मलद्वारमा कुनै समस्या देखियो भने हामीकहाँ पायल्स भयो भनेर बिरामी आउँछन्। दिसामा रगत आयो, दुख्यो भनेर आउँदैनन्।
सबै समस्या पायल्स भन्ने हुँदैन। त्यस्तो बेलामा फिसर र फिस्टुला भएको पनि हुन सक्छ।
फिस्टुला भएको छ भने मलद्वारमा घाउजस्तो आउँछ। त्यो ठाउँबाट पिप र पानी आउने हुन्छ। औषधि खायो भने ठीक हुन्छ तर दोहोरिरहन्छ। यसमा दोहोरिने खतरा एकदमै धेरै देखिएको छ। त्यस्तो अवस्थामा अपरेसन गर्नुपर्छ।
पायल्स भयो भने दिसा गर्दा दुखाइ हुँदैन। तर रगत आउने हुन्छ। दिसा गर्ने ठाउँको वरिपरि फुलेकोजस्तो हुन्छ।
फिसरमा दिसा गर्ने ठाउँको छाला च्यातिएर जान्छ। च्यातिएकोले दिसा गर्ने ठाउँमा दुख्छ। फिसर भएको बेलामा दुख्ने र रगत आउने हुन्छ। तर नदुखिकन रगत आएको छ भने त्यो पायल्स हुन सक्छ। मलद्वारमा कुनै समस्या आएमा आन्द्राको क्यान्सर हो कि होइन भनेर परीक्षण गर्नुपर्छ।
पायल्सको सुरूआतको चरणमा छ भने खानपिनमा परिवर्तन गर्ने र औषधि खाने गराउँछौं। दोस्रो चरणमा छ भने व्याण्डिङ गर्छौं।तेस्रो चरणमा छ भने लेजर थेरापी गरिन्छ। त्यस्तै चौथो चरणमा छ भने लेजर थेरापी या अपरेसन गरिन्छ।
फिसर छ भने सुरूमा दिसा पातलो गर्ने औषधि चलाउनु पर्छ। दैनिकी परिवर्तन गर्न सुझाव दिन्छौं। त्यस्तो गर्दा समेत ठीक भएन भने अपरेसन गर्नुपर्छ।
(वरिष्ठ ग्यास्ट्रो इन्टेस्टाइनल सर्जन एवम् उपप्राध्यापक डा. सुरेन्द्र शाह पाटन स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान र बयोधा अस्पतालमा कार्यरत छन्।)
