बजारमा कर्जाको माग नभएर बैंकिङ प्रणालीमा थुप्रिएको पैसा पटक-पटक गरेर तानिरहेको राष्ट्र बैंकले एक वर्षकै लागि पैसा तान्यो।
तर, यसरी एक वर्षको लागि पैसा राख्नुपर्दा पनि बैंकहरूले न्यून ब्याजदरमै पैसा राख्न तयार भए।
राष्ट्र बैंकले सोमबार एकैपटक एक वर्षको लागि २५ अर्ब रूपैयाँ तान्दा ब्याजदर २.६४ प्रतिशत कायम भएको छ।
अहिले राष्ट्र बैंकले चार देखि एक सय ७५ दिनसम्मको लागि रकम तान्ने निक्षेप संकलन उपकरणमा पनि बैंकहरूले औसत २.४७ देखि २.७४ प्रतिशतसम्म ब्याज पाइरहेका थिए।
एक वर्षे ऋणपत्रमा बैंकहरूले अहिले पाइरहेकोभन्दा बढी ब्याजदर राखेर बोलकबोल हुने मानिएको थियो।
तर, एक वर्षे ऋणपत्रमा पनि बैंकहरूले २.६४ प्रतिशत ब्याजमा पैसा राख्न कबुल गर्नुले कर्जा लगानी तत्काल विस्तार हुने अपेक्षा बैंकहरूमा नदेखिएको संकेत गर्छ।
यो एक वर्षे ऋणपत्रको नाम नेपाल राष्ट्र बैंक ऋणपत्र २०८३ 'क' नाम दिइएको छ। यस ऋणपत्रको भुक्तानी २०८३ पुस १४ गते हुनेछ।
न्यूनतम ५ करोड र बढीमा ५ करोड रूपैयाँले भाग गर्दा निशेष भाग जाने रकमसम्मको लागि आवेदन दिन सकिने व्यवस्था गरिएको थियो।
यसमा बैंक तथा वित्तीय संस्थामात्रै सहभागी हुन सक्ने व्यवस्था छ।
यसरी क्रमिक रूपमा राष्ट्र बैंकले दुई खर्ब रूपैयाँसम्म बैंकिङ प्रणालीबाट तान्ने भएको हो।
अहिले एक वर्षभन्दा कम अवधिका विभिन्न उपकरणबाट राष्ट्र बैंकले तानेको रकम ६ खर्ब २१ अर्ब रूपैयाँ बराबर छ।
आइतबारसम्म यस्तो रकम ८ खर्ब ५३ अर्ब रूपैयाँ थियो।
सोमबार स्थायी निक्षेप संकलन उपकरण मार्फत् राष्ट्र बैंकमा तीन दिनको लागि राखिएको दुई खर्ब ५७ अर्ब रूपैयाँ परिपक्व भएर प्रणालीमै फर्किएको थियो।
बैंकिङ प्रणालीमा पैसा थुप्रिन थालेको दुई वर्षभन्दा धेरै भइसकेको छ।
यसबीच राष्ट्र बैंकले आफूकहाँ पैसा राखेबापत तिर्नुपरेको ब्याज खर्च सय गुणा बढेको देखिन्छ।
राष्ट्र बैंकको वार्षिक प्रतिवेदन अनुसार आर्थिक वर्ष २०७९-८० मा ८ करोड २० लाख रूपैयाँ ब्याज तिरेको थियो।
२०८१-८२ मा यो ९ अर्ब १३ करोड रूपैयाँ पुगेको छ। २०८०-८१ मा भने राष्ट्र बैंकले २ अर्ब १८ करोड रूपैयाँ ब्याज तिरेको थियो।
यस्तो ब्याज लागत चालु आर्थिक वर्ष २०८२-८३ मा थप बढ्ने देखिन्छ।
हालसम्म राष्ट्र बैंकले बैंकहरूमा उब्रिएको रकम निक्षेप संकलन र स्थायी निक्षेप सुविधा जस्ता मौद्रिक उपकरणमार्फत तान्ने गर्छ।
पछिल्लो पटक ऋणपत्र समेत जारी गरेर लामो अवधिको लागि पैसा तानेको हो।
त्यस्तै, पुँजी कम हुँदा बैंकिङ प्रणालीमा पैसा प्रवाह बढाउने गर्छ।
अहिले निक्षेप संकलन उपकरणमा औसत २.४७ प्रतिशत ब्याजदर छ भने स्थायी निक्षेप सुविधामा तीन दिनका लागि ३ प्रतिशत ब्याज छ।
-1746009348.jpg)
