द गार्डियनका लागि जो विलियम्सद्वारा लिखित यो लेख सौरभ कार्कीले अनुवाद गरेका हुन्। यसमा लकडाउन बेला के गर्ने, बाहिर कुन काममा र कसरी निस्कने, सुरक्षा उपाय कसरी अपनाउने लगायत जिज्ञासाको जवाफ दिइएको छ।
सडकमा कसरी हिँड्नुपर्छ?
स्वतन्त्र भएर हिँड्नुस्। तर बाटोमा भेट हुने मानिसहरूसँग आफ्नो दूरी कायम गर्नुस्। यसो गर्दा कसैले तपाईंलाई भाइरस सार्न सक्दैनन्। तर, तपाईं धेरै नजिक जानुभयो र अगाडिको मानिसले तपाईंको अगाडि खोक्ने वा हाँच्छिउ गरिदिएमा यसले तपाईंलाई संक्रमित हुने सम्भावना बढाउँछ। मात्र दुई मिटर दूरी राख्दा पनि तपाईं सुरक्षित बन्न सक्नुहुन्छ।
यदि कोही धेरै नजिक आए वा आउन खोजे जस्तो देखिए के गर्नुपर्छ?
मानिसहरूको नियमित सम्पर्कमा आइरहनुपर्ने कर्तव्य भएकाहरू जस्तै, डाक्टर, नर्स, सुपरमार्केट र पेट्रोल पम्पका कर्मचारी, सुरक्षाकर्मी लगायतलाई काम गर्न सहज वातावरण बनाएर सहयोग गर्नुहोला। यी मानिसका वरिपरि भिड नगरौं।
यदि कोही 'जगिङ' अथवा हिँड्दै तपाईंको पछिपछि आइरहेको छ भने तपाईंले आत्तिहाल्नुपर्ने कुनै आवश्यकता छैन। तपाईं बस वा सार्वजनिक यातायातमा यात्रा गर्दै हुनुहुन्छ भने, दूरी कायम राख्नुहोस् किनभने त्यस्तो स्थानमा भाइरसका थोपाबाट तपाईं संक्रमित हुनसक्ने सम्भावना धेरै हुन्छ।
के मास्क लगाउनुको कुनै अर्थ छ?
तपाईंलाई खोकी लागेको छ भने, खोक्दा मुखबाट निस्कने थुकका थोपा रोक्ने कुनै पनि कुराले अन्य मानिसलाई जोगाउन मद्दत गर्छ। सबै मास्क उत्तिकै प्रभावकारी हुँदैनन्। आफू सुरक्षित रहन, तपाईं मास्क लगाउन सक्नुहुन्छ। तर, पुनःप्रयोग गर्न मिल्ने मास्क लगाउनुहुन्छ भने, हरेक प्रयोगपछि त्यसलाई राम्ररी धुनुहोस्। विज्ञहरूका अनुसार भर्खरै मास्क लगाउन थालेको मान्छेले त्यसलाई धेरै छुन्छन्। त्यसैले मास्क लगाएर आफ्नो सुरक्षा चाहानुहुन्छ भने, अधिक सावधान हुनुस्।
के पसलका ढोका छुनु सुरक्षित छ? अनि टच स्क्रिन? किनमेलका सामग्री? यसलाई कसरी म सुरक्षित बनाउन सकिन्छ?
तुलनात्मक रुपमा कपडा र कागजमा भाइरस लामो समय बाँच्न सक्दैन। तर सिसा र प्लास्टिक जस्ता कडा सतह भएका कुरामा भाइरस अधिक समय बाँच्न सक्छन्। अझ खिया नलाग्ने स्टिलमा त झन् धेरै बाँच्छन्। सकेसम्म आफ्नो हातले कडा सतह नछुनुहोस्। सकिन्छ भने कुहिनो वा काँध प्रयोग गर्नुस्।
जहाँ यसो गर्न सकिन्न, जस्तो ताल्चा खोल्ने ठाउँ, किनमेल गर्ने ट्रलीहरू, कारको ढोका, त्यस्ताको सम्पर्कमा आएपछि आफ्नो हातले अनुहार नछुनुहोस्। घरमा आउनुस् र २० सेकेन्ड बढी समय लगाएर साबुनपानीले मिचीमिची हात धुनुहोस्।
त्यसपछि कीटाणुनाशकको मद्दतले आफ्नो ढोकाको ताल्चा खोल्ने ठाउँ सफा गर्नुहोस् र पुनः आफ्नो हात धुनुहोस्। खाजाको प्याकेट राम्रोसँग पुछ्नुहोस् र यसलाई छुनुअघि र पछि आफ्नो हात धुनुहोस्। खानाको प्याकेट वितरण गर्दा पनि यही तरिकाले हात धुने गर्नुस्।
के नियमित रूपमा बैंक कार्ड, मोबाइल आदि सफा गर्नुपर्छ?
