विश्वकै सबभन्दा ठूलो सामाजिक सञ्जाल फेसबुकले ल्याएको कन्टेन्ट मनिटाइजेसन प्रणाली अब नेपालमा पनि उपलब्ध भएको छ।
यस सुविधामार्फत नेपाली डिजिटल क्रिएटरहरूले आफ्नो सिर्जनशीलतालाई प्रत्यक्ष आम्दानीमा रूपान्तरण गर्न सक्ने भएका छन्।
पहिले नेपाली क्रिएटरहरूले विदेशी खाताको माध्यमबाट पैसा झिक्नुपर्थ्यो, जसले कर र बैंक जटिलता निम्त्याउँथ्यो। अब भने, नेपालकै बैंक खातामा सिधै कमाइ प्राप्त गर्न सकिन्छ। यसले व्यक्तिगत आम्दानी मात्र बढाउने छैन, सरकारको कर संकलनमा पनि योगदान पुर्याउने अपेक्षा गरिएको छ। फेसबुक मनिटाइजेसन अब नेपालमा सुरू हुनु ठूलो अवसर हो। यसले सिर्जनशीलता मात्र होइन, प्रत्यक्ष आम्दानीको बाटो पनि खोलिदिएको छ।
फेसबुक मनिटाइजेसन के हो?
फेसबुक मनिटाइजेसन भन्नाले तपाईंले राख्ने योग्य सामग्री (फोटो, भिडिओ, पोस्ट, स्टोरी, रिल्स) बाट विज्ञापन, दर्शक इन्गेजमेन्ट, र अन्य माध्यममार्फत् आय प्राप्त गर्न सकिने प्रणाली हो।
यसका प्रमुख लाभहरू:
• आफ्नो कला र सिर्जनालाई आर्थिक मूल्यमा रूपान्तरण गर्न सकिन्छ।
• नेपालमै बसेर वैध कमाइ प्राप्त गर्न सकिन्छ।
• सरकारको कर प्रणालीमा योगदान बढ्छ।
• विदेशी बैंकको झन्झट र शुल्कबाट मुक्त हुन्छ।
कसरी सुरू गर्ने?
फेसबुक मनिटाइजेसन सुरू गर्न तपाईंले आफ्नो प्रोफाइल वा पेजलाई 'प्रोफेसनल मोड' मा रूपान्तरण गर्नुपर्छ।
प्रोफेसनल मोड सुरू गर्ने तरिका:
१. प्रोफाइल सेटिङ मा जानुहोस्।
२. टर्न अन प्रोफोसनल मोड 'Turn On Professional Mode' मा क्लिक गर्नुहोस्।
३. आफ्नो सामग्री स्रष्टा/कन्टेन्ट क्रिएटर प्रकार चयन गर्नुहोस् (गायक/ गायिका), अभिनेता/अभिनेत्री, डिजिटल स्रष्टा / डिजिटल क्रिएटर आदि।
४. त्यसपछि मनिटाइजेसन प्रकार मा प्रवेश गरेर योग्यता जाँच गर्नुहोस्।
यदि 'अहिलेसम्म योग्य छैन' (Not Yet Eligible) देखिन्छ भने:
• 'म इच्छुक छु' (I am Interested) क्लिक गर्नुहोस्।
• फेसबुकले प्रोफाइल गतिविधि, कन्टेन्टको गुणस्तर र इनगेजमेन्ट मूल्यांकन गरी सुविधा उपलब्ध गराउँछ।
कमाइ कसरी सुरू हुन्छ?
