सुदूरपश्चिमको धनगढीबाट सुरू भएको नेपाली कम्युनिस्ट पार्टीको ‘एकता सन्देश सभा’ लाई पार्टीका शीर्ष नेताहरूले चुनावी तयारी सभामा रूपान्तरण गरेका छन्।
विराटनगरमा सोमबार आयोजित एकता सन्देश सभामा शीर्ष नेताहरूले १६ वटा वाम घटकहरूको एकता किन भन्ने प्रश्नको उत्तर जति सुनाए, त्यो भन्दा बढी नेपाल विदेशी चलखेल र षड्यन्त्रको चंगुलमा परेको डरलाग्दो दाबी धेरै दोहोर्याए।
जेनजी आन्दोलनपछि नेपाल नै रहने कि नरहने अवस्था आइसकेको बताउँदै उनीहरूले त्यस्तो अवस्था फेरि आउन नदिन आफ्नो दललाई भोट दिन अपिल पनि गरे। र, अरूबेला झैं सबैजसो नेताहरूले एमाले र त्यसका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीविरूद्ध फायर पनि खोले।
पार्टी एकताको ‘सन्देश’ सुनाउँदै देश यात्रामा निस्केको पार्टीका शीर्ष नेताहरूको जम्बो टोली सोमबार विराटनगरमा उत्साही देखिन्थ्यो।
कोशीका विभिन्न जिल्लाबाट विराटनगरको गुद्री बजारमा भेला भएका नेता–कार्यकर्ताहरूको उल्लेख्य भीडका सामु नेताहरूले आउँदो चुनावको तयारीमा जुट्न कार्यकर्तालाई आह्वान मात्रै गरेनन्, चुनावमा के भनेर जनतामा जाने भन्ने ‘राजनीतिक लाइन’ पनि दिए।
पार्टीका संयोजक पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डदेखि सहसंयोजक माधवकुमार नेपाल, तेस्रो वरीयताका नेता झलनाथ खनालदेखि भीम रावलसम्मका नेताहरूको निचोड लगभग उस्तै थियो।
उनीहरूका अनुसार–‘पछिल्लो समय नेपालको भौगोलिक अखण्डता र एकतामा इतिहासकै गम्भीर चुनौती आइलागेको छ। त्यसका विरूद्ध देशमा एउटा बलियो राष्ट्रवादी शक्ति चाहिन्छ, नेपाली कम्युनिस्ट पार्टी त्यस्तो शक्तिका रूपमा उदाउनेछ।’
पार्टी संयोजक एवम् पूर्वप्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड' ले त भदौ २४ गतेको घटनापछि ‘नेपाल रहने कि नरहने’ जस्तो भयावह स्थिति सिर्जना भएको बताउँदै ‘राष्ट्रियता र स्वतन्त्रताको रक्षाका लागि तीन करोड नेपालीकै राष्ट्रिय फौज निर्माण’ को आवश्यकता औंल्याए।
जेनजी आन्दोलनका क्रममा भदौ २४ मा भएको विध्वंशको प्रसंग अघि सारेर प्रचण्डले सेना र पुलिसबाट मात्रै देशको रक्षा हुन नसक्ने प्रमाणित भएको बताए।
प्रचण्डको भनाइ थियो, ‘२४ गते पछिका धेरै घन्टाहरू राज्यविहीनताको जस्तो पनि भयो। हाम्रो सेनाले चाहेर पनि हाम्रा ऐतिहासिक धरोहर बचाउन सकेन। राष्ट्रिय स्वाधिनताको रक्षाका लागि सेना वा प्रहरीले मात्र पुग्दो रहेनछ। अहिले तत्काल ठूला शक्तिसँग लड्न मिसाइल बनाउन सक्ने तागत हामीसँग छैन। तर, ३ करोड नेपाली जनताको राष्ट्रिय फौज बनाउन सक्ने तागत छ। यदि त्यस्तो भयो भने दुनियाँको कुनै पनि शक्तिले नेपाललाई हराउन सक्दैन।’
