ भने कोदो र फापरको बढेको छ। गत वर्ष साउनमा एक अर्ब ११ करोड रूपैयाँको मकै आयात भएको थियो। अहिले एक अर्ब ४ करोड रूपैयाँको भएको छ।
त्यस्तै गत वर्ष साउनमा चार करोड ४८ लाख रूपैयाँको कोदो र फापर आयात भएकामा यो वर्ष बढेर नौ करोड ६२ लाख रूपैयाँको पुगेको छ।
