बैंकहरूले उठाउन सकेनन् २१ अर्ब ब्याज, १८ प्रतिशत घट्यो नाफा (विवरणसहित)

विजयराज खनाल

काठमाडौं, कात्तिक १७

अर्थतन्त्र मन्दी उन्मुख देखिएपछि यसको प्रभाव बैंकहरूमा समेत देखिएको छ। वाणिज्य बैंकहरूको नाफा उच्च दरमा घटेको छ।

एक बैंक त नोक्सानमै गएको छ। बैंकहरूको पाकेको ब्याज समेत उठेको छैन भने खराब कर्जा बढेको छ।

सञ्चालनमा रहेका २० वाणिज्य बैंकहरूको चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को पहिलो त्रैमास (साउनदेखि असोजसम्म) मा नाफा १८.६४ प्रतिशतले घटेको छ। गत वर्षको यही अवधिमा नाफा १६ अर्ब ४७ करोड रहेकोमा नाफा घटेर १३ अर्ब ४० करोड रूपैयाँ पुगेको हो।

मर्जरमा गएर विलय भएका कम्पनीहरूको अघिल्लो वर्षको यही अवधिको नाफा भने बैंकहरूले जोडेर देखाएका छैनन्। यसो गरिएको भए नाफा थप घटेको देखिने थियो।

२० मध्ये कृषि विकास बैंक नोक्सानमा गएको छ। कृषि विकास बैंक ८८ करोड रूपैयाँ नोक्सानमा छ। कृषि विकासको ब्याज आम्दानी बढे पनि जोखिम प्रावधानको लागि राखिने रकम बढेपछि नाफा घटेको हो।

सिद्धार्थ, एनआइसी एशिया, कुमारी, लक्ष्मी सनराइज, सिटिजन्स र नेपाल बैंकको नाफा उच्च दरमा घटेको छ। यी बैंकको नाफा २० देखि ९२ प्रतिशतसम्म घटेको छ।

बैंकहरूको खुद ब्याज आम्दानी भने १९.१५ प्रतिशतले बढेर ४९ अर्ब ४६ करोड रूपैयाँ पुगेको छ। सातवटा वाणिज्य बैंकको भने यस्तो खुद ब्याज आम्दानी पनि घटेको छ।

सबैभन्दा धेरै नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगा बैंकको खुद ब्याज आम्दानी बढेको छ। बैंकको यस्तो आम्दानी ९६ प्रतिशतले बढेर चार अर्ब १६ करोड पुगेको छ।

समग्र बैंकहरूको कर्जा असुलीमा समस्या देखिएपछि जोखिमको लागि राखिने प्रावधान बढेको छ। यसले गर्दा पनि नाफा घटेको हो। बैंकहरूले कर्जा जोखिम प्रावधानको लागि १७ अर्ब १० करोड रूपैयाँ राखेका छन्।

वाणिज्य बैंकहरूले गत असोजमा पाकेको २१ अर्ब २५ करोड रूपैयाँ बराबरको ब्याज उठाउन सकेका छैनन्।

यही कारण बैंकहरूले नियामकीय प्रावधानमा १३ अर्ब ३९ करोड रूपैयाँ राखेका छन्। यसरी पाकेर पनि नउठेको ब्याज रकमको ६३ प्रतिशत बराबर रकम यसरी नियामकीय प्रावधानमा राख्नुपर्ने व्यवस्था छ।

