कार्यकाल सकिँदै गर्दा नेप्सेका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सिताराम थपलियाले विगत चार आर्थिक वर्षमा भएका प्रगति विवरण सुनाएका छन्। २०७० असारमा नेप्सेको जिम्मेवारी सम्हालेका उनको कार्यकाल यो असारमा सकिँदैछ। तत्कालीन महाप्रवन्धक शंकरमान सिंहको कार्यकाल सकिएपछि मन्त्रिपरिषद बैठकले थपलियालाई नियूक्त गरेको थियो।
आफ्नो कार्यकालमा पुँजी बजारको विकासका लागि भएका प्रगतिहरुबारे उनले जानकारी गराएका छन्। शुक्रबार नेप्सेमै आयोजित सम्मेलनमा उनले धेरै कामको जस लिने प्रयास गरे। धितोपत्र बोर्डले निर्देशन दिएर भएका कतिपय कामहरुको समेत थपलियाले आफूहरुको प्रगति भएको उल्लेख गरे। एक पक्षले मात्रै गरेर प्रगति नहुने भन्दै उनले संयूक्त प्रयासमा भएका प्रगतिमा आफ्नो पनि हिस्सा रहने उल्लेख गरे।
‘छोराले गरेको प्रगति पनि बाबुले गरेकै प्रगति हुन्छ र कतिपय सन्दर्भमा बाबुले गरेको प्रगति पनि छोराले गरेसरहकै हुन्छ’ उदाहरण दिँदै उनले भने। आफ्नो कार्यकाल पुनः थप गर्नका लागि मन्त्रालयतिर लविङ गरिरहेको आरोप लाग्दै आएका बेला उनले कार्यकाल थप्ने चाहना नरहेको दावी गरे। ‘कार्यकाल थप गरेर पदमा बस्ने मेरो कुनै चाहना छैन’ उनले भने।
कुनै वाधा व्यवधान नभएमा नेप्सेले आगामी कात्तिक २१ गतेबाट पूर्ण स्वचालित प्रणाली संचालनमा ल्याउने थपलियाले जानकारी दिए।सिस्टमका लागि वाइको कम्पनीले अहिले आन्तरिक परीक्षण गरिरहेको नेप्सेले जनाएको छ। ‘आगामी आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासभित्रै हामीले नयाँ सिस्टम प्राप्त गर्ने अपेक्षा गरेका छौँ’ उनले भने ‘त्यसपछि परीक्षणमा जान्छौँ र कतैबाट अवरोध नभए कात्तिक २१ बाट नयाँ प्रणाली कार्यान्वयनमा आउनेछ।’
विगतमा १२ सय पटकसम्म हुने कारोबार अहिले १५ हजार पटकसम्म हुने गरेको र दैनिक पौने ३ अर्बसम्मको कारोबार भएकाले यस्ता उपलव्धीलाई मूल्याङ्कन गर्दै नयाँ सिस्टमबाट कारोबारको थालनी गर्न लागिएको नेप्सेले जनाएको छ।
कारोबार समयावधि १ घण्टा थपेर ४ घन्टा पुर्याइएको, अभौतिक कारोबार प्रणाली थालिएको, देशका विभिन्न क्षेत्रमा ब्रोकरहरुको पहुँच (आरडब्लुएस) पुर्याइएर बजार विकासका लागि टेवा पुर्याइएको प्रमुख कार्यकारी अधिकृत थपलियाले बताए।
हाल काठमाडौं उपत्यकासहित देशभर २२ वटा सहरहरुबाट ९२ वटा टर्मिनलबाट लगानीकर्ताहरुले सेयर कारोबार सेवा पाइरहेको छन्। उपत्यका बाहिरबाट मात्रै दुई महिना (वैशाख र जेठ)मा झण्डै १० अर्ब रुपैयाँ बराबरको कारोबार भएको नेप्सेले जनाएको छ।
नेप्सेले नेटिङमा आधारित राफसाफको काम पनि सुरु गर्न लागिएको जनाएको छ। यसमा सदस्य दलालहरुले आफूले खरिद गरेको रकमबाट बिक्री गरेको रकम कट्टा गरी पाउनुपर्ने वा दिनुपर्ने हिसाबको मात्र गणना गरिन्छ र दिनुपर्ने भए तोकिएको खातामा जम्मा गर्ने र प्राप्त गर्ने हिसाब तोकिएको खातामा बैंक मार्फत रकम प्राप्त गर्न सकिन्छ। जसका लागि नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकलाई नेतृत्व बैंकको रुपमा छनौट गरिएको छ।
