१४ दिनदेखि अनसनमा रूबी
बाँकेकी निर्मला कुर्मी र सुमदरानीको न्याय माग्दै आमरण अनसनमा बसेकी रूबी खानको स्वास्थ अवस्था दिनहुँ बिग्रँदै गइरहेको छ।
उनी अनसन बसेको बिहीबार १४ दिन भयो। उनलाई अहिले वीर अस्पतालको वार्ड नम्बर ७५ मा राखिएको छ।
माइतीघर मण्डलमा आमरण अनसन बसेर स्वास्थ्य कमजोर बनेपछि रूबीलाई गत सोमबार (जेठ २८) वीर अस्पताल पुर्याइएको थियो।
इमर्जेन्सीमा भर्ना भएकी उनले चार दिन बित्दा समेत वार्डमा नसारेर आफूमाथि अमानवीय व्यवहार भएको गुनासो समेत सामाजिक सञ्जालमार्फत् पोखेकी थिइन्।
उनले जेठ २५ गतेदेखि माइतीघर मण्डलमा अनसन सुरू गरेकी थिइन्।
चिकित्सकहरूले आफूलाई खुट्टा चलाउँदै गर्नु भनेको र खुट्टा चलाउने वा हिँड्ने कोसिस नगरेमा ब्लड जमेर नचल्ने हुनसक्नेतर्फ सचेत गराएको सामाजिक सञ्जालमा लेखेकी छन्। त्योसँगै उनले दुई सातासम्म सरकारले आफ्ना मागहरू नसुनेको पनि गुनासो पोखेकी छन्।
'ज्यान जेजस्तो अवस्थामा पुगे पनि न्याय नपाएसम्म लडिरहन्छु,' उनले भनेकी छन्, 'जसरी हुन्छ न्याय चाहियो।'
उनी बिहीबारसम्म राम्रोसँग बोल्नसक्ने अवस्थामा थिइनन्।
उनीसँगै न्यायकाे याचना गर्दै मनकुमारी गुर्ताल आएकी थिइन्। उनीहरू दुई जनासहित १४ जना काठमाडौं आएका छन्।
रूबी वीर अस्पतालमा छिन् भने बाँकी १३ जना दिनभर माइतीघर मण्डलमा धर्ना बसेर साँझ फर्कन्छन्। आफूहरू कलंकीस्थित एक होटलमा बसिरहेको धर्नामा आएकी सकिनाले बताइन्।
'जेल भरौं' अभियानका साथ महिला अधिकारकर्मी खानसहित १४ जना जेठ २४ गते (बिहीबार) काठमाडौं आइपुगेका थिए।
बुधबार बाँके जिल्ला प्रहरी कार्यालयबाट निस्किएका उनीहरू दोस्रो दिन काठमाडौं आइपुगेको सकिनाले बताइन्।
कुर्मी हत्या आरोपका दोषीलाई पक्राउ नगरी निर्दोषलाई डरधम्की देखाउन थालेको उनीहरूले गुनासाे गरेका छन्। प्रहरीको त्यस्तो गतिविधिविरूद्ध जिल्ला प्रहरी कार्यालय बाँकेमा एक साता धर्ना दिएकाे सकिनाले बताइन्। त्यहाँ प्रशासनले वास्ता नगरेपछि काठमाडौं नै आउनुपरेकाे उनले पीडा पोखिन्।
'संघीय सरकारलाई ध्यानाकर्षण गराउन काठमाडौं आएको हौं,' उनले भनिन्, 'यहाँ आएर पनि हाम्रो पीडा सुनिएको छैन।'
बाँके जिल्ला प्रहरीले अपराधीलाई पक्राउ गर्नुको सट्टा जाहेरी दिनेलाई नै मुद्दा फिर्ता लिन दबाब दिइरहेको छ।
'आरोपित व्यक्तिले पटक-पटक जाहेरी फिर्ता लिन भन्दै धम्की दिँदै आएका छन्,' उनले भनिन्।
कुर्मीलाई लामो समय बन्धक बनाएर हत्या गरिएको उनीहरूको आरोप छ। त्यस्तै, सुमदरानी थारूको घटनामा प्रहरीले चासो देखाएको छैन। उनको पोस्टमर्टम रिपोर्ट पनि परिवारलाई दिएको छैन। आरोपित फरार रहेको बताउँदै आएको छ।
यी दुवै घटनामा हत्यारालाई पक्राउ गर्नुपर्ने र उनीहरूको न्यायका लागि आवाज उठाउँदै आएका व्यक्तिलाई सुरक्षित प्रत्याभूति दिनुपर्ने माग उनीहरूको छ।
कुर्मीको न्यायको लागि लामो समयदेखि खानले आवाज उठाउँदै आएकी छन्। उनी यसअघि पनि तीन पटक न्याय माग्दै काठमाडौं आइपुगेकी थिइन्।
हामीले उनीहरूको मागबारे गृह मन्त्रालयले कत्तिको चासो राखेको छ भनेर पनि बुझ्यौं।
मन्त्रालयको सूचना अधिकारी एकदेव अधिकारीका अनुसार रूबी खानको मागहरू अदालतमा मुद्दा चलिरहेको विषय हुन्। त्यसैले निष्कर्षमा पुग्न नसकिएको हो।
'उहाँको टिमसँग दुईपटक वार्ता बसिसकेका छौं, तर टुङ्गो लगाउन सकिएको छैन,' उनले भने, 'अदालती प्रक्रियामा रहेको मुद्दाको विषयमा मन्त्रालयले केही बोल्न मिल्दैन।'
मन्त्रालयले उनीहरूसँग वार्ता गर्न तीन सदस्यीय समिति गठन गरेको छ। उनीहरूले खानसँग पटक-पटक वार्ता गरिरहेका छन्।
मन्त्रालयले शुक्रबार खान नेतृत्वको समूहसँग वार्ता गर्न तीन सदस्यीय समिति गठन गरेको हो। समितिमा उपसचिव उमाकान्त अधिकारी, प्रहरी उपरीक्षक निरन्जनदत्त भट्ट र शाखा अधिकृत दिनेश न्यौपाने छन्।
खानसँग टेलिफोनमा कुराकानी गरेपछि उपप्रधान एवं गृहमन्त्री रवि लामिछानेले वार्ता समिति गठन गरेका थिए।
