नेकपा एमालेका केन्द्रीय सदस्यहरूले बैठकमा प्रस्तुत गरेको समस्याहरू मूल नेतृत्वतिरै फर्काउनुपर्ने र समाधान पनि माथिबाटै सुरू गर्ने बताएका छन्।
मंगलबारबाट सुरू भएको केन्द्रीय कमिटीको बैठकमा पार्टीमा आर्थिक, नैतिक, चारित्रिक विचलन आएको, कमिटी प्रणालीमा गुटबन्दी देखापरेको, नीति र नेतृत्वमा समस्या नहुँदा पनि अन्तरविरोधले डेरा जमाएको भन्दै केन्द्रीय सदस्यबाट समाधानको सुझाव मागिएको थियो।
नेतृत्वको यस निष्कर्षबारे टिप्पणी गर्दै केन्द्रीय सदस्यहरूले समस्या मूल नेतृत्वमै रहेको औंल्याएका हुन्।
‘ठूला पद ओगट्नेहरूमै ठुल्ठूला समस्या देखिन्छ। प्रतिवेदनमा जेजस्ता समस्या औंल्याइएको छ, त्यसको कारण मूल नेतृत्व नै हुन्। त्यसकारण यसको जिम्मेवारी पनि मूल नेतृत्वले नै लिनुपर्छ र माथिदेखि नै सच्चिएर आउनुपर्छ,’ समूह छलफलमा केन्द्रीय सदस्यले राखेको धारणा उद्धृत गर्दै एक नेताले बताए।
त्यस्तै समूह छलफलमा बोल्ने केही सदस्यले पार्टीभित्र प्रकट भएको नैतिक, चारित्रिक प्रश्नमा शून्य सहनशीलता अपनाउनुपर्ने धारणा राखेका थिए।
उपाध्यक्ष विष्णु पौडेलले पार्टीमा आर्थिक, यौन आचरणमा नैतिक र कानुनी बन्धन तोड्ने विकृति हुर्किँदै गएकाले पार्टीलाई जनताबाट अलग बनाउने खतरा देखाएका थिए।
यसबारे टिप्पणी गर्दै सदस्यहरूले तलदेखि माथिसम्म शुद्धीकरण हुनुपर्ने र यस्ता विकृति छन् भने पार्टीको आन्तरिक छानबिन र कानुनी कारबाहीकै विषय बनाउनुपर्ने धारणा राखेको एक सदस्यले बताए।
‘पार्टीभित्र आर्थिक, चारित्रिक प्रश्न छन् भने संलग्नहरूलाई कानुनी कठघरामा उभ्याउनुपर्छ। अनावश्यक दण्ड या मोलाहिजाको विषय बनाइनु हुँदैन। अपराधको प्रकृति, प्रवृत्तिअनुसार कारबाही गरिनुपर्छ,’ एक केन्द्रीय सदस्यले समूह छलफलमा राखेका धारणा उद्धृत गर्दै भने।
यथास्थितिमा उठ्दैन पार्टी आन्दोलन
नेकपा एमालेले ३४३ र तीन जना आमन्त्रित सदस्यलाई नौवटा समूहमा विभक्त गरेर छलफल गरिरहेको छ। छलफलका लागि ७ वटा विषय छुट्टयाएरै दिएको छ।
स्थायी कमिटी सदस्यहरू, सात प्रदेश, जनसंगठन, केन्द्रीय सम्पर्क, उपत्यका समन्वय, केन्द्रीय विभागहरूको तर्फबाट एक गरी नौवटा छुट्टाछुट्टै समूह विभाजन गरेर एमालेले छलफल चलाइरहेको हो।
यसपटक केन्द्रीय सदस्यलाई खुलस्त ढंगले छलफल गर्न दिइएको महासचिव शंकर पोखरेलले जानकारी दिए।
तथापि समूह छलफलभन्दा नेतृत्वतिर फर्किएर कुरा राख्न पाउनुपर्ने भन्दै यस बैठकमा पनि आवाज उठेको एक सदस्यले बताए।
स्थायी कमिटीहरूको समूहबाट काशिनाथ अधिकारी, सम्बन्धित प्रदेशका अध्यक्षहरू र जनसंगठन, केन्द्रीय सम्पर्क, उपत्यका समन्वय, केन्द्रीय विभागहरूको तर्फबाट पेमा लामा टोली नेता तोकिएका छन्।
यसरी भइरहेको छलफलमा बोल्ने अधिकांश सदस्यले यथाहालतमा पार्टी काम उठ्न नसक्ने टिप्पणी गरेका छन्।
