काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन शाह र ऊर्जामन्त्री कुलमान घिसिङबीच एकीकृत रूपमा अघि बढ्नेबारे शनिबार राति ७ बजेदेखि भइरहेको वार्तामा अहिले भर्खरै राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) का सभापति रवि लामिछाने पनि सामेल भएका छन्।
रास्वपा र बालेन समूह मिलेर चुनावमा जान शुक्रबारदेखि चलिरहेको वार्ता निष्कर्षमा पुग्न नसकेका बेला बालेनले शनिबार राति कुलमानसँग मात्र भेटवार्ता गरेका थिए।
रास्वपा र बालेनको एकता संवाद शुक्रबार राति लगभग सहमति नजिक पुगेको भनिएको थियो। त्यसलाई शनिबार टुंगो लगाउने भनिए पनि शनिबार दिनभरि नै दुई पक्षबीच कुराकानी हुन सकेन।
त्यसपछि बालेनले राति ७ बजे कुलमानलाई भेटेका थिए। अहिले रवि पनि त्यो वार्तामा मिसिएपछि यी तीन समूहको एकता संवाद कुनै निष्कर्षमा पुग्न सक्ने रास्वपा र बालेन निकट नेताहरूले बताएका छन्।
रास्वपाले बालेनलाई प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवारका रूपमा अघि सारेर चुनावमा भाग लिने र पार्टीमा पनि दोस्रो वरीयताको हैसियत दिने प्रस्ताव गरेको थियो। यसमा बालेन पक्ष सहमत भए पनि शुक्रबारको वार्तामा थप नयाँ कुरा अगाडि आएपछि 'डेडलक' को स्थितिमा पुगेको रास्वपा स्रोत बताउँछ।
स्रोतका अनुसार बालेन पक्षले पार्टीको केन्द्रीय समितिदेखि प्रतिनिधिसभाको प्रत्यक्ष र समानुपातिक दुवैतर्फ ५०–५० प्रतिशत हिस्सा माग गरेको छ।
'बालेनजीसँग लगभग कुरा मिलिसकेको थियो। तर कुलमान घिसिङको 'फ्याक्टर' जोडिएपछि अघि बढ्न सकेन,' रास्वपा स्रोतले सेतोपाटीसँग भन्यो, 'उहाँहरू रास्वपाको अहिलेको संरचनामा बालेन र कुलमान समूहलाई ५० प्रतिशत हिस्सा चाहियो भन्नुहुन्छ। प्रतिनिधिसभा निर्वाचनका लागि पनि प्रत्यक्ष र समानुपातिक दुवैतर्फ ५० प्रतिशत उम्मेदवार आफूहरूले पाउनुपर्ने माग गरिरहनुभएको छ।'
'हामीले तीन वर्षदेखि बनाएको पार्टी संरचनामा माथिदेखि तलसम्म आधा हिस्सा सर्लक्क दिन कसरी तयार हुने?' ती नेताले प्रश्न गरे।
उनले अगाडि भने, 'बालेनजी मलाई पद केही चाहिँदैन, म केन्द्रीय सदस्य मात्र बस्न तयार छु तर तपाईंहरू 'लोअर स्ट्रक्चर' (तल्लो तह) मा कुरा मिलाउनुस् भन्नुहुन्छ। अनि कुरा त्यही लोअर स्ट्रक्चरमा गएर अड्किन्छ।'
रास्वपाले ५०–५० प्रतिशत बाँडफाँट गर्न सम्भव हुँदैन, बरू राम्रा मान्छेहरू भए सूची बनाएर ल्याउनू भनेको छ। यसमा बालेन पक्ष तयार छैन। उनीहरू ५० प्रतिशत हिस्सा पाएपछि त्यसै आधारमा आफ्नो सूची दिने अडानमा छन्।
शुक्रबार राति अबेरसम्म भएको वार्ता यही ५० प्रतिशतको बाँडफाँटमा अड्किएपछि दुवै पक्ष शनिबार फेरि भेट्ने भनेर छुट्टिएका थिए। तर शनिबार रास्वपा र बालेन पक्षबीच वार्ता नै भएन।
बालेन पक्षबाट शनिबार वार्ताको निम्ति खबर नै नआएको रास्वपा स्रोतले बतायो।
'उहाँहरूले वार्ताको ठाउँ टुंगो लगाएर खबर गर्छौं भन्नुभएको थियो,' रास्वपाका एक नेताले शनिबार साँझ भने, 'हामी बिहानैदेखि ठिक्क परेर बसेका थियौं, तर खबर आएन।'
बालेन पक्षको भनाइ ठिक उल्टो छ। उनीहरू रास्वपाले शनिबार वार्ता गर्न कुनै चासो नदेखाएको दाबी गर्छन्।
'हामीले ५० प्रतिशत हिस्सा मागेको सही हो। उहाँहरू चाहिँ तिमीहरूसँग भएका राम्रा मान्छे ल्याऊ, हामी 'एकोमोडेट' गर्छौं भन्नुहुन्छ,' बालेन पक्षका एक नेताले भने, 'पार्टीको नाम उहाँहरूकै, चुनाव चिह्न उहाँहरूकै, सभापति पनि उहाँहरू नै, अनि हामी त्यो संरचनामा 'एकोमोडेट' हुन मात्र किन जाने?'
बालेन र रास्वपा पक्षको यही असमझदारीबीच शनिबार कुलमान घिसिङको उज्यालो नेपाल पार्टीको केन्द्रीय समिति बैठक बसेको थियो, जसमा कुलमान आफैले रास्वपाको प्रस्ताव स्वीकार गर्न नसकिने बताएका थिए।
'उहाँहरू प्रधानमन्त्री आफै बन्ने, सभापति आफै बन्ने, पार्टीको नियन्त्रण पनि आफैले लिने, यस्तोमा हामी त्यो पार्टीमा सामेल हुन किन जाने?' बैठकमा कुलमानको भनाइ उद्धृत गर्दै उज्यालो नेपाल पार्टीका एक केन्द्रीय सदस्यले भने।
बालेन र कुलमानबीच शुक्रबार नै एक भएर देश विकास पार्टी अघि बढाउने लगभग टुंगो लागेको थियो। घिसिङ निकट उज्यालो नेपाल पार्टी निर्वाचन आयोगमा दर्ता भए पनि अब दुवै जना देश विकास पार्टीमै संलग्न भएर राजनीति अघि बढाउन सहमत भएको कुलमान र बालेनसँग नजिक रहेर काम गरिरहेका स्रोतहरूले बताएका थिए।
तर अहिले फेरि कुलमान पक्षले देश विकास पार्टीलाई कसैले नचिन्ने, बरू उज्यालो नेपाल पार्टीले कम समयमै राम्रो पहिचान बनाइसकेकाले यही पार्टीमार्फत अघि जानुपर्ने तर्क राखिरहेको स्रोत बताउँछ।
देश विकास पार्टी पनि निर्वाचन आयोगमा दर्ता छ। यसको अध्यक्ष सन्ध्या खनाल छिन् भने चुनाव चिह्न लौरो छ। लौरो चिह्नबाटै २०७९ को स्थानीय तह निर्वाचनमा बालेन काठमाडौंको मेयर निर्वाचित भएका थिए।
देश विकास पार्टी र उज्यालो नेपाल पार्टी दुवैले आ–आफ्नो तर्फबाट समानुपातिक बन्दसूची तयार पारिसकेका छन्। दुवै पार्टीको सूची मिलाएर ११० क्षेत्रका लागि समानुपातिक उम्मेदवार तय गरेर पुस १३ र १४ गते निर्वाचन आयोगमा सूची बुझाउने तयारी छ।
यही विषयमा छलफल गरेर टुंगोमा पुग्न शनिबार राति ७ बजे बालेन र कुलमानको भेटवार्ता भएको हो।
त्यसैबीच रवि लामिछाने पनि जोडिएपछि यी तीन जनाको संवादले फेरि कुन बाटो समात्छ, त्यो चाहिँ हेर्न बाँकी छ। अहिलेसम्म बालेन, कुलमान र रविबीच के कुराकानी भयो भन्ने बाहिर आएको छैन।