एक पटक मोनिटाइजेसन सक्रिय भएपछि, तपाईंले राख्ने:
• फोटोहरू
• भिडिओहरू
• रिल्सहरू
• स्टोरीहरू
• स्टाटसहरू
बाट प्रत्यक्ष आम्दानी सुरू हुन्छ।
कमाइ बैंक खातामा झिक्न भुक्तानी व्यवस्था/Payout Setup अनिवार्य हुन्छ।
भुक्तानी सेटअप र कर विवरण फारम:
सबभन्दा पहिला कर विवरण फारम भर्नुपर्छ। त्यसपछि मात्र आम्दानी वैध हुन्छ।
कर विवरण फारम भर्ने प्रक्रिया:
• कानूनी नाम (Legal Name): नागरिकता अनुसारको नाम
• जन्म मिति (Date of Birth): अंग्रेजीमा
• व्यवसायको प्रकार (Business Type): व्यक्तिगत हो भने Individual र व्यवसाय भए Business चयन गर्नुहोस्
• मुख्य ठेगाना (Primary Address): नगरपालिका, वडा नम्बर
• डाक कोड (Post Code): काठमाडौं भए ४४६००
• प्यान नम्बर (PAN Number) (TIN)
• नागरिकता (Citizenship): Nepal
• अमेरिकी नागरिक (US Citizen)? – No
• अन्तिममा हस्ताक्षर टाइप गरेर सबमिट गर्नुहोस्
बैंक विवरण हाल्ने तरिका:
• स्विफ्ट कोड (Swift Code): आफ्नो बैंकको आधिकारिक वेबसाइटमा हेर्न सकिन्छ।
• बैंक खाता नम्बर (Bank Account Number): व्यक्तिगत बैंक खाता नम्बर।
एकपटक सेटअप भएपछि, फेसबुक आम्दानी सिधै नेपालको बैंक खातामा जम्मा हुन्छ।
फेसबुकको नियम उल्लंघन नहुने उपायहरू:
फेसबुक मनिटाइजेसनको क्रममा धेरै क्रिएटरले पैसा, क्रेडिट वा सामग्रीको स्वामित्व सम्बन्धी नियम उल्लंघन भोग्न सक्छन्। तर यसलाई सजिलो उपायहरूले टार्न सकिन्छ:
१.स्पष्ट स्वामित्व (Ownership) राख्नुहोस्:
*आफ्नै सिर्जनामा प्रतिलिपि अधिकार/ स्वामित्व स्पष्ट राख्नुहोस्।
*फोटो, भिडिओ वा रिल्समा वाटरमार्क/ छाप नराख्नुहोस्
२.साझेदारी (Collaboration) मा लिखित समझदारी:
* अरूसँग सामग्री बनाउँदा इमेल / सन्देशमा सहमति राख्नुहोस्।
* कसले कति हिस्सा कमाउने हो भन्ने पहिले नै लेखितमा निश्चित गर्नुहोस्।
३.कर र भुक्तानी स्पष्ट राख्नुहोस्:
* सबै कमाइ आफ्नो खातामा मात्र राख्नुहोस्।
* साझेदारसँग भुक्तानी स्पष्ट र समयमै गर्नुहोस्।
४.सामग्री नीति पालन गर्नुहोस्:
* फेसबुकको सामग्री नीति, समुदाय मानक र मनिटाइजेसन पालना गर्नुहोस्।
* प्रतिलिपि अधिकार उल्लंघन वा धिकारिक नियम उल्लंघन नगर्नुहोस्।
५.सञ्चार / सम्पर्क खुला राख्नुहोस्:
* समूह वा साझेदारसँग नियमित अपडेट दिनुहोस्।
* विवाद आउँदा तुरून्तै संवाद गरेर समाधान खोज्नुहोस्।
यी उपायहरूले भ्वोइलेसनको जोखिम न्यून गर्छ र सिर्जनात्मक कामलाई शान्त र व्यवस्थित बनाउँछ।
नेपालका लागि महत्व
पहिले विदेशी खाताबाट कमाइ गर्दा जटिलता र शुल्कको सामना गर्नुपर्थ्यो। अब नेपालमै मनिटाइजेसन उपलब्ध भएपछि:
• सिर्जनशील युवालाई देशमै अवसर मिल्छ।
• सरकारी कर संकलनमा वृद्धि हुन्छ।
• डिजिटल अर्थतन्त्रमा सकारात्मक प्रभाव पर्छ।
नेपालका युवा अब आफ्ना सिर्जनशीलतालाई आयको स्रोतमा बदल्न सक्छन्। यसले व्यक्तिगत आम्दानी मात्र होइन, राष्ट्रकै अर्थतन्त्रलाई बलियो बनाउन मद्दत गर्नेछ।
निष्कर्ष
फेसबुक कन्टेन्ट मनिटाइजेसन नेपालका डिजिटल क्रिएटरका लागि सुनौलो अवसर हो।
• सिर्जनशीलता र पेशागत आयलाई सँगसँगै अघि बढाउने माध्यम बनेको छ।
• नेपाली क्रिएटरहरूले आफ्नो कला, विचार, र सिर्जनालाई वैध कमाइमा परिणत गर्न सक्ने भएका छन्।
• भ्वोइलेसन टार्ने सरल उपायहरू अपनाएर काम गर्दा सुरक्षित र व्यवस्थित कमाइ सुनिश्चित गर्न सकिन्छ।
• यसले नेपालमा डिजिटल उद्योग र सिर्जनशील समुदायको विकासमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्याउनेछ।
(डिजिटल क्रिएटर केदार तिमल्सेना अमेरिकामा आइटी इन्जिनियर हुन्)