‘मिटरब्याज पीडितहरू हिँडेर आइरहेका छन्। सहकारी, लघुवित्त पीडितहरूको रूवाबासी छ। निक्षेप डुब्यो भनेर सरकार गुहार्दै हिँडिरहेका छन्। तर समाजका यी मुद्दाहरूबाट मूल नेतृत्व बेखबर छ। यसैबाट प्रस्ट हुन्छ कि, हाम्रो पार्टी आधारभूत तहबाट कसरी विस्थापित हुँदैछ, समाजका मुद्दाबाट कसरी अलग हुँदैछ!,’ समूह छलफलमा व्यक्त धारणा उद्धृत गर्दै एक सदस्यले भने, ‘त्यसकारण यथाहालतमा पार्टी काम उठाउन गाह्रो छ। हाम्रा कार्यशैली, आचरण आदि सच्याउन जरूरी छ। अन्यथा हामीलाई कसैले सक्न पर्दैन। हाम्रै व्यवहार हामीलाई सिद्ध्याउन पर्याप्त हुन्छ।’
समूह छलफलमा बोल्दै केही सदस्यहरूले पार्टी कमिटीको आकार घटाउन सुझाव दिएका छन्।
उपाध्यक्ष विष्णु पौडेलले प्रस्तुत गरेको कार्ययोजनामा ठूला आकारका कमिटीलाई कसरी प्रभावकारी बनाउने भनेर सोधिएको थियो। उनले कमिटी ठूला हुँदा निर्णय नहुने र निर्णय भए पनि कार्यान्वयन जटिल बन्दै गएको समस्या औंल्याएका थिए।
नेतृत्वले आफ्नो इच्छानुसार र आफ्ना मानिस व्यवस्थापन गर्न कमिटी, संगठन संरचनाको आकार ठुल्ठूलो बनाउँदै लगेको बताउँदै नेतृत्व यसलाई सुधार गर्न तयार भए आफूहरू प्रदेश र जिल्लामा गएर काम गर्न तयार रहेको केही सदस्यले बताएका छन्।
‘आ-आफ्ना स्वार्थकेन्द्रित गुट बलियो बनाउने होड माथिदेखि नै छ। प्रदेश, जिल्ला अधिवेशनमा त्यो प्रकट भएका छन् भने नेतृत्वको स्वार्थ र व्यक्तिगत हित खोज्ने बानीका कारण भएका छन्। कमिटीमा आफूले भनेकै मानिस ल्याउनुपर्ने सोच र चिन्तनका कारण तलैसम्म गुट झाँगिँदै गएको छ। कमिटीको आकार घटाउने हो भने माथिबाटै सुरू गरौं। हामी तल जान तयार छौं,’ समूह छलफलमा सदस्यहरूले राखेको धारणा उद्धृत गर्दै एक सदस्यले भने।
त्यस्तै, कतिपय सदस्यले पार्टी विचारविहीन र दक्षिणपन्थी बन्दै गयो भन्ने नेतृत्वको विश्लेषणप्रति पनि कटाक्ष गरेका छन्।
उनीहरूले राजेन्द्र लिङ्देन नेतृत्वको राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा), कमल थापा नेतृत्वको राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी नेपाल (राप्रपा नेपाल) सँग तालमेल गर्ने, चुनावमा उनीहरूलाई बोकेर हिँड्नुपर्ने बाध्यता सिर्जना गर्ने र कमिटीका बैठकमा पार्टी दक्षिणपन्थी भयो भनेर चिन्ता व्यक्त गर्नुको अर्थ नरहेको टिप्पणी गरेका छन्।
समूह छलफलमा बोल्नेहरूले कम्युनिस्ट पार्टी सामूहिक विवेक, नेतृत्वसीप, दक्षतामा सञ्चालित हुनुपर्ने भए पनि एमालेमा यो लागू हुन नसकेकोमा चिन्ता व्यक्त गरेका थिए।
क्षमताअनुसार जिम्मेवारी दिने, जिम्मेवारी अनुसार कार्यसम्पादन मूल्यांकनको अभाव र दण्ड र पुरस्कारको यथोचित प्रबन्ध नहुँदा पार्टी संगठन भुत्ते हुँदै गएको र नेतृत्व तहबाटै यो रोग फैलिएर पिँधका कमिटीसम्म पुगेको पनि उनीहरूले टिप्पणी गरेका थिए।
समूहमा प्रकट भएका यी धारणा बिहीबार नौवटै टोली नेताले केन्द्रीय कमिटी बैठकमा प्रस्तुत गर्नेछन्।
प्रत्येक समूह नेतालाई १५-१५ मिनेट समूहमा आएका सुझाव राख्ने समय निर्धारण गरिएको एमालेले बताएको छ।