फासीवाद विरूद्धको विश्वयुद्ध र जापानी आक्रमण विरूद्ध चिनियाँ जनताको 'प्रतिरोधी युद्ध' मा विजयको ८० औं वार्षिकोत्सवको अवसर पारेर चीनले बुधबार विशाल सैन्य परेडको आयोजना गर्यो।
सो सैन्य परेडमा चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ, रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन, उत्तर कोरियाका नेता किम जोङ उन, इरानी राष्ट्रपति मसुद पेजेस्कियान, प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली लगायत विभिन्न देशका राष्ट्र र सरकार प्रमुखसहित सहभागी भए।
सो सैन्य परेडमा प्रदर्शन गरिएका नयाँ हतियारहरूले सारा संसारको ध्यान खिचेका छन्। ती शक्तिशाली र अत्याधुनिक हतियार विशेष गरी चीनको प्रमुख प्रतिस्पर्धी अमेरिकालाई देखाउन प्रदर्शन गरिएको मानिन्छ।
चीनले जमिन, समुद्र र हावाबाट आणविक हतियार प्रहार गर्ने मिसाइलहरू पहिलो पटक सार्वजनिक गर्यो। यस्तो आणविक क्षमताको प्रदर्शनले युद्ध भएमा अमेरिकालाई रोक्ने चीनको दृढतालाई दर्साएको थियो।
हाइपरसोनिक, सुपरसोनिक र स्वायत्त रूपमा चल्नसक्ने (अटोनोमस) हतियारहरू पनि प्रदर्शनमा थिए। त्यस्तै ताइवानमा भविष्यमा हुन सक्ने कुनै पनि युद्धमा महत्त्वपूर्ण हुन सक्ने नयाँ ड्रोन र एन्टी-ड्रोन उपकरणको पनि चीनले प्रदर्शन गर्यो।
चीनले सन् २०१९ मा गरेको पछिल्लो परेडभन्दा यसपटकको परेडमा धेरै शक्तिशाली हतियारहरू प्रदर्शन गरेको छ।
परेडको संरचनाले जनमुक्ति सेनामा (पीएलए) भएका ठूला परिवर्तनहरूलाई पनि झल्काएको भनेर द न्यो योर्क टाइम्स, वाल स्ट्रिट जर्नल लगायत विभिन्न अमेरिकी मिडियाले लेखेका छन्।
परेडमा पहिलो पटक देखिएका धेरै नयाँ, प्राविधिक रूपमा उन्नत हतियारहरू प्रदर्शन गरिएका थिए।
परेडको केन्द्रबिन्दुमा नयाँ पनडुब्बी-विरोधी मिसाइलहरूको प्रदर्शन रह्यो। यसका चार नयाँ मोडलहरू थिए। तीमध्ये तीनवटा हाइपरसोनिक भएको बताइएको छ। ध्वनिको गतिभन्दा कम्तीमा पाँच गुणा छिटो यात्रा गर्ने मिसाइललाई हाइपरसोनिक भनिन्छ। यिनले मिसाइल डिफेन्स सिस्टमलाई छल्न हावामै विभिन्न उपाय अवलम्बन गर्न सक्छन्।
यसमध्ये सबभन्दा उल्लेखनीय वाइजे-१९ नामक क्रूज मिसाइल थियो। यसको टुप्पोको मुनि हावा पस्न मिल्ने ठाउँ भएकाले यसले मिसाइललाई असाधारण गति र अप्रत्याशित उडानमार्ग प्रदान गर्दछ।
परेडमा एलवाई-१ नामक जहाजबाट प्रयोग गर्न सकिने एउटा लेजर हतियार पनि प्रदर्शन गरिएको थियो। यसलाई नौसेनाको हवाई प्रतिरक्षाका लागि डिजाइन गरिएको हो। यसले ठूलो मात्रामा लेजर ऊर्जा ड्रोन वा अरू विमानमा केन्द्रित गरेर नष्ट गर्न सक्छ।