बैंक	नाफा रू करोडमा			खुद ब्याज आम्दानी रू. करोडमा			जोखिम प्रावधान रू करोडमा
बैंक	असोज २०८०	असोज २०७९	फरक प्रतिशत	असोज २०८०	असोज २०७९	फरक प्रतिशत	असोज २०८०
प्रभु बैंक	१०३	७०	४७.१४	२५४	१९७	२८.९३	७
नबिल बैंक	१४६	१५७	- ७.०१	४१७	३६७	१३.६२	१११
सिटिजन्स बैंक	४०	५०	-२०	१४४	१४५	- ०.६९	४२
स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंक	८२	८१	१ २३	१३८	१४१	- २.१३	२
एभरेष्ट बैंक	७८	८६	-९.३०	१८९	१८८	०.५३	४२
कृषि विकास	-८८	२२		२०६	१८३	१२.५७	२१६
सानिमा बैंक	४८	५४	- ११ ११		१६०	- ५0	५४
एनएमबी	९६	९०	६ ६७	२२२	२०५	८.२९	४८
नेपाल एसबिआई	४७	६२	- २४.१९	१३८	१२९	६.९८	२९
हिमालयन बैंक	१०५	५३	९८.११	३१७	१८०	७६.११	७५
लक्ष्मी सनराइज बैंक	१०	५०	-८०	२८६	१५१	८९.४०	२१४
माछापुच्छ्रे	५४	४५	२०	१४१	१४७	- ४.०८	१
प्राइम कमर्सियल	११५	८७	३२.१८	१९९	१८८	५.८५	२१
ग्लोबल आइएमइ	१२२	११८	३.३९	४८०	३२०	५०	१७८
एनआइसी एशिया	१०१	१७५	- ४२.२९	२७४	३३३	- १७.७२	६४
नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगा	१५२	११४	३३.३३	४१६	२१२	९६.२३	६४
सिद्धार्थ बैंक	४	४९	- ९१.८४	१९६	२१२	- ७.५५	१४३
कुमारी बैंक	२६	१००	- ७४	३०४	१८५	६४.३२	२१८
नेपाल बैंक	१४	६०	- ७६.६७	२२१	१९०	१६.३२	१३४
आरबिबी	८५	१२४	- ३१.४५	२५२	३१८	-२०.७५	४७
कुल	१३४०	१६४७	- १८.६४	४८४६	४१५१	१९.१५	१७१

बैंकहरूको खराब कर्जाको औसत १.५९ प्रतिशतबाट बढेर ३ प्रतिशत पुगेको छ। सात वटा वाणिज्य बैंकको यस्तो खराब कर्जा ४ देखि ५ प्रतिशतसम्म पुगेको छ।

केही वर्षअघि बैंकहरूको खराब कर्जा ५ प्रतिशत नाघ्दा लिक्विडेसनमै लैजाने गरिन्थ्यो। पछिल्लो समय भने बैंकहरूको चुक्ता पुँजीमा चार गुणासम्म वृद्धि गरिएकोले यसमा त्यस्तो नीति लिइँदैन।

बैंकहरूले कुल ४३ खर्ब ८६ करोड रूपैयाँ कर्जा लगानी गरेकोमा एक खर्ब ५० अर्ब रूपैयाँ कर्जा खराब भएको छ।

बैंक	चुक्ता पुँजी रू करोडमा	वितरण योग्य नाफा रू करोडमा		खराब कर्जा रू करोडमा		नियामकीय प्रावधान रू करोडमा
बैंक	असोज २०८०	असोज २०८०	लाभांश क्षमता प्रतिशत	असोज २०८०	असोज २०७९	असोज २०८०
प्रभु बैंक	२३५४	३२	२.७८	४	१.६८	५७
नबिल बैंक	२७०५	३६०	१३.३४	१.५८	१.०४	१२७
सिटिजन्स बैंक	१४२०	-२३	३.३४	३.९७	२.८९	४९
स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंक	९४२	३१४	४७.२२	१.१	०.७७	९
एभरेष्ट बैंक	१०६९	४५२	४२.२६	०.९	०.३३	२१
कृषि विकास	१८८८	४३	१२.९३	५.३३	२.३८	४९
सानिमा बैंक	१२४६	२११	१३.८	१.७९	०.९१	४४
एनएमबी	१८३६	१०८	१.४८	२.८४	१.९	८८
नेपाल एसबीआई	१०१२	९६	८ .०७	२.३५	०.३६	२५
हिमालयन बैंक	२१६५	- १८५		४.६७	२.३१	१६८
लक्ष्मी सनराइज बैंक	२१६७	१०६	४.९	४.६९	१.७२	७४
माछापुच्छ्रे	११६२	२	०.९८	२.५६	१.३	२१
प्राइम कमर्सियल	१९४०	६२	९.७८	३.६७	१.८	३८
ग्लोबल आइएमइ	३५७७	३३२	९.९६	४.३८	२.१	७०
एनआइसी एशिया	११५६	- ९८	०	१.३७	०.५८	८९
नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगा	३४१२	-८५	- २.५	४.८३	१.५७	१५२
सिद्धार्थ बैंक	१४०८	०		३.४४	२.१५	३९
कुमारी बैंक	२६२२	-२१६	- ८.२६	४.८९	१.२८	१२५
नेपाल बैंक	१४६९	३६	१०	३.८४	२.३६	४७
आरबिबी	१५६३	0	१०.४५	३.६२	२.४८	४७
कुल	३७११३	१५४७		३	१.५९	१३३९

