फुर्सदमा फिल्म
सामान्य घटनाक्रम, न्युन लगानीमै यथार्थपरक र कलात्मक फिल्मका लागि इरानी सिनेमा संसारभरका दर्शकमाझ प्रख्यात छ।
माजिद माजिदी यस्तै प्रख्यात फिल्म बनाउने निर्देशक हुन्। अझ उनी इरानका मात्रै नभई संसारकै उत्कृष्ट निर्देशकमा गनिन्छन्।
'चिल्ड्रेन्स अफ हेभन', 'कलर अफ प्याराडाइज', 'बारान' आदि उनका अत्यधिक रूचाइएका फिल्म हुन्। उनले बालमनोविज्ञान र इरानी समाजको अभाव र गरिबीका विषय जीवन्त रूपमा पर्दामा उतारेका छन्।
माजिदीका फिल्महरूमा मुख्य पात्रको जीवनमा आउने समस्या संघर्ष, अड्चन र तिनै अनुभवबाट बदलिने जीवन दृष्टि महशुस गर्न पाइन्छ। आम मान्छेको दैनिक जीवनका मसिना घटनाक्रम जोड्दै व्यावहारिक र दार्शनिक विषयमा घोत्लिन बाध्य पार्नु राम्रा इरानी फिल्मका विशेषता हुन्। निर्देशक माजिद माजिदीका फिल्ममा पनि यस्ता विशेषता भेटिन्छन्।
सन् २००८ मा रिलिज उनको 'सङ अफ द स्प्यारोज' फिल्मका पात्र करिम पनि त्यस्तै छन् जसको जीवनका उतारचढावले उनलाई आफ्नो परिवार र परिवेशबारे नयाँ ज्ञान दिन्छ।
तीन सन्तानका बुबा करिम र छोराछोरी र परिवारको खुसीमा समर्पित व्यक्ति हुन्। उनी अस्ट्रिच फार्ममा काम गर्छन्। फिल्मको पहिलो चरणमै दुई घटना हुन्छन्।
एक, उनकी जेठी छोरी हानिया कान नसुन्ने हुन्छिन्। उनको हियरिङ एड हराउँछ। हराएको हियरिङ एड निकै दुःख गरेर फेला पारे पनि त्यसले काम गर्दैन। गाउँमा त्यो हेयरिङ एड निःशुल्क मर्मत गर्न महिनौं कुर्नुपर्ने हुन्छ। नभए तेहरान सहर गएर नयाँ किनेर ल्याउनुपर्ने।
यसले करिमलाई कान सुन्न नसके आफ्नी छोरीले कसरी परीक्षा देलिन् भन्ने पीरमा पार्छ।
अर्को, यही बेला उनी काम गर्ने फार्मबाट एउटा अस्ट्रिच भाग्छ। अस्ट्रिच समातेर फिर्ता ल्याउन नसकेका कारण उनको काम खोसिन्छ।
यसपछि करिम छोरीको हेयरिङ एड किन्न तेहरान सहर जान्छन्। त्यहीँको व्यस्त बाटोमा उनको थोत्रो मोटरसाइकललाई कसैले 'मोटरसाइकल ट्याक्सी' भन्ठान्छन्। उनले यही मौका सदुपयोग गर्दै तेहरान सहरमा मान्छे र सामान ओसार्ने काम गर्छन्।
छोरीका लागि हेयरिङ एड किन्न पैसा जम्मा गर्नेबाहेक उनमा छोराको माछा पालेर लखपति बन्ने बालसपना पनि पूरा गर्ने दबाब छ। यही दबाबमा तेहरान सहरको भागदौड सँगै दौडिन उनी बाध्य बन्छन्। सहरको रफ्तार र उनको जिन्दगीको रफ्तारको गति मिल्न पुग्छ। उनी यति व्यस्त हुन्छन्, गाउँभन्दा सहरकै काममा भुलिन्छन्।
तर एकदिन काम गर्दागर्दै उनको दुर्घटना हुन्छ। दुर्घटनामा उनले के गुमाउँछन्, यसका लागि फिल्म नै हेर्नुहोला।
तर पूरा परिवारका लागि कमाउने उनी ओछ्यानमा थलिएपछि उनकी श्रीमती र छोरीछोराले काम गर्न थाल्छन्।
यही दुर्घटनाले करिमलाई सहअस्तित्वको महत्व बुझाउँछ। उनले जीवनका नयाँ अर्थ फेला पार्छन्। कसरी? यसका लागि पनि फिल्म नै हेर्नुहोला।
सपना, संघर्ष, सहअस्तित्व र परिवर्तनका कथा भन्ने यो फिल्ममा धेरै मन छुने दृश्य र घटना छन्। करिमको अस्ट्रिच समात्ने प्रयास, करिमका छोरा र उनका साथीले गमला ओसार्ने दृश्य र त्यही क्रममा माछा घोप्टिने दृश्य केही उत्कृष्ट उदाहरण हुन्। यी र यस्ता अनेक दृश्यलाई माजिदीले मनै लोभ्याउने गरी देखाएका छन्।
यस्तै विशेषता भएकाले यो फिल्मबाट माजिदी र यसका मुख्य अभिनेता रेजा नाजीले महत्वपूर्ण अवार्डहरू पनि जितेका छन्।
रेजाले फिल्म रिलिजकै वर्ष, सन् २००८ मा एसिया प्यासिफिक स्क्रिन अवार्ड्स र डामास्कस इन्टरनेसनल फिल्म फेस्टिभलमा उत्कृष्ट अभिनेताको र बर्लिन इन्टरनेशनल फिल्म फेस्टिभलमा 'सिल्भर बियर फर बेस्ट एक्टर' अवार्ड जितेका थिए।
त्यस्तै यो 'सङ अफ द स्प्यारोज' नेसनल बोर्ड अफ रिभ्युमा उत्कृष्ट विदेशी भाषाको फिल्मका रूपमा छनोट भएको थियो।
हेर्नुस् 'सङ अफ द स्प्यारोज', अंग्रेजी सबटाइटलमा
(प्रभाकर गौतमका अन्य लेख पढ्न यहाँ क्लिक गर्नुस्)
