लामो यात्रापछि घर फर्किए रातो मच्छिन्द्रनाथ (फोटो फिचर)

नारायण महर्जन

काठमाडौं, भदौ २९

रातो मच्छिन्द्रनाथलाई सोमबार साँझ बुगमतीस्थित उनको घर फिर्ता लगिएको छ। जावलाखेलमा भोटो देखाएपछि बुंगमती लगिँदै आएकोमा यसपालि कोरोना महामारीका कारण भोटो देखाइएन। पुल्चोकको सोह्रखुट्टे पाटीबाटै उनलाई खटमा हालेर बुंगमती लगियो।

यो लामो समय चल्ने रातो मच्छिन्द्रनाथ जात्राको समापन हो। मच्छिन्द्रनाथलाई जसै बुंगमती पुर्‍याइन्छ, त्यहाँका प्रत्येक घरबाट कम्तिमा एक जना व्यक्ति छ्वाली बालेर बाटोमा निस्कन्छन्।

यसरी छ्वाली बालेर बाहिर निस्कनु भनेको बुंगद्यःका नाममा सवा लाख बत्ती प्रज्वलन गरिएको हो। विगतमा जति बेला बत्तीको उज्यालो थिएन, त्यो बेला राति मच्छिन्द्रनाथलाई गृहप्रवेश गराउन अप्ठ्यारो हुन्थ्यो। स्थानीयले घर–घरबाट छ्वाली बालेर बाटो देखाउने गर्थे। कालान्तरमा यही अभ्यास जात्राको एउटा चलन बन्न पुगेको मच्छिन्द्रनाथ पुजारी संघका अध्यक्ष यज्ञरत्न शाक्य बताउँछन्।

यो बेला बुंगमतीमा ठुल्ठूलो स्वरले ‘छ्वालप्वाः च्याका कयः भौ’ भन्दै कराउने चलन पनि छ। शाक्य यसलाई स्थानीयहरूबाट गरिने मच्छिन्द्रनाथको स्वागत र आराधना मान्छन्।

‘हाम्रो गाउँमा सहकालका देवताको आगमन भयो, अब बादल लागेर पानी परोस्, खेतबाली फस्टाओस् भनेर स्थानीयले कामना गरेका हुन्,’ उनले भने।