परेडमा पश्चिमा देशले सबभन्दा नजिकबाट हेरिएका खण्डहरूमध्ये चीनको आणविक शक्ति पनि थियो।
चीनले पनडुब्बी, विमान र जमिनबाट आणविक हतियार प्रहार गर्न मिल्ने नयाँ मिसाइलहरू पहिलो पटक प्रदर्शन गर्यो। यसले अमेरिका र रूसको जस्तै जमिन, समुद्र र हावाबाट आणविक हतियार प्रहार गर्न सक्ने चीनको क्षमता देखायो।
परेडमा आणविक हतियार प्रहार गर्न मिल्ने चीनको सबभन्दा शक्तिशाली अन्तर महाद्विपीय ब्यालिस्टिक मिसाइल डोङ्फेङ-६१ (डीएफ-६१) प्रदर्शन गरियो। त्यस्तै, भूमिगत बङ्करमा ठाडो पारेर राखिने (साइलो-बेस्ड) डोङ्फेङ-३१ (डीएफ-३१) अन्तरमहाद्वीपीय ब्यालिस्टिक मिसाइल पनि प्रस्तुत गरियो।
परेडले मानव रहित प्रणालीमा चीनको महत्त्वपूर्ण उपलब्धिलाई पनि उजागर गर्यो। पश्चिमा विश्लेषकहरूले ताइवानमा हुनसक्ने भविष्यको द्वन्द्वमा यो प्रणाली महत्त्वपूर्ण हुन सक्ने बताएका छन्।
चीनले समुद्रमुनि चल्ने दुई खाले पनडुब्बी ड्रोनहरू पनि प्रदर्शन गर्यो। त्यसमध्ये एउटा ६० फिट लामो टोरपेडो-आकारको थियो। अर्कोले शत्रुको पनडुब्बीसँग लडाइँ गर्ने मात्रै नभएर मानव रहित माइन-बिछ्याउने पनडुब्बीको रूपमा वर्णन गरिएको थियो।
परेडमा साना फाइटर जेटजस्ता देखिने ठूला हवाई ड्रोनहरू पनि प्रदर्शन गरिएका थिए। यसले भविष्यका द्वन्द्वहरूमा मानिसले चलाउने र मानव रहित विमानहरूलाई सँगै प्रयोग गर्ने चीनको योजनाको संकेत गर्छ। यी ड्रोनहरूले मानिसले चलाउने जेटहरूको सुरक्षाका अलावा आक्रमण गर्न पनि सहयोग गर्छन्।
त्यस्तै जमिनमा चल्ने नयाँ बख्तरबन्द गाडीहरू पनि चीनले प्रदर्शन गर्यो। त्यसमा द्रुत तैनाथीका लागि विमानबाट खसाल्न मिल्ने खाले बख्तरबन्द गाडीहरू पनि थिए। ताइवानका लागि युद्ध भएमा यी गाडीहरू उपयोगी हुने मानिन्छ। यसका साथै, टाढाबाट नियन्त्रण गर्न सकिने बख्तरबन्द गाडीहरू पनि प्रदर्शन गरिए। तिनलाई माइन हटाउन र घाइते सिपाहीहरूलाई उठाउनका लागि प्रयोग गर्न सकिन्छ।
रूस र युक्रेनको युद्धमा ड्रोनले महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको देखेर चीनले एन्टी-ड्रोन प्रणाली पनि प्रदर्शन गर्यो।
जमिनमा आधारित एफके३५१ एन्टी-ड्रोन प्रणाली र नयाँ उच्च-शक्तिका लेजर र माइक्रोवेव हतियारहरू पनि प्रदर्शन गरिए। यिनलाई एन्टी-ड्रोन प्रणालीको तिकडीको रूपमा लिइएको छ।
(विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरूको सहयोगमा तयार पारिएको)