अधिकांश बैंकहरूले लाभांश वितरण गरी नसकेको कारण वितरण योग्य भने अझै १५ अर्ब ४७ करोड रूपैयाँ देखिएको छ। बैंकहरूले यही कारण अहिले पनि केही बैंकको लाभांश क्षमता ४७ प्रतिशतसम्म देखिइरहेको छ।

बैंकहरूको औसत प्रतिसेयर आम्दानी १४.१७ प्रतिशत छ। स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंकको यस्तो आम्दानी सबैभन्दा धेरै ३५.११ प्रतिशत छ भने सिद्धार्थ बैंकको सबैभन्दा कम १.१९ प्रतिशत छ। कृषि विकास बैंक नोक्सानमा रहेकोले यस्तो आम्दानी पनि ऋणात्मक छ।

बैंक
बैंक	प्रतिसेयर आम्दानी रु	पीइ	प्रतिसेयर नेटवर्थ	कर्जा रू करोडमा	खराब कर्जा रू करोडमा
प्रभु बैंक	१७.५७	८.९३	१४७.८२	२४९१८	९८९
नबिल बैंक	२१.३१	२६.८४	२१८.२७	३६२९९	५७४
सिटिजन्स बैंक	११.३४	१५.६१	१४३.७७	१४४५९	५७४
स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंक	३५.११	१४.७	२२१.९९	९२९२९	१०२
एभरेष्ट बैंक	२९.१९	१५.७२	२४२.३४	१७३३९	१५६
कृषि विकास	-२८		२०६.१७	१८७०९	९९७
सानिमा बैंक	१५.२१	१५.५१	१५८	१५४६९	२२७
एनएमबी	२०.९८	९.९६	१५९.६९	१९९५७	५६७
नेपाल एसबीआई	१८.९४	१६	१८२.६९	१२५०६	२९४
हिमालयन बैंक	१९.५१	१०.३	१७०.२७	२४५१२	११४५
लक्ष्मी सनराइज बैंक	१.९	९५.१६	१७१.३	२५७६८	१२०९
माछापुच्छ्रे	१८.६६	११.०९	१४२.७७	१३४६६	३४५
प्राइम कमर्सियल	२३.७४	७.५८	१५२.०६	१७३९९	६३९
ग्लोबल आइएमइ	१३.७१	१४.७४	१६८.३	३५८७०	१५७१
एनआइसी एशिया	२६.५८	१९.४६	२०२.०५	३०३८०	४१६
नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगा	१७.८४	९.८१	१७३.३७	३१४३१	१५१८
सिद्धार्थ बैंक	१.१९	२०३	१७७.६६	१९१९५	६६०
कुमारी बैंक	४.०३	३८.६३	१४१.३३	२८६०३	१३९९
नेपाल बैंक	३.८८	६३.९९	२४८.४६	१८५७८	७१३
आरबिबी				२४५२९	८८८