कोरोना संक्रमणबाट शनिबार धुलिखेल अस्पतालमा मृत्यु भएकी युवतीको अन्त्येष्टि म र मेरो समूहले गर्यो। यो हामी सबैका लागि नौलो अनुभव रह्यो।
खबर सुन्दासम्म हामी भक्तपुर अस्पतालमै थियौं। वीरदल गणमा अस्पतालका लागि चाहिने प्लास्टिक कभर लिन गएका थियौं। हामी पुग्दा वीर दल गणका कर्णेल शिवप्रसाद पौडेल र महानगरीय प्रहरी परिसर भक्तपुरका एसपी पनि त्यहीँ हुनुहुन्थ्यो। त्यँहा पुगेपछि धुलिखेल अस्पताल जाने भन्ने कुरामा हामी अग्रसर भयौं।
म व्यक्तिगत रूपमा अन्त्येष्टिको कामसँग अभ्यस्त छैन। त्यसमाथि हामी संसारै हल्लाइरहेको कोरोना संक्रमित बिरामीको शव व्यवस्थापनमा जाँदै थियौं।
सबभन्दा पहिला त शवको सामना कसरी गर्ने भन्ने चिन्ता थियो। शव हेरेर मात्र हाम्रो काम पूरा हुन्थेन, त्यसलाई उठाएर पशुपतिसम्म लैजानुपर्थ्यो। यस्ता काममा शारीरिक रूपले मात्र तयार भएर हुँदैन, मानसिक रूपमा पनि तयार हुनुपर्छ।
मैले यसअघि पिसिआर र र्यापिड टेस्टमा पनि नजिकबाट काम गरेको छु। त्यति बेला के आत्मबल थियो भने, ती मान्छेलाई कोरोना नलागेको पनि हुनसक्छ। हिजो जो मान्छेको काम हामी गर्दै थियौं, उसको त कोरोना पुष्टि भएर मृत्युसमेत भइसकेको छ। हामी सिधै भाइरस छुन गइरहेका थियौं।
के होला, कसो होला भनेर हतास नै भइयो। कदाचित् आफूलाई संक्रमण भए अरूलाई पनि सर्छ कि भन्ने डर थियो। विदेशमा सुरक्षा उपकरण प्रयोग गरेर अग्रपंक्तिमा काम गरिरहेकाहरूलाई संक्रमण भएको रिपोर्ट आइरहेको छ। हामी धेरैले पिपिई लगाएपछि सुरक्षित हुने ठानेका छौं। तर, पिपिई लगाएर मात्र सुरक्षित हुने होइन। त्यसलाई खोल्दा पनि उत्तिकै सावधानी अपनाउनुपर्छ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनको रिपोर्टले भनेको छ- पिपिई सुट खोल्ने तरिका नजान्दा धेरैलाई कोरोना संक्रमण देखिएको छ।
विदेशको अनुभव र तालिममा सिकेको विधिका आधारमा धुलिखेल अस्पतालबाट शव उठाएर पशुपतिको विद्युतीय शवदाह गृह लैजाँदासम्म हामीले उच्च सतर्कता अपनाएका थियौं। अहिलेसम्म उत्तम मानिएको विधि नै सावधानीपूर्वक प्रयोग गरेका छौं। सकेसम्म सानो गल्ती पनि हुन दिएका छैनौं।
लकडाउन सुरू हुनुभन्दा अघिदेखि हामी घर गएका छैनौं। अस्पतालमै छौं। हिजो धुलिखेल जानुअघि र अहिलेसम्म परिवारसँग कुराकानी भएको छैन। उहाँहरू निश्चिन्त हुनुहुन्छ भन्ने विश्वास छ।
पहिलो मृत्युको केसमा काम गरेको अनुभव भयो। अब डर लाग्दैन। हामी जति बेलै तयार छौं, सेवाबाट पछि हट्दैनौं।
(राजेश गाईजू सेतोपाटीका निशा भण्डारीसँग गरेको कुराकानीमा आधारित।)
