तुलसीपुर खानेपानी उपभोक्ता तथा सरसफाइ संस्थाले तुलसीपुर उपमहानगरपालिकासँग २०८० असारतिर पानी भण्डारणका लागि अण्डरग्राउण्ड ट्यांकी निर्माणका लागि जग्गा उपलब्ध गराइदिन आग्रह गर्छ।
दोस्रो कार्यकालका लागि नेपाली कांग्रेसबाट फेरि निर्वाचित खानेपानीका अध्यक्ष यमकान्त भण्डारीले आफ्नो पहिलो कार्यकालमै जग्गा प्राप्तिका लागि नेकपा एमालेबाट निर्वाचित तुलसीपुरका मेयर टीकाराम खड्का समक्ष मौखिक र लिखित रूपमा पत्राचार गरी पानी ट्यांकी निर्माणका लागि बजार क्षेत्रभित्रै जग्गा उपलब्ध गराइदिन माग गरेका थिए।
खानेपानी संस्थाको आग्रह अनुसार तुलसीपुर उपमहानगरले तुलसीपुर–५ को प्रदेश प्रहरीको एसपी कार्यालय परिसरको जग्गामा पानी ट्यांकी बनाउन आग्रह गर्छ। तीन लाख लिटर क्षमताको अण्डरग्राउन्ड पानी ट्यांकी निर्माण गर्न तत्कालीन एसपी, मेयरसहित सबैले सहमति जनाउँछन्। सबै निकायले ट्यांकी निर्माण गर्ने भनिएको ठाउँ सार्वजनिक (सरकारी) जग्गा भएको मान्दै आएका थिए। जग्गा नाप जाँचका लागि उपमहानगरपालिकाबाट अमिनहरू खटाइन्छ। अमिनहरूले पनि नाच जाँचपछिको आफ्नो रिपोर्टमा त्यो जग्गा सरकारी नै भएको प्रतिवेदन तयार पार्छन्।
तुलसीपुर खानेपानीले झन्डै १३ किलोमिटर दक्षिणको तुलसीपुर–१२ बबई नदीबाट लिफ्टिङ गरी तुलसीपुरबासीलाई पर्याप्त मात्रामा खानेपानीको व्यवस्थापन गर्न गुरूयोजना सहितको आधा अर्ब बढीको एउटