कुनै पनि खोलामा पक्की पुल बनेपछि सर्वसाधारण तथा स्थानीय खुशी हुनुपर्ने हो। तर, झापा र मोरङ जोड्ने पुल बनेपछि स्थानीय दुःखी भएका छन्।
आफ्नो गाउँको मुहार नै फेरिने सपना बोकेका मोरङको राजघाटवासीको सपना पानीको फोकाझैँ बनेको छ। मोरङ र झापा जिल्लाको सीमामा रहेको मावा खोलामा पुल बनिसके पनि मोरङवासी अझै खुशी हुन सकेका छैनन्।
खोलाको पूर्वी भागसँग जोडिएर ७५ दशमलव ४५ मिटर लामो पुल बने पनि खोलाको पश्चिमतर्फको झण्डै ५०० मिटर लामो भङ्गालोलाई व्यवस्थित गर्न नसक्दा पुल ‘लंकाको सुन’ जस्तै बनेको छ ।
झापातर्फ पुलसम्म आउने बाटो धमाधम कालोपत्रे भइरहेको छ भने मोरङतर्फ आमवारी–झुर्किया सडकसँग पुल जोड्न झण्डै ६०० मिटर सडक निर्माण गर्नुपर्ने स्थानीय गणेश राईको भनाइ छ।
पुलबाट सडक जोड्ने बाटोका लागि साविक राजघाट–६, हाल उर्लाबारी–९ का सुकबहादुर लिम्बू, चक्रबहादुर राई, चक्र छाराहाङ र फौदराज लिम्बू, टंक लिम्बू र कालीबहादुर लिम्बूले आफ्नो नम्बरी जग्गाबाट २५/२५ फिट जग्गा दिइसकेका छन्।
सडकलाई जग्गा दिएका फौदराज लिम्बूको तीन कट्ठामध्ये डेढ कट्ठा जग्गा बाटोमा गएको छ । सम्पत्तिका नाममा यही माटो हो तर बाटोमा जाने भयो, उनको भनाइ छ । उनले बाटोमा जग्गा गए पनि झापाको दमकसँग सिधा सम्पर्क हुनसके आफ्नो गाउँको विकास हुने सपना देखेका थिए।
[caption id="attachment_127069" align="alignnone" width="960"]
पुलदेखि झापातिरको खण्डः तस्बिरः गोपाल[/caption]
वर्षायाममा साविक दमक–१९ र राजघाट–६ का बासिन्दाले वारिपारि गर्न ३० किलोमिटरको यात्रा तय गर्नुपर्थ्यो। तर पुल बनिसक्दा पनि उनीहरूको नियति फेरिएको छैन। स्थानीय समाजसेवी तेजन खड्काले भने, ‘पुल बन्यो, तर मुख्य खोला माथि बनेन।’
झापाले आफूलाई पायक पर्नेगरी पुल बनाउँदा मोरङवासीलाई अन्याय भएको राईको भनाइ छ। तर, पुल निर्माण गर्दा साविक नक्सामा खोलो जहाँ छ त्यहीँ बनेको उर्लाबारी–९ का वडासदस्य खड्गबहादुर कार्कीको भनाइ छ। कार्कीले भने, ‘खोला पश्चिम हानिएको बीसौँ वर्षभन्दा बढी भयो, तर हिउँदमा जहाँ पानी बगेको छ, त्यहीँ पुल बनाउने निर्णय हुँदा मोरङवासीलाई अन्याय भयो।’
२०७१ को चैतमा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले शिलान्यास गरेको पुल बिटी निर्माण सेवाले निर्माण गरेको हो। मावा पुल निर्माण उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष अम्बिका खनालका अनुसार सरकारले चार करोड ४० लाखमा २०० मिटर लम्बाइको पुल निर्माण गर्ने ठेक्का दिएको हो। तर, पुल ७५ दशमलव ४५ मिटर लामो मात्र बनेको छ।
मोरङतर्फको भङ्गालोमा कल्भर्ट निर्माण गर्नसमेत ६६ लाख बजेट विनियोजन भए पनि भङ्गालो व्यवस्थापन अझै हुन सकेको छैन। स्थानीय गजलाल खवासले भने, ‘पुल बन्यो भनेर हामीले खुशी हुने अवस्था छैन। पुलसम्म पुग्न अर्को पुल चाहिन्छ। खोला माथि पुल नबनेको खवासको गुनासो छ।
[caption id="attachment_127070" align="alignnone" width="720"]
झापा र मोरङ जोड्न बनाइएको मावा खोला पुल। तस्बिरः गोपाल[/caption]
उपभोक्ता समितिका उपाध्यक्ष राजन रायमाझी मोरङतर्फको काम सन्तोषजनक नभएको बताउँछन्। कल्भर्टभन्दा पनि ६०० मिटर सडक निर्माण गर्ने काम जटिल रहेको रायमाझीको भनाइ छ।
पुल बनेपछि मोरङतर्फको ६०० मिटर सडक निर्माण गर्न पुलको दुवैतर्फ अग्लो बाँध निर्माण गर्नुपर्ने रायमाझीको भनाइ छ। पुल निर्माण कम्पनीले पुलको उत्तरतर्फ एक किलोमिटर र दक्षिणतर्फ ५०० मिटर बाँध बनाउने सहमति गरेको भए पनि सहमति कार्यान्वयन नभएको उनले बताए।
त्यस्तै, झापा र मोरङतर्फ पुलबाट १/१ सय मिटर सडक पनि व्यवस्थापन गरिदिने सहमति भएको थियो जसअनुसार झापातर्फ पुलसम्म आउने सडक धमाधम स्तरोन्नति भइरहेको छ भने मोरङतर्फ कुनै काम हुन सकेको छैन।
उर्लावासी–९ का गणेश राईले भने, ‘पुल बन्नु राम्रो कुरा हो, तर पुलमा पुग्न अर्को पुल चाहिने भएको छ। वर्षायाममा खोलाले बगाएर ल्याएका जराबुटा तथा रुख पुलमुनि अड्किएर खोला थुनिन्छ र पानी पश्चिमको गाउँतर्फ पसेर डुबान हुने गरेको उनको भनाइ छ। पुलको निर्माण सम्पन्न भए विराटनगर र दमकको दूरी झण्डै ३० किलो छोट्टिने स्थानीयको भनाइ छ।
