कीर्तिपुर नाम सुन्दा नै एउटा मिठो गन्ध आउँछ। धुलो, चिया र चुरोटको धुवाँ मिसिएको त्यो गन्ध, जसले मलाई सधैँ मेरो विद्यार्थी जीवनतिर तान्छ। बिहानको चिसो हावामा जब सूर्य कीर्तिपुरका पुराना गल्लीतिर झुल्किन्छ, पुरानो इँटाका घरहरूले रातभरको निद्रा फुकाल्छन्। त्यही सडकको कुनामा दिलमाया आमाको चिया पसल छ जहाँ मेरो थकान हराउँछन् चियाको चुस्कीसँगै।
‘ए बाबु, आज पनि रङ कडा, चिनी कम?’ आमाको स्वरमा त्यही माया मिसिएको थियो, जसले हरेक बिहानलाई नयाँ बनाउँछ।
म मुस्कुराएर भन्छु, ‘हो आमा, जस्तै सधैँ।’
आमाको हातले बनाएको चिया त्यो केवल चिया होइन, त्यो कीर्तिपुरको आत्मा हो।
पसलको भित्तामा पुराना पोस्टर टाँसिएका छन्; कुनै विद्यार्थीको कार्यक्रम, कुनै राजनीतिज्ञको विरोध प्रदर्शनको सूचना। पसल बाहिर केही टेबलहरू छन् जहाँ पुस्तक बोकेको ब्याग झुन्ड्याएर विद्यार्थीहरू गफिन्छन्। कसैको अनुहारमा परीक्षा तनाव, कसैको अनुहारमा प्रेमको झिल्को। तर सबैका आँखामा एउटा समान कुरा देखिन्छ सपना।
म त्यही भीडमा एक हुँ धेरैजसो समय चिया र बिचार बिच हराउने मान्छे। बाहिर टियू ग्राउन्डमा केटाकेटीहरू फुटबल खेलिरहेका छन्। गोलपोष्टको धुलो उड्दै पसलसम्म आइपुग्छ अनि दिलमाया आमा हाँस्दै भन्छिन्, ‘यो धुलो पनि कीर्तिपुरको सुगन्ध हो रे।’
पसलको कुनामा एक जना केटी बसेकी छिन् गहिरो निलो सलले काँध ढाकेर। उनी नोटबुकमा केही लेख्दै छिन्। कहिलेकाहीँ आमा तिर हेरेर मुस्कुराउँछिन्। मलाई लाग्छ, उनले पनि कीर्तिपुरको कुनै कथा लेख्दै छिन् होला। कहिलेकाहीँ हाम्रो नजर ठोक्किन्छ तर हामी केही बोल्दैनौँ। सायद त्यो मौनतामै धेरै कुरा हुन्छन् जीवन, समय र सपना।
बिहानको कीर्तिपुर सधैँ व्यस्त हुन्छ। टियूतिर लागेका विद्यार्थीहरूको भीड, बस स्टपमा गफ गर्नेहरू अनि चौतारामा सुतिरहेका बुढाबुढी सबै आफ्नै संसारमा व्यस्त। तर यो सहरको हरेक गल्लीले एउटा कथा बोकेको छ। पुरानो नेवा घरका झ्यालहरूमा अझै इतिहास बोल्छ, फाल्चामा बसेर युवाहरूले भविष्य लेख्छन्। यी दुवै बिचमा कीर्तिपुर बाँचिरहेको छ न त पूरै पुरानो, न त पूरै नयाँ।
कहिलेकाहीँ म सोच्छु- के म पढ्न मात्र कीर्तिपुर आएको हुँ? कि कीर्तिपुरले मलाई पढाइरहेको छ? यहीँ मैले जीवन बुझ्न थालेको हुँ; किताबले नभनेका पाठहरू, जीवनले सिकाएका अर्थहरू।
एक दिनको कुरा हो। म चिया पसलमा बसेको थिएँ, नोटबुक खुला थियो अनि हावाले पाना पल्टाइरहेको थियो। दिलमाया आमा आएर सोधिन्, ‘के लेख्दै छस् बाबु?’
‘सपना,’ मैले भनेँ।
‘कस्तो सपना?’
‘त्यो जसको स्वाद पनि चिया जस्तै तातो, कडुवा तर रमाइलो।’
आमा हाँसिन्।
‘त्यो सपना कीर्तिपुरले सबैलाई दिन्छ छोरा। तर पिउन जान्नुपर्छ।’
त्यो वाक्य मेरो मनमा बस्यो। त्यो दिनदेखि कीर्तिपुर मेरो लागि केवल ठेगाना होइन, एक गुरु बन्यो। अहिले पनि जब म टाढा कतै हिँड्छु, म कीर्तिपुरलाई सम्झिन्छु— दिलमाया आमाको चिया, चुरोटको धुवाँमा हराएका गफ, टियूको घाम, फाल्चाको सुस्केरा र त्यो केटी जसले सायद अझै नोटबुकमा केही लेखिरहेकी छे।
कीर्तिपुर जहाँ समय रोकिँदैन, तर सम्झना कहिल्यै हराउँदैन।
1635339834.jpeg)
-1756794700.JPG)
-1746009348.jpg)