सूचीकृत कम्पनीले नेप्सेको साइटमा आफ्नो सूचना राख्न पाउने व्यवस्था गरिएको, मार्केट डेप्थ सबै लगानीकर्ता हेर्न पाउने व्यवस्था गरिएको लगायतका विषयमा थपलियाले आफूहरुकै प्रगति भएको उल्लेख गरे।
कर्मचारी विनियमावलीलाई समयानूकुल नबनाइँदा नेप्सेमा विगत लामो समयदेखि जनशक्ति विकासका क्षेत्रमा काम हुन नसकेको बताउँदै उनले विनियमावली स्वीकृत हुनासाथ कर्मचारीहरुको पदोन्नति गर्दै थप कर्मचारी लिने काम सुरु भएको जानकारी दिए। नयाँ कर्मचारीको प्रवेशपछि नेप्सेले अझ प्रभावकारी ढंगबाट आफ्नो कार्य सञ्चालन थपलियाले विश्वास व्यक्त गरे।
बढ्दो कारोबार र समयको माग अनुरुप नेप्सेको विद्यमान कारोबार प्रणालीको स्तरोन्नति गरिएको उनले बताए। ‘क्षमता विस्तार तथा विभिन्न विशेषता हरु थप गरी सर्वसाधारणले अनुभव गर्न सक्ने किसिमले हामीले विद्यमान प्रणालीको स्तरोन्नति गरेका हौं’ उनले भने।
स्तरोन्नतिकै कारण प्रणालीको कारोबार व्यवस्थापन गर्ने क्षमता तथा गति दुवै बढेको बताउँदै थपलियाले पहिले २३ वटा टर्मिनलबाट कारोबार हुने गरेकोमा अहिले ९२ वटा टर्मिटनलबाट कारोबार हुन थालेको जानकारी दिए।
२०७१÷७२ को बजेटमा बजार निर्मातालाई बजारमा भित्र्याउने नीतिगत घोषणा अनुरुप नेपालको परिप्रेक्ष्यमा उपयुक्त हुने अवधारणा सम्बन्धी अध्ययन समेत भएको नेप्सेले जनाएको छ। नेप्सेको पुँजी बजारमा धितोपत्र व्यापारीलाई अनुमति पत्र दिने सम्बन्धमा बोर्डबाट पटक पटक पत्राचार भएको र यस सम्बन्धमा वर्तमान कारोबार प्रणालीमा कारोबार प्रकृतिको आधारमा छुट्टै व्यवस्था नभएको हुँदा परिमार्जन गर्नुपर्ने औंल्याइएको छ।
नेप्सेले सूचीकरण विनियमावली, कारोबार विनियमावली, धितोपत्र व्यापारीका लागि धितोपत्र कारोबार कार्यविधि, धितोपत्र बजारको सदस्यता विनियवली, अक्सन कारोबार कार्यविधि, धितोपत्र कारोबार रद्द सम्बन्धी कार्यविधि, हकप्रद शेयरको निस्सा कारोबार सम्बन्धी नियमावली लगायतमा कार्य गरिरहेको जनाएको छ।
नेप्सको बजार सञ्चालन सम्बन्धी मुख्य कार्य तथा प्रशासन सम्बन्धी सहायक कार्यलाई अलग गरी सांगठनिक ढाँचामा सुधार गरिएको र विभिन्न विभाग, महाशाखा तथा शाखामा विभाजन गरी प्रत्येक एकाइका लागि आवश्यक जनशक्तिको निर्धारण, ती एकाइबाट हुने काम, ती एकाइमा खटिएका कर्मचारीले गर्नुपर्ने कामको विवरण समेत निक्र्यौल गरिएको नेप्सेले जनाएको छ।
नेप्सेले कार्यालय भवनको दोस्रो तल्लाको स्वरुप परिवर्तन भइरहेको जनाएको छ।
ओटिसी मार्केटलाई क्रियाशील बनाइएको र आगामी दिनमा अलग्गै कम्पनी स्थापना गरी कारोबारलाई विस्तार गर्ने सोच रहेको थपलियाले बताए। भिजिट नेप्सेअन्तर्गत काठमाडौं उपत्यकाभित्र तथा बाहिरका कलेजहरुसँगको समन्वयमा विद्यार्थीहरुलाई नेप्से परिसरभित्रै अवलोकन गराउनुका साथै नेप्सेको इतिहास, विकासक्रम, हालको अवस्था, यसका कार्यहरु र महत्वका बारेमा कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने गरिएको नेप्सेले जनाएको छ। दोस्रो बजारमा मार्केट मेकरको अवधारणा विकासका लागि अध्ययन गरिएको, नेप्सेको ५ वर्षे रणनीतिक योजना तयार गरिएको छ।
