नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले पार्टीको महाधिवेशन तिथिमितिबारे सहमति जुटाउन अग्रसरता लिएका छन्।
सभापति देउवाले बिहीबार निवासमा कार्यवाहक सभापति पूर्णबहादुर खड्कासहित आफूनिकट केही पदाधिकारी, केही पूर्वपदाधिकारी र केही केन्द्रीय सदस्यहरूसँग छलफल गरेका हुन्।
उक्त छलफल सकिएपछि सभापति देउवाले कार्यवाहक सभापति खड्कासहित दुवै महामन्त्री गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्मासँग पनि कुराकानी गरेका छन्।
सभापति देउवा पक्षका अधिकांश पदाधिकारी र पूर्वपदाधिकारी तथा ९० जना हाराहारी केन्द्रीय सदस्यहरू फागुन २१ को चुनावपछि मात्रै पार्टीको १५ औं महाधिवेशन गर्नुपर्ने पक्षमा छन्। सभापति देउवा पक्षकै केही पदाधिकारी र २७ जना केन्द्रीय सदस्य भने चुनावअघि महाधिवेशन गर्नुपर्नेमा छन्।
यस्तै महामन्त्री थापा र शर्मा, नेता शेखर कोइराला पुसभित्रै १५ औं महाधिवेशन गर्नुपर्नेमा छन्। नियमित महाधिवेशन गर्न नसक्ने हो भने ५४ प्रतिशत महाधिवेशन प्रतिनिधिहरूको मागअनुसार पुसभित्रै विशेष महाधिवेशन गर्नुपर्नेमा महामन्त्रीद्वय थापा र शर्मा छन् भने केन्द्रीय समितिबाट सर्वसम्मत निर्णय गरेर विशेष महाधिवेशन गर्नुपर्नेमा कोइराला पनि पुगेका छन्।
चुनावअघि महाधिवेशन कि पछि, नियमित कि विशेष भन्नेमै कांग्रेस अलमलिएको अवस्था छ।
असोज २८ गतेदेखि केन्द्रीय समिति बैठक सुरू भए पनि आमनिर्वाचनमा भाग लिनेजस्ता निर्णय भइसकेको छ तर महाधिवेशन कहिले गर्ने भन्ने निर्णय हुन सकेको छैन।
कार्यवाहक सभापति पूर्णबहादुर खड्काले नियमित र विशेष महाधिवेशन माग गरेकाहरूलाई एकमत बनाएर मात्रै सर्वसम्मत रूपमा केन्द्रीय समितिबाट निर्णय लिने बताइरहेका छन् र त्यसअनुसार छलफल जारी राखेका छन्।
सहमतिकै लागि भन्दै पटक पटक स्थगित केन्द्रीय समिति बैठक भोलि दिउँसो २ बजे बस्ने गरी बोलाइएको छ।
पार्टीका नेताहरू महाधिवेशनलाई लिएर फरक फरक कित्तामा उभिएका बेला सभापति देउवाले दुवै पक्षका नेताहरूलाई निवासमा बोलाएर छलफल गरेका हुन्।
उपसभापति खड्कालाई असोज २८ गते कार्यवाहक दिएर देउवा उपचारका लागि सिंगापुर गएका थिए। उपचारपछि स्वदेश फर्किएका देउवाले पार्टी भित्रका विवाद समाधान गर्न नेताहरूसँग अनौपचारिक कुराकानीलाई जारी राखेका थिए।
सभापति देउवाले आज आफूनिकट नेताहरूसँगको छलफलमा नियमित महाधिवेशन चुनावअघि नगरे विशेष महाधिवेशन प्रस्ताव के गर्ने भन्ने जिज्ञासासमेत राखेका थिए।
५४ प्रतिशत महाधिवेशन प्रतिनिधिले असोज २९ गते हस्ताक्षर बुझाएर विशेष महाधिवेशन माग गरेकोले उक्त प्रस्ताव बाध्यकारी रहेको नेताहरूले बताउँदै आएका छन् र पुस २९ भित्रै विशेष महाधिवेशन गर्नुपर्नेमा जोड दिइरहेको अवस्था छ। विधानअनुसार विशेष महाधिवेशन माग गरेको ३ महिनाभित्र आयोजना गर्नुपर्ने हुन्छ।
सोही सन्दर्भलाई लिएर सभापति देउवाले विशेष महाधिवेशन प्रस्ताव के गर्ने भनेर आफूनिकट नेताहरूको राय बुझ्न खोजेका हुन्।
सभापति देउवाले आज कार्यवाहक सभापति खड्का, सहमहामन्त्री महेन्द्र यादव र उमाकान्त चौधरी, प्रवक्ता प्रकाशशरण महत, नेताहरू विजयकुमार गच्छदार, विमलेन्द्र निधि, प्रकाशमान सिंह, कृष्णप्रसाद सिटौला, शशांक कोइराला, एनपी साउद, रमेश लेखक, मीनबहादुर विश्वकर्मा लगायतसँग छलफल गरेका हुन्।