यसो भनेर प्रचण्डले मुलुकमा ‘विदेशी चलखेल’ र ‘षड्यन्त्र’ मौलाएको सन्देश दिइरहेका थिए। यद्यपि कुन विदेशी शक्तिले के षड्यन्त्र गरिरहेका हुन्, कुन विदेशीले के मा चलखेल गरेका हुन् भन्ने चाहिँ खुलाएनन्।
जेनजी आन्दोलनकै प्रसंग निकालेर उनले भने ‘त्यो विध्वंश र षड्यन्त्रले नेपाल असाधारण संकटमा गयो। त्यसको साक्षी म र माधवकुमार नेपाल थियौं। नारायणहिटी सरसफाइ भएर राजा ल्याउने वा सेनाले सत्ता लिने भन्ने खालका सन्त्रासको परिस्थिति सिर्जना भएको थियो।’
जेनजी आन्दोलनले पुराना राजनीतिक दलहरूलाई झकझक्याएको उल्लेख गर्दै प्रचण्डले सोही मान्यता अनुसार रूपान्तरण भएर ‘नेपाली कम्युनिस्ट पार्टी’ बनेको दाबी गरे।
‘जेनजी पुस्ताका युवाहरूको आन्दोलनले हामीलाई आत्मसमीक्षा गर्न प्रेरित गर्यो, कहाँ गल्ती भयो भनेर सोच्न बाध्य बनायो,’ उनले भने।
दाहालले समाजवादी क्रान्तिका लागि जनतालाई तयार हुन आह्वान गरे।
विराटनगरमा मनमोहन अधिकारीदेखि गिरिजाप्रसाद कोइरालासम्मलाई स्मरण गरेका उनले कम्युनिस्ट मात्रको शक्तिले अहिलेको चुनौती समाधानका लागि पर्याप्त नहुने भन्दै लोकतान्त्रिक शक्तिबीच सहकार्यको आवश्यकता पनि औंल्याए।
देशको भौगोलिक र सार्वभौमसत्ता ‘विदेशी चलखेल’ ले खतराको डिलमा रहेको सन्देश प्रष्ट र जोडबल गरीगरी दिएका पूर्वप्रधानमन्त्री दाहालले त्यति भन्दै गर्दा पनि चुनावी तयारीमा लाग्न कार्यकर्तालाई आह्वान गर्न भने छुटाएनन्। अहिलेको राष्ट्रिय चुनौती झेल्न नेपाली कम्युनिस्ट पार्टीको अपरिहार्यताबारे पनि उनले बोलेका थिए।
दाहालका अनुसार भदौ २६ मा राष्ट्रपतिलाई भेटेर अन्तरिम सरकार बनाउन सुझाव दिएको र प्रधानमन्त्रीमा सुशीला कार्कीको सिफारिस भने केपी ओलीले नै गरेको उनले दाबी गरे।
वर्तमान सरकार चुनावी सरकार मात्र भएकोले दीर्घकालीन महत्वका कुनै पनि सन्धि–सम्झौता नगर्न उनले ध्यानाकर्षण गराएका थिए।
‘सरकारले जसरी पनि निष्पक्ष र सही ढंगले चुनावको वातावरण बनाओस्, चुनाव सही ढंगले होस्,’ उनले भने।
पार्टीका सहसंयोजक माधवकुमार नेपाल मात्रै सोमबारका यस्ता वक्ता थिए, जसले ‘विदेशी षड्यन्त्र र चलखेल’ बारे बोलेनन्।
उनले कम्युनिस्ट आन्दोलनलाई क्रान्तिकारी मार्गमा अग्रसर तुल्याउन नयाँ पार्टी गठन गरिएको बताए।
‘सबैले समानताको अनुभूति गरून्, जनताको पिरमर्का समाधान होस् जनताका जीवनमा सुख–समृद्धि ल्याउन नयाँ पार्टी गठन गरेका हौँ। देशमा फैलिएका राजनीतिक विकृतिको अन्त्य हाम्रो पहिलो एजेन्डा हो,’ उनले भने।
पार्टीलाई देशकै ठूलो राजनीतिक शक्ति बनाएर अघि बढ्न नेता–कार्यकर्तालाई आग्रह गरेका उनले विराटनगरसँग जोडिएका केही स्मरण पनि गरेका थिए।