दिनको दुईपटक मोबाइल राम्रोसँग सफा गर्नुपर्छ। हरेकपटक बैंक कार्ड प्रयोग गर्दा वा लेनदेनमा आउनुअघि र पछि कार्ड सफा गर्नुस्।
के सुपरमार्केटमा पञ्जा लगाउनुपर्छ? ल्याटेक्स (सर्जिकल) पञ्जा नभएको खण्डमा ऊनको पञ्जा प्रभावकारी हुन्छ कि हुँदैन?
ऊनको पञ्जा व्यर्थभन्दा पनि खराब छ। तिनीहरूले भाइरसलाई अड्काएर मात्र राख्छन्। त्यसैले पञ्जा लगाए पनि हात नियमित रूपमा धुनुपर्छ।
आवश्यक यात्रा भन्नाले के बुझ्ने?
खाना वा औषधिका लागि किनमेल, जनावरलाई खुवाउन, र सेल्फ आइसोलेसनमा बसेकाको मद्दत गर्न गरिने यात्रा आवश्यक यात्रा हुन्।
कुनै सेवा प्रयोग गर्न सक्दिनँ भने घरका सहयोगीलाई मैले कहिलेसम्म भुक्तान गर्नुपर्छ?
आफ्नो खर्च धान्न सकेसम्म काममा लगाएका सबैलाई भुक्तानी दिनुपर्ने हुन्छ। अरू व्यक्तिको अवस्था के छ भन्नेबारे पनि सोच्नुपर्ने हुन्छ। भलै उनीहरूको सेवा प्रयोग गर्न पाउनुहुन्न तर उनीहरुलाई पनि आफू र आफ्नो परिवार पाल्नुपर्ने हुन्छ।
नजिकको मानिससँग दुई मिटरको दुरी राखेर भेट्नु ठीक हो?
दुरी कायम गरेसम्म केही हुन्न। परैबाट नमस्ते-हेल्लो भन्नुस्। काम भए मात्र भेट्नुस्। निरन्तर समाजमा देखा पर्नुभयो भने अरूलाई अप्ठ्यारो वा दिक्क लाग्न सक्छ।
के घरमा पालिएका कुकुर र बिराला अरूसँग मिलेर बस्न सक्छन्? के तिनीहरूले कोरोना भाइरस फैलाउन सक्छन्?
दुई कुकुरमा भाइरस देखिएको भए पनि तिनले भाइरस फैलाउँछन् भन्ने प्रमाण छैन। बगैंचा वा पार्कमा कुकुर र बिरालोहरू एकअर्कासँग खेल्न सक्छन्।
कसैले असुरक्षित व्यवहार गरिरहेका भए कसरी भन्ने?
आफैंलाई सोध्नुस्, 'कतै म धेरै सोच्दै त छैन?' कतिपय आवश्यक काममा जानैपर्ने कामदार बाहिर निस्केका कारण उत्पीडनमा परेको सुनाउँछन्। केही मानिस अरूभन्दा सहजै आफूलाई अलग्याएर बस्न सक्छन्। तपाईंले असुरक्षित व्यवहारबारे जसलाई सुझाव दिन खोज्दै हुनुहुन्छ, ती व्यक्तिको अवस्था झनै जटिल हुन सक्छ। सबैसँग सुरक्षित दुरी कायम गर्नुस् तर मतलबी नबन्नुस्।
बाहिर निस्किँदा केही नछोएको खण्डमा पनि लगाएका लुगा धुनु र नुहाउनु पर्छ?
बाहिर के गर्दै हुनुहुन्छ वा कति मानिसको नजिक पर्नुहुन्छ भन्नेमा निर्भर गर्छ। धेरै मानिससँग सम्पर्कमा आउने अत्यावश्यक कामदारले उनीहरू घर पुग्नेबित्तिकै लुगा धुनु र नुहाउनु राम्रो हुन्छ।
घर बाहिर जान मात्र लगाउने गरी एउटा ज्याकेट आफ्नो साथमा राख्न सक्नुहुनेछ।
यदि एक हप्तासम्म घरबाट बाहिर निस्केको छैन भने पनि हात धोइरहनुपर्छ र अनुहार छुनु हुँदैन?
कसैलाई भेट्नुभएको छैन भने, पर्दैन। तपाईंको शरीरको सतहमा एकपटक भाइरस बसेकै रहेछ भने पनि त्यो मरिसक्छ र तपाईं मृत भाइरसले घेरिनुहुन्छ। तर, आफ्नो अनुहार नछोई बस्नु राम्रो अभ्यास हो। किनकि कुनै कारणवस घर छोड्नुपर्ने भयो वा कुनै समयमा कोही मान्छेको सम्पर्कमा आउनुपर्ने भयो भने, यो स्वेच्छिक रुपमा गरिएको सुरक्षा अभ्यास हुन्छ।
-1746009348.jpg)