‘प्रतिनिधि सभा निर्वाचन मिति फागुन २१ मा घोषणा भइसक्यो, केन्द्रीय समितिबाट हामीले आमनिर्वाचनमा भाग लिने निर्णय पनि गरिसक्यौं, अब निर्वाचन तयारी गर्न समय छैन त्यसैले पनि निर्वाचनमै केन्द्रित हुनुपर्छ, १५ औं महाधिवेशन चुनाव पछि वैशाखमा गरौं भन्ने सुझाव हामीले सभापतिसमक्ष राख्यौं,’ पूर्वउपसभापति विमलेन्द्र निधिले सेतोपाटीसँग भने।
उनकाअनुसार यो कार्यसमितिको म्याद ६ महिनादेखि एक वर्षसम्म थप गरेर जान उपयुक्त हुने कुरासमेत छलफलमा राखिएको छ।
विधानमा विशेष कारण खुलाएर एक वर्ष कार्यकाल थप गर्न सक्ने व्यवस्था छ। विगतमा यस्तो अभ्यास हुँदै आएको थियो। तर यसपालि ५४ प्रतिशत महाधिवेशन प्रतिनिधिले विशेष महाधिवेशन माग गरेको अवस्था छ।
केन्द्रीय कार्यसमितिसहित सबै समितिको म्याद थप गरेर जानुपर्ने कुरा आएपछि सभापति देउवाले विशेष महाधिवेशन प्रस्ताव के गर्ने नि! भनेर जिज्ञासा राखेका थिए।
‘तपाईंहरूको सुझाव त ठिकै हो तर विशेष महाधिवेशन प्रस्ताव के गर्ने?,’ सभापति देउवाका भनाइ उद्धृत गर्दै निधिले भने, ‘त्यसैले मिलेरै अघि बढ्नुपर्छ, मिलाउनुहोस्।’
आफूहरूसँगको आजको छलफल निष्कर्षविहीन रहेको पनि निधिको भनाइ छ।
साथै सभापति देउवासँगको छलफलमा केही नेताहरूले भने चुनावअघि महाधिवेशन गरेर जान सकिने कुरा राखेका थिए।
कोषाध्यक्ष उमेश श्रेष्ठ, पूर्वउपसभापति विजयकुमार गच्छदार, नेता रमेश लेखक, प्रचार विभाग प्रमुख मीनबहादुर विश्वकर्माले पुसमै महाधिवेशन गरेर जान उपयुक्त हुने कुरा राखेका हुन्।
‘रमेश लेखकजी महामन्त्रीहरूसँग संवादमा पनि हुनुहुन्थ्यो, पुसमा महाधिवेशन गर्ने भए विशेष महाधिवेशन प्रस्ताव फिर्ता हुन्छ कि भन्ने ढंगले उहाँले कुराकानी गरे पनि सुरूमा सकारात्मक रहे पनि पछि प्रस्ताव फिर्ता नहुनेजस्तो देखिएको कुरा उहाँले ब्रिफिङ गर्नुभयो,’ पूर्वउपसभापति निधिले भने, ‘पार्टी टुक्रनबाट बचाउन पनि पुसभित्रै महाधिवेशन गरौं भन्ने कुरा उहाँहरूको थियो।’
पुसभित्रै महाधिवेशनको कुरा आएपछि पूर्वउसपसभापति निधिले विशेष महाधिवेशन पक्ष पनि पार्टी विभाजनको पक्षमा नरहेको कुरा राखेका थिए।
‘विशेष महाधिवेशन पक्षले पनि पार्टी विभाजन गर्ने उद्देश्य हाम्रो होइन भन्नुभएको अवस्था छ, चुनावमा केन्द्रित हुनुपर्छ, विशेष महाधिवेशन पक्षधरको कुरा १५ औं महाधिवेशनले समेट्छ,’ निधिको भनाइ छ, ‘अहिले महाधिवेशन गरेर चुनावमा गयो भने नेतृत्व परिवर्तन भएकै कारण पनि पार्टीमा बेमेल र झगडा देखिन सक्छ भन्ने कुरा हाम्रो थियो।’
केन्द्रीय सदस्य रमेश लेखकले विभिन्न विकल्पहरूमा छलफल भए पनि बिहीबार बेलुकीसम्म कुनै निर्णयमा नपुगिएको जानकारी दिए। `विभिन्न विकल्पमा कुराकानी भए पनि सहमतिमा पुगिसकेको अवस्था छैन,´ उनलेे सेतोपाटीसँग भने।
आजै विशेष महाधिवेशन पक्षधरले प्रेस विज्ञप्ति निकालेर यो कार्यसमितिको म्याद थप नगरी महाधिवेशन गरे मान्य हुने नत्र विशेष महाधिवेशनको विकल्प नरहेको उल्लेख गरेका थिए।
२०७८ मंसिर २४ देखि २८ गतेसम्म कांग्रेसको १४ औं महाधिवेशन भएकोले चार वर्षे नियमित कार्यकाल यही मंसिर २८ गते सकिँदैछ।