पार्टीका तेस्रो वरीयताका नेता झलनाथ खनाल र छैटौं वरीयताका नेता भीम रावलले पनि प्रचण्डकै जसरी नेपालमा विदेशी चलखेलको डरलाग्दो चित्र प्रस्तुत गरेका थिए।
पूर्वप्रधानमन्त्री खनालले त नेपालको अहिलेको अवस्था ‘देशी–विदेशी प्रतिक्रियावादीको षड्यन्त्रको परिणाम’ भएको दाबी गरेका थिए।
‘अहिले देश अत्यन्त कमजोर भएको छ। नेपालमा कम्युनिस्ट आन्दोलन सुरू भएको ७६ वर्ष भयो। यो अवधिमा हामीले धेरै प्रगति गर्ने आशा गरेका थियौं। तर, देशी तथा विदेशी प्रतिक्रियावादीको षड्यन्त्रले अहिले देश यो अवस्थामा आइपुगेको छ।’
२०४६ यता लगातार जसो सत्ता राजनीतिको वरिपरि रहँदै आएका नेता खनालले मुलुकको दुरवस्थामा ‘देशी–विदेशी षड्यन्त्र’ बाहेक कम्युनिष्टहरूले भने अनुसार काम नगरेको पनि उल्लेख गरे।
‘हामीले सत्तामा पुगेपछि बिर्सियौं। अब कृषि क्रान्ति गर्छौं, क्रान्तिकारी भूमि सुधार गर्छौं भनेर नेपाली कम्युनिस्ट पार्टीले संकल्प गर्नुपर्छ,’ उनले भने।
अर्का नेता नारायणकाजी श्रेष्ठले पनि सार्वभौमिकता जोगाउने चुनौती चिर्नकै लागि यो पार्टी बनेको दाबी पनि गरे। तर, पार्टी र नेताहरूको शैली बदल्ने संकल्प गर्नुपर्ने आवश्यकतामा जोड दिँदै उनले अरूभन्दा फरक अभिव्यक्ति पनि दिए।
‘आजको सन्देश सभालाई संकल्प सभाका रूपमा बुझौं र पार्टी बदल्छौं भनेर संकल्प गरौं,’ उनले भने, ‘यो नै एकता र पुनःगठनको प्रस्थान विन्दु हो। अहिलेको हाम्रो एकता किन भन्ने प्रश्न छ। शक्ति आर्जन गर्न, ठिक हो। संघर्ष गर्न, ठिक। चुनाव जित्न, ठिक हो। तर, त्यो केका लागि? सार्वभौम सत्ता जोगाउन, देशको रक्षा गर्न, संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको रक्षा गर्न हो। आवश्यक परे संविधान संशोधन गरेर भए पनि देश अघि बढाइनेछ। शान्ति प्रक्रिया पूरा हरहालतमा गरिनेछ।’
समाजवाद स्थापना आफूहरूको प्रमुख लक्ष्य रहेको बताउँदै श्रेष्ठले यो एकता सार्थक बनाउन लक्ष्य प्राप्तिको विकल्प नरहेको बताए।
‘सामाजिक आर्थिक रूपान्तरण अझै हुन सकेन। यो सत्य हो। त्यो जिम्मेवारी हाम्रै थियो। तर, हुन सकेन। त्यसका लागि आत्मालोचना हामीले नै गर्नुपर्छ, गर्दै आइरहेका छौं,’ उनको भनाइ थियो, ‘सुशासन, समृद्धि र सामाजिक न्याय आजको मुख्य कार्यभार यही हो। जेनजीको मुद्दा पूरा गर्नुपर्नेछ। त्यसका लागि घोषित मितिमा चुनाव हुनैपर्छ। त्यसका लागि हामी विचारमा प्रष्ट हुनुपर्छ। विधि पद्धति सबैका लागि एकै हुनुपर्छ। पार्टी आफ्नै भ्रष्टीकरणविरूद्ध पनि उभिनुपर्छ। पार्टीमा लोकतान्त्रिक विधि स्थापित हुनुपर्छ। त्यसबेला मात्र एकता सार्थक हुनेछ।’
-1764583745.jpg)
-1746009348.jpg)
