आफ्ना बाबुनानीले आफ्नो मातृभाषामा कमसे कम केही बोलुन्, लेखुन् र पढ्न सकुन् भन्ने आकांक्षा राख्नु अविभावकका लागि स्वभाविक हो।
डेनमार्कको फरक-फरक भूगोलमा रहेका ती अभिभावकलाई भौतिक रूपमा नेपाली भाषा कक्षा सञ्चालन सम्भव थिएन। अनलाईन कक्षा सन्चालनमा प्रत्यक्ष अप्रत्यक्ष कठिनाई थिए।
यी सबै समस्याबीच करिब १ वर्ष पहिले शुरू भएको ‘नेपाली अनलाईन भाषा तथा संस्कृति कक्षा’ को पहिलो सत्र सकिएको छ।
यसै अवसरमा विध्यार्थी, अभिभावक तथा शिक्षकको उपस्थितिमा कोपनहेगनमा एक कार्यक्रमको आयोजना गरियो।
त्यसो त कोपनहेगन बस्ने नेपालीहरुका लागि कोपनहेगन नगरपालिकाले सन् २०१२ को मार्चदेखि हप्ताको एक दिन सार्वजनिक स्कुलमा भौतिक रूपमै नेपाली पठन पाठन गर्ने व्यवस्था गर्दै आएको छ।
भौतिक रूपमा सञ्चालित यस्ता स्कुलमा शिक्षकको तलब सुविधाका साथै विद्यार्थीलाई नि:शुल्क पढाउँदा लाग्ने खर्च र शैक्षिक सामग्रीसमेत नगरपालिकाले ब्यहोर्दै आएको छ।
कोपनहेगन नगरपालिकाको सहयोगमा सञ्चालित यस्ता भौतिक स्कुलमा अन्य क्षेत्रका बालबालिका उपस्थित हुन कठिनाई भएपछि यहाँका नेपालीको एक संस्था, नेप्साप (नेप्लिज साइन्टिफिक, एकेडेमिक एण्ड प्रोफेसनल प्यानल इन डेनमार्क) र अभिभावकको संयुक्त प्रयासमा अनलाइन कक्षा सञ्चालन गरिएको हो।
सो अनलाइन कक्षामा हाल १० जना नेपाली बालबालिकाले निःशुल्क अध्ययन गर्दै आएका छन्।
‘हाम्रो कुनै ठूलो उद्धेश्य छैन। पहिलो चरणमा विदेशमा जन्मेका र विदेशी भूमिमै हुर्केका नेपाली बालबालिकाले नेपालमा रहेका आफ्ना आफ्न्तजनसँग नेपालीमा संवाद गर्न, नेपाली भाषा बोल्न, लेख्न, बुझ्न र नेपाली साइनबोर्डहरू पढ्न सक्ने बनाउने र दोस्रो चरणमा केही बाल कथा पढ्न र रचना गर्न सकुन् भन्ने हाम्रो उदेश्य रहेको छ,’ कार्यक्रम संयोजक डा. खेम बहादुर अधिकारीले भने।
४ जना शिक्षकले स्वयमसेवकको रूपमा विभिन्न चरणमा पढाइरहेको यस कक्षामा मनोवैज्ञानिक ढंगले रचनात्मक तरिकाले आधुनिक प्रविधि अपनाएर ४ मोडलमा पढाइने कुरा शिक्षणमा अगुवाइ गरिरहेका कक्षा शिक्षक डा. शैलेस मल्लले बताए।
डा. मल्लको अनुभवमा विदेशमा जन्मे-हुर्केका नानीहरूलाई नेपाली भाषा बोल्न, लेख्न सिकाउनु त्यति सजिलो काम होइन। अझ त्यसमाथि अनलाईन कक्षाको आफ्नै कठिनाइ छन्, उनले थप प्रष्ट्र पार्दै भने, ‘हामीले अपनाएको पठनपाठन विधि बिल्कुल फरक छ जसले सबै बाबु-नानीहरू रमाउदै अनलाईन नेपाली कक्षामा उपस्थित हुन्छन र बढो रूची सहित सिक्छन्।’
यसको लागि शिक्षकहरूको टिमले एउटा अनुसन्धाननै गरेर मोडल तयार पारेका उनले जानकारी दिए।
कार्यक्रममा डेनमार्कको विभिन्न ठाउँबाट आएका शिक्षक, अभिभावक र विधार्थीको उपस्थिति थियो। कोपनहेगनदेखि करिब १०० किमी टाढा स्लेएल्सीबाट आफ्ना बच्चासहित आएका अभिभावक डा. रूमाकान्त सापकोटाले अनलाइनको माध्यमबाट भए पनि आफ्ना बच्चाले नेपाली पढ्न, लेख्न र बोल्न समेत सिकिराखेकोमा आफूलाई खुसी लागेको बताए।
छोटो समयमै छोराछोरीको नेपाली भाषा बोल्न, लेख्न र पढ्नमा भएको प्रगति र त्यसमाथि बिभिन्न नेपाली चाडपर्वबारे समेत जानकारी पाएकोमा हामी सगर्व खुशी रहेको भन्दै अभिभावकद्वय बेन्जिना पौड्याल र शिला थापा आफ्ना छोराछोरीको प्रगतीमा दंग थिए।
यो हाम्रो पाइलट प्रोजेक्टको मोडल सफल भएको भन्नुमा हामी कसैको दुई मत छैन नरहेको भन्दै कार्यक्रम संयोजक अधिकारीले यदि कसैले यो र यस्तै प्रकारका अन्य मोडलहरु अनुकरण गर्न चाहेमा आफूहरू सहयोग गर्न तयार रहेको बताए।
‘नानी बाबुहरूको उमेर जति बढ्दै गयो नेपाली पठनपाठनमा विविध कठिनाइ थपिन्छन्। जुनसुकै ठाउँबाट पनि पढ्न सकिने भएकाले यस्ता मोडेल प्रयोग गरेर भए पनि समयमै नेपाली सिकाउनुपर्छ’, उनले भने, ‘त्यसको लागि हाम्रा अनुभव, सिकाई विधिदेखि सामाग्री सबै उपलब्ध गराउन सक्छौ।’
यस्तो कार्यक्रममार्फत विद्यार्थीलाई आफ्नो संस्कृति, संस्कार र स्वस्थ्य खानेकुराका साथै असल बानी ब्यवहारबारे जानकारी दिने अर्का शिक्षक डा. नवराज धमलाले बताए।
कार्यक्रममा पहिलो चरण उतिर्ण गरेका विद्यार्थीलाई नेप्सापका सयोजक डा. रवि क्षेत्रीले प्रमाणपत्र वितरण गरेका थिए।
कार्यक्रममा नेपाली बालकथा वाचन गर्दै आदर्श्, असल आनीबानी र संस्कारबारे ज्ञान दिइरहेका अर्का अनुभवी शिक्षक तेज बस्नेतले बालबालिकालाई नेपाल चिन्न सहयोग पुगोस भन्ने उद्धेश्यले आफूले डेनमार्क आउनु अगाडि नेपालमा काम गर्ने क्रममा लिएका फोटा र भिडियो समेत प्रदर्शन गरेका थिए।
