अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले दशकौं पुरानो शान्ति अनुसन्धान केन्द्र 'युनाइटेड स्टेट्स इन्स्टिच्युट अफ पिस' मुख्यालयको नाम परिवर्तन गरेका छन्।
ट्रम्पले उक्त शान्ति संस्थाको नाम परिमार्जन गरी त्यसको अगाडि आफ्नो नाम जोडेको अमेरिकी पत्रिका 'द न्यूयोर्क टाइम्स' ले जनाएको छ।
संस्थाको परिमार्जित नाम अब 'डोनाल्ड जे. ट्रम्प इन्स्टिच्युट अफ पिस' हुने ह्वाइट हाउसले जनाएको छ।
ट्रम्पले रूवान्डा र कंगोका राष्ट्रपतिबीच शान्ति सम्झौतामा हस्ताक्षर समारोह आयोजना गर्नुअघि भवनकै नाम फेरेका हुन्।
भवनको बाहिरी भागमा ठूलो अक्षरमा लेखिएको नयाँ नाम राखिएको छ।
ह्वाइट हाउसकी प्रवक्ता अन्ना केलीले 'बलियो नेतृत्वले विश्व स्थायित्वका लागि कति ठूलो उपलब्धि हासिल गर्न सक्छ भन्ने शक्तिशाली सन्देश' दिन संस्थाको नाम परिवर्तन गरिएको बताएकी छन्।
यो कदमलाई ट्रम्पले आफूलाई अन्तर्राष्ट्रिय मध्यस्थकर्ताका रूपमा स्थापित गर्ने प्रयासका रूपमा लिइएको छ।
ट्रम्पले विगत एक वर्षमा रूवान्डा र कंगोबीचको तीन दशक लामो द्वन्द्व अन्त्य गरेको श्रेयसमेत आफैलाई दिएका छन्। उनी नोबेल शान्ति पुरस्कारका लागि प्रचारको तयारीमा पनि देखिएका छन्।
युनाइटेड स्टेट्स इन्स्टिच्युट अफ पिस सन् २०१२ मा निर्माण गरिएको थियो र पूर्ण रूपमा निजी दाताको लगानीमा बनेको हो। यो संस्था कंग्रेसद्वारा स्थापना गरिएको र संघीय बजेटबाट कार्यक्रम सञ्चालन हुँदै आएको भए पनि पूर्वकर्मचारीहरूले यसलाई कार्यकारी शाखाको अंग नभएको दाबी गर्दै आएका छन्।
ट्रम्प प्रशासनले गत मार्चमा संस्थाको भवन नियन्त्रणमा लिएर अधिकांश कर्मचारी बर्खास्त गरेको थियो। भवनमा रहेको संस्थाको प्रतीक चिन्हसमेत हटाइएको थियो।
यस विषयलाई लिएर संस्थाका पूर्वकर्मचारीहरूले सरकारविरूद्ध मुद्दा दायर गरेका थिए। एक संघीय अदालतले प्रशासनको कदमलाई 'सत्ताको गम्भीर दुरूपयोग' भन्दै अस्थायी रूपमा भवन संस्थालाई फर्काएको थियो।
तर माथिल्लो अदालतले सरकारको अपिल स्वीकार गरेपछि पुनः कार्यकारी शाखालाई नै भवन फिर्ता गरिएको छ। यो मुद्दाको अन्तिम फैसला आउन अझै एक वर्ष लाग्ने अनुमान गरिएको छ।
संस्थाका पूर्वकानुनी सल्लाहकार जर्ज फुटले कानुनी रूपमा संस्थाका वास्तविक मालिकले भवन र संस्थालाई यसको वैधानिक उद्देश्यतर्फ फर्काउने दाबी गरेका छन्।
न्यूयोर्क टाइम्सका अनुसार संस्था मूलतः रोनाल्ड रेगनको कार्यकालमा स्थापना भएको थियो। यस्तो संस्थामा अहिले ट्रम्पले आफ्नो नाम जोड्नु उचित नहुने भनेर आवाज उठिरहेको छ।
यसैबीच बिहीबार ट्रम्पले आयोजना गर्ने शान्ति सम्झौता हस्ताक्षर समारोहमा पूर्वकर्मचारीहरूले भवन 'हडपिएको' भन्दै प्रदर्शन गर्ने तयारी गरेका छन्।
अदालतको अन्तिम निर्णय आउँदासम्म उक्त भवन र संस्था विवादकै केन्द्रमा रहने निश्चित देखिएको छ।