मलाई भेट्ने साथीहरू जब मेरो कपाल देख्छन्, प्रायः एउटै प्रतिक्रिया गर्छन्
'यार, पहिले तेरो कपाल कति घना र जीवन्त थियो। अहिले त आधा झरे जस्तो छ!'
कसैले मजाकलाई अझ अगाडि बढाउँछ,
'धेरै पैसा कमाउन थालेपछि तनाव बढ्छ नि, त्यसैले होला कपाल झरेको।'
अरूको तर्क अझ दार्शनिक छ,
'धेरै बौद्धिक हुँदा हो। दिमाग चलाउन धेरै पर्यो भने कपाल टिक्दैन रे।'
यत्तिमै सकिन्थ्यो कि भन्ने लाग्छ।
तर अन्त्यतिर केही प्रमाण नपाए पनि भन्छन्,
'कति चिन्ता लिन्छस् त? यही कारणले हो सायद।'
र फेरि सोधपुछ गर्छन्, मानौं म उनीहरूको अनुसन्धानको विषय हुँ।
यी टिप्पणीहरू सुन्दा म बारम्बार आफैसँग प्रश्न गर्न थाल्छु
के म साँच्चै यति चिन्तित छु?
के म साँच्चै यति बुद्धिमान छु?
अथवा आर्थिक दबाबले कपालमा नै असर पुऱ्यायो?
कुन कुरा सत्य हो भनेर टुंगो नलाग्दा म झन् गहिरो सोचमा पर्छु ।
तर कहिलेकाहीँ लाग्छ,
कपाल झर्नु भन्दा पनि मानिसहरूको अनुमान झन् छिटो उम्रिन्छ।
अरूको बाहिरी परिवर्तन हेरेर टिप्पणी गर्न सजिलो हुन्छ,
तर भित्रका संघर्ष, स्वास्थ्य, समय, वातावरण; यी कुरा चाहिँ धेरैको दृष्टिमा आउँदैनन्।
मलाई कपाल झर्नु आफैमा त्यति ठूलो विषय लाग्दैन।
तर साथीहरूको भनाइ सुन्दा महसुस हुन्छ
हामी कहिलेकाहीँ अरूको जीवनमा अनावश्यक विश्लेषण झुण्ड्याउन कति कुशल छौं।
चिन्ता, पैसा, बुद्धि, तनाव…
केही न केही कारण जोडिन्छन्।
कहिलेकाहीँ त मजाक गर्न मन लाग्छ,
'कपाल झरेको होइन, जीवनका फाइलहरू त धेरै ‘लोड’ भइरहेछ।'
त्यो सुन्दा हाँसो आउँछ, तर अलिकति गम्भीर पनि हुन्छ
जीवनका साना प्रश्नहरू र परिस्थितिहरूले कतिपय हाँसो र चिन्ताको मिश्रण ल्याउँछन्।
मानिस जन्मदेखि मृत्युसम्म अनेक उतारचढाव भोग्छन्।
कतिपय समस्या सहजै समाधान हुन्छन्,
कतिपय प्रयास गर्दा पनि कठिनाइ कम हुँदैन।
कसैको लागि त मनले स्वीकार्न नचाहे पनि बाध्य भएर स्वीकारेर अघि बढ्नुपर्छ।
तर एउटा कुरा पक्का छ
कपाल किन झर्छ भन्ने कुरा केवल एउटै कारणले बुझ्न सकिन्न।
र मानिसको मन पनि त्यत्तिकै जटिल र बुझ्न कठिन हुन्छ।
तपाईंहरूको अनुभव के छ?
कसैले तपाईंको परिवर्तन देखेर गरेको टिप्पणीले
तपाईंलाई पनि कहिल्यै गहिरो सोचमा पुऱ्याएको छ?
अन्ततः, कपाल मात्र होइन,
जीवन, मानवीय धारणा, टिप्पणी र मनको जटिलता
यी सबै मिलेर हाम्रो अनुभवलाई रोचक, हाँस्यपूर्ण र कहिलेकाहीँ अलि थकाइ लाग्दो बनाउँछन्।
र यही मिश्रण नै जीवनको सौन्दर्य हो; जहाँ हाँसो र चिन्तन सँगै उब्जन्छन्, र हामीले आफूलाई र अरूलाई अझ नजिकबाट बुझ्ने मौका पाउँछौं।