काभ्रेपलाञ्चोक धुलिखेलस्थित बसपार्कदेखि सरस्वती बजारसम्म विद्युतको ११ केभी वितरण लाइनको काम भइरहेको थियो। त्यही काम गर्ने क्रममा सर्लाहीका २८ वर्षीय उपेश परियारको करेन्ट लागेर मृत्यु भयो।
पोलमा चढेर काम गर्दागर्दा ज्यान गुमाउने परियार सर्लाहीको ईश्वरपुर नगरपालिका–१२ घारिबथानका हुन्।
उनी काममा अनुभवी नै थिए। अनुभवी हुँदाहुँदै उनको ज्यान कसरी गयो भनेर अहिले प्रहरी र विद्युत प्राधिकरणले अनुसन्धान गरिरहेको छ।
प्रारम्भिक अनुसन्धानमा विद्युत चुहावट भएको हुन सक्ने अनुमान छ। यसमा प्राधिकरणका कर्मचारीको लापरबाही हो कि भवितव्य, यकिन हुन बाँकी रहेको प्रहरीले जनाएको छ।
दुवै कोणबाट अहिले अनुसन्धान भइरहेको छ।
प्रारम्भिक अनुसन्धान अनुसार परियार ठेकेदारमार्फत यो काम गर्न आएका हुन्। उनी सुरूआती दिनदेखि नै काम गरिरहेका थिए। तार विस्तार काम सक्ने र शनिबार परीक्षण (विद्युत प्रवाह गरेर) गर्ने तयारी थियो। शनिबार नै विस्तारित तारमा बिजुली प्रवाहको काम सकेर ठेकेदारले प्राधिकरणलाई हस्तान्तरण गर्ने तयारी रहेको प्राधिकरणका प्रवक्ता राजाभाइ शिल्पकारले जानकारी दिए।
उनका अनुसार शनिबारदेखि विद्युत प्रवाह हुनेबारे शुक्रबार नै वितरण केन्द्रले स्थानीय स्तरमा सूचना निकालेर जानकारी गराएको थियो।
तर परियारको दुर्घटना हुने बेला सो तारमा बिजुली (करेन्ट) प्रवाह नै नगरिएको शिल्पकारले दाबी गरेका छन्। बिजुली प्रवाह नै नभएको तारमा बिजुली चुहावट कसरी भयो भनेर प्राधिकरण आफैले अनुसन्धान गरिरहेको उनले बताए।
'उपेश परियारलाई त्यहाँ काम गर्न कसले लगायो, करेन्ट पास भइरहेको छ कि छैन भन्ने जानकारी उनलाई थियो कि थिएन भन्ने कुराहरू अनुसन्धान हुनै बाँकी छ,' शिल्पकारले भने।
परियारको मृत्युपछि आइतबार १० बजेदेखि नै विद्युत वितरण केन्द्र काभ्रे र पीडित पक्षबीच छलफल भएको थियो। जिल्ला प्रहरी कार्यालय काभ्रेका प्रवक्ता डिएसपी मीनबहादुर घलेका अनुसार परियारको मृत्यु करेन्ट लागेर भएको भन्ने मात्रै पुष्टि भएको छ। घटनाको वास्तविक कारण यकिन भइसकेको छैन।
'उनी काम गरिरहँदा बिजुली छाडिएको हो कि, कतैबाट चुहावट भएर आएको हो, हामी तत्काल भन्न सक्दैनौं,' डिएसपी घलेले भने, 'यो प्राविधिक कुरा भएकाले विस्तृतमा अनुसन्धान गर्नुपर्छ।'
अहिले परियारको शव धुलिखेल अस्पतालमा राखिएको छ।
घटना थाहा पाएलगत्तै सर्लाहीदेखि उनकी श्रीमतीसहित केही आफन्त काभ्रे आइपुगेका छन्। परिवारले यस घटनामा छानबिन हुनुपर्ने माग गरिरहेका छन्। परियार ठेकेदार कम्पनीमार्फत काम गर्न आएकाले के कस्ता विषयमा सम्झौता भएको छ भन्नेबारे अनुसन्धान भइरहेको डिएसपी घलले बताए।
प्रहरीका अनुसार धुलिखेल बसपार्कदेखि सरस्वती बजार सिडिओ कार्यालय आसपास पानी पर्दा, हावाहुरी आउँदा बत्ती गइराख्ने समस्या थियो। त्यो कम गर्न नयाँ प्रणाली तयार पारिएको थियो। पुरानो प्रणालीलाई नयाँमा स्थानान्तरण गर्न नपाउँदै दुर्घटना भइहाल्यो।
उक्त प्रणाली विस्तारमा सुरूदेखि परियारसहितको टिमले काम गरिरहेको विद्युत वितरण केन्द्र काभ्रेका प्रमुख अमृतबाबु अधिकारीले जानकारी दिए।
'विस्तार गरिएको लाइन परीक्षण गरेर हामीलाई हस्तान्तरण गर्ने भनिएको थियो। त्यसैले हामीले सार्वजनिक सूचना समेत निकालेका थियौं,' उनले भने, 'ठेकेदारले उनीहरू (कामदार) लाई कसरी काम लगाइरहेका थिए भन्ने चाहिँ हामीलाई थाहा हुँदैन।'
विस्तारित लाइनमा शनिबार परीक्षणका लागि बिजुली प्रवाह गर्ने तय भइसकेकाले आसपास पशुचौपाया नछाड्न र पोलमा छुने काम नगर्न समेत सूचित गरिएको उनले बताए।
'तर लाइनमा बिजुली छाड्नु भन्दाअघि नै कसरी करेन्ट लाग्यो भनेर हामी अनुसन्धान गरिरहेका छौं,' उनले भने, 'अहिले केही भन्न सक्ने अवस्था छैन।'
धुलिखेल 'नो–लाइट' का इन्चार्ज रामकृष्ण कार्की पनि मृतक परियारकै टोलीमा सँगै काममा निस्किएका थिए।
उनीहरू विस्तार गरिएका नयाँ तारहरू जोड्ने, कस्ने लगायत अन्तिम चरणको काम गरिरहेका थिए। तारहरू जोडिसकेपछि मात्र बिजुली प्रवाह गरी परीक्षण गर्ने भनिएकाले त्यही अनुसार काम गरेको उनी बताउँछन्।
'काम गर्ने व्यक्तिले पोलमा चढ्नुअघि करेन्ट छ कि छैन भनेर जाँचेको हुन्छ। पोलमा चढ्नुअघि फोन गरेर बिजुली प्रवाह नगर्न जानकारी गराइएको हुन्छ,' उनले भने, 'तर त्यो कामै नसकिएको नयाँ लाइन भएकाले जानकारी नगराई चढेको पनि हुन सक्छ।'
एकातिर परियारको मृत्युको कारण पत्ता लागेको छैन, अर्कातिर उनको परिवारमा संकट आएको छ। गत जेठ १ गते मात्रै सर्लाहीको उनको घरमा ठूलो हुन्डरी आएर छाना उठाइदिएको छ। त्यसयता परिवार ओतबिहीन थियो। अब सहाराबिहीन पनि बनेको छ।
परियारका दुई सन्तान, श्रीमती र आमाबुबा छन्। उनीहरू ईश्वरपुर नगरपालिका–१२ मै बस्छन्।
'हावाले घरको छानो उडाएकाले केही छलफलका लागि पालिकामा बोलाएका थियौं,' ईश्वरपुर नगरपालिका–१२ का वडाध्यक्ष देवीबहादुर खत्रीले भने, 'श्रीमती र परिवारका सदस्य कोही पनि आएनन्। पछि बुझ्दा पो थाहा भयो, उनीहरूको परिवारमा ठूलो बज्रपात परेछ!'
पालिकाले कर्मचारी र स्थानीयसमेत परिचालन गरेर आइतबार नै उनीहरूको घर छाउने काम गरिरहेको छ।
'हामीले सहयोग गर्ने ठाउँमा गरिरहेका छौं, अब परियारको परिवारले न्याय पाउनुपर्छ,' उनले भने, 'प्राविधिक पक्ष हामीलाई थाहा छैन। यसमा सम्बन्धित निकायले निष्पक्ष छानबिन गर्नुपर्छ।'
उनले यस घटनामा ठेकेदार, प्राधिकरण जसको गल्ती भए पनि कानुनी कारबाही हुनुपर्ने बताए।
परियारको मृत्युको विषयमा संसदमा पनि प्रश्न उठेको छ। आइतबार बसेको प्रतिनिधि सभा बैठकमा बोल्दै काभ्रेबाटै निर्वाचित माओवादी केन्द्रका सांसद सूर्यमान दोङले प्राधिकरणको लापरवाहीले मजदुरको ज्यान गएको बताएका छन्।
प्राधिकरणले बिना सूचना बिजुली प्रवाह गर्दा करेन्ट लागेर परियारको मृत्यु भएको भन्दै उनले घटनाबारे छानबिन हुनुपर्ने माग गरेका छन्।
उनीसँगै रास्वपा सांसद शिव नेपाली, राप्रपाका प्रमुख सचेतक ज्ञानेन्द्रबहादुर शाही लगायतले यो विषय उठाएका छन्।
