रूस र युक्रेनको युद्ध अन्त्य गर्ने अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बनाएको २८ बुँदे शान्ति योजनामा युक्रेन र अमेरिकाले छलफल गरेर १९ बुँदे मस्यौदा तयार पारेका छन्।
ट्रम्प सरकारले युक्रेनसँग सल्लाह नगरी रूससँग मात्रै परामर्श गरेर २८ बुँदे शान्ति योजना बनाएको छ।
सो योजनाको व्यापक विरोध भएपछि अमेरिकी र युक्रेनी अधिकारीले हालै जेनेभामा छलफल गरेका थिए।
सो छलफलपछि दुई देशले १९ बुँदे मस्यौदा तयार पारेका भनेर युक्रेनका प्रथम उप–विदेश मन्त्री सर्गई किस्लित्स्याको हवाला दिँदै फाइनान्सियल टाइम्सले लेखेको छ।
ट्रम्पको योजनाका सबभन्दा संवेदनशील विषयहरू भने ट्रम्प र युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले छलफल गरेर टुंग्याउने किस्लित्स्याले बताए।
युक्रेनी भूमि रूसलाई दिने र नेटो लगायत सबभन्दा विवादास्पद विषय ट्रम्प र जेलेन्स्कीले निर्णय गर्ने गरी जेनेभामा सहमति भएको छ।
छलफलमा भूमि त्याग्ने अधिकार आफूलाई नभएको भन्दै युक्रेनी वार्ताकारले संविधान अनुसार त्यस्तो निर्णयका लागि जनमत संग्रह आवश्यक हुने जिकिर गरेका थिए। तर बाँकी विषयमा भने दुई पक्षले सघन छलफल गरेर दुवै पक्षले सकारात्मक महसुस गर्ने गरी धेरै संशोधन गरेर दस्तावेज तयार भएको किस्लित्स्याले जानकारी दिए।
ट्रम्प सरकारले युक्रेनसँग सल्लाह नगरी बनाएको योजनाको युरोपमा मात्रै नभएर ट्रम्पकै रिपब्लिकन पार्टीका नेताहरूले समेत विरोध गरिरहेका छन्।
यसै क्रममा सो दस्तावेज ट्रम्प सरकारले नभएर रूसले बनाएको भनेर अमेरिकी विदेश मन्त्री मार्को रूबियोले आफूलाई बताएको केही अमेरिकी सांसदले दाबी गरेका छन्।
सो योजनाबारे युक्रेनी अधिकारीहरूसँग वार्ताका लागि जेनेभा जानुअघि रूबियोले सत्तारूढ रिपब्लिकन र विपक्षी डेमोक्र्याटिक दुवै पार्टीका केही सांसदसँग कुरा गरेको विभिन्न मिडियाले लेखेका छन्।
त्यस क्रममा अमेरिकालाई रूसले सो प्रस्ताव पठाएको भनेर रूबियोले स्पष्टसँग बताएको भनेर ती सांसदले दाबी गरेका छन्।
ती सांसदले त्यस्तो दाबी गरे पनि शनिबार साँझ सामाजिक सञ्जाल एक्समा लेख्दै रूबियोले शान्ति प्रस्ताव अमेरिकाले नै तयार गरेको बताएका छन्।
सो योजनाको व्यापक विरोध भएपछि ट्रम्पले त्यो प्रस्ताव युक्रेनका लागि अन्तिम विकल्प नरहेको र त्यसमा परिमार्जन गर्न सकिने बताएका छन्।
ट्रम्पको २८ बुँदे योजनामा मुख्यतः लामो समयदेखि रूसले राख्दै आएका माग छन्।
युक्रेनले आफ्नो भूभाग रूसलाई सुम्पने, आफ्ना सेनाको आकार सीमित गर्ने र युद्धविरामपछि पश्चिमी शान्ति सेनाको लागि कुनै पनि भूमिका नहुने कुराहरू त्यसमा समावेश छन्।
युद्ध अन्त्यका लागि आफ्नो कब्जामा रहेको क्राइमिया र डोनबास क्षेत्रका युक्रेनी भूभाग मात्रै नभएर आफ्नो नियन्त्रणमा नभएका केही भागको पनि स्वामित्व दिनुपर्ने पुटिनले माग गर्दै आएका छन्।
झण्डै एक दशकदेखि लगातार आक्रमण गरे पनि पुटिनले डोनबास क्षेत्र पूर्ण रूपमा कब्जा गर्न सकेको छैन। लुहान्स्क र दोनेत्स्कलाई संयुक्त रूपमा डोनबास क्षेत्र भन्ने गरिन्छ।
लुहान्स्कको लगभग सबैजसो भाग रूसले कब्जा गरे पनि दोनेत्स्कको १० प्रतिशत भन्दा बढी भाग युक्रेनकै नियन्त्रणमा छ।
त्यहाँ युक्रेनले वर्षौंदेखि बलियो रक्षात्मक संरचना बनाएकाले रूसले युद्ध गरेर लिन निकै मुश्किल हुने मानिन्छ। सो भूभाग रूसलाई दिए रूसले त्यहाँबाट अगाडि बढ्न फेरि आक्रमण गरे रोक्न नसकिने भएकाले युक्रेनले सो सर्त अस्वीकार गर्दै आएको छ।
जेलेन्स्कीले ती सर्त ठाडै अस्वीकार गरे ट्रम्प रिसाउलान् भनेर हाललाई सो योजनामा इमानदारीपूर्वक संलग्न हुने भनेका छन्।
उनले त्यसो भने पनि युरोपेली देशहरूले भने सो योजनाको विरोध गरेका छन्। अमेरिकाभित्रै पनि त्यसको विरोध भएपछि ट्रम्पले समेत त्यसमा परिमार्जन गर्न सकिने बताएका छन्।
त्यसपछि जेनेभामा भएको छलफलमा अमेरिका र युक्रेनले १९ बुँदे मस्यौदा तयार पारेका हुन्।
(विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरूको सहयोगमा तयार पारिएको)
-1746009348.jpg)
