काठमाडौं उपत्यकाका १८ वटा नगरपालिकाको फोहोर बिसर्जनमा मंगलबार पनि अवरोध भएको छ।
काठमाडौं महानगरपालिकासहित उपत्यकाका स्थानीय तहको फोहोर फाल्ने ठाउँ बञ्चरेडाँडाबासी आज पनि आन्दोलित छन्।
‘बाटामा ५०–६० जना स्थानीय आज पनि सडकमा छन्,’ काठमाडौं महानगरपालिकाका वातावरण विभागका निर्देशक रविनमान श्रेष्ठले भने, ‘जग्गा अधिग्रहणको माग राखेर सडक अवरूद्ध गरिरहेका छन्। यसअघि भएका सम्झौताको १८ बुँदामध्ये अधिकांश पूरा भइसकेका छन्। अहिलेको मागचाहिँ हामी पूरा गर्न सक्दैनौं।’
उनले सिसडोलको व्यवस्थापनका लागि काम भइरहेको बताए।
‘वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कनको काम पनि अन्तिम चरणमा पुगेको छ। सबै काम गरिरहेका छौं,’ श्रेष्ठले भने, ‘अहिलेको माग संघीय सरकारसँग सम्बन्धित भएकाले सहजीकरणका लागि आग्रह गरेका छौं।’
स्थानीयले भने अहिलेसम्म फोहोर व्यवस्थापनको कुनै काम नभएको बताएका छन्।
फोहोर बोकेका गाडी सिसडोलको हिलोमा गाडिएबाट नै काम भएको कि नभएको थाहा हुने ककनी गाउँपालिका–३ का वडाध्यक्ष घननाथ बजगाईंले बताए।
‘१ करोड ९३ लाखमा बाटोको काम भइरहेको भन्ने सुनिन्छ। तर, गाडी पास हुन सक्दैन। फोहोरका गाडी त्यहीँ फस्छन्,’ बजगाईंले भने, ‘सोमबार राति एउटा जीप फसेर बाटै रोकियो।’
उनले अहिलेको माग फोहोर र मानिस सँगै नराखौं भन्ने मात्रै रहेको बताए।
संघ सरकार र उपत्यकाका स्थानीय तहले २०६२ जेठदेखि २०७९ जेठसम्म फोहोर थुपारेर पर्वत बनाएको सिसडोलको व्यवस्थापनमा केही नगरेपछि गाउँपालिकाले आफैंले पहल गर्न खोजेको उनले बताए।
यो पनि पढ्नुस्:
‘हामीले साना गाडीबाट एक हजार र ठूलाबाट एक हजार पाँच सय प्रतिटिप उठाउने गरी निर्णय गरेका थियौं, त्यो पनि मुद्दा परेर रोकियो। हामीचाहिँ फोहोरमै बस्नु! हामीसँग के विकल्प छ?,’ उनले भने।
जग्गा अधिग्रहणलाई पैसा छुट्टयाइएन
स्थानीयले बञ्चरेडाँडालाई केन्द्रमा राखेर १ हजारदेखि १ हजार २ सय मिटर वरपरसम्मको जग्गा अधिग्रहणको शर्त राखेका छन्। त्यो जग्गामा मध्यवर्ती क्षेत्र तय गर्ने र त्यसभित्रका बस्ती खाली गर्नुपर्ने उनीहरूले बताएका छन्।
‘त्यसभित्र केही गुठीका जग्गा छन्। तिनलाई क्षतिपूर्ति एउटा विकल्प हुनसक्छ, अरू अधिग्रहण गरेर अहिलेको समस्याको निकास दिनुपर्छ। क्यान्सरजस्ता घातक रोगको कारखानामा मानिस कसरी बस्नू!,’ बजगाईंले भने।
संघीय सरकारले चालु वर्षको बजेटमा अधिग्रहणलाई पैसा नछुट्टयाएको उनले बताए।
काठमाडौं उपत्यकाभित्र दैनिक १ हजार १ सय हाराहारी मेट्रिक टन फोहोर उत्सर्जन हुनेगर्छ। ती सबै फोहोर धादिङ, धुनीबेसी–१ मा पर्ने बञ्चरेडाँडामा बिसर्जन हुँदै आइरहेको छ। त्यहाँ सहरी विकास मन्त्रालयले दुई अर्ब बढी लागतमा दीर्घकालीन ल्यान्डफिल साइट बनाएको छ।
अघिल्लो वर्षको साउनदेखि नै वर्गीकरण गरेर ठोस फोहोर मात्रै व्यवस्थापन गर्ने भनिएकामा महानगरले कार्यान्वयनमा ल्याउन सकेको छैन।
त्यसो हुँदा बञ्चरेडाँडा दीर्घकालीन ल्यान्डफिल साइटको आयु घटेको विज्ञहरूले बताएका छन्।
ठोस फोहोर मात्रै लगे २० वर्षभन्दा बढी व्यवस्थापन गर्न सकिने सहरी विकास मन्त्रालयको भनाइ छ।
काठमाडौं महानगर र सिसडोल/बञ्चरेडाँडाबासीबीच भएको १८ बुँदे सहमति
1689558269.jpeg)
--1715160207.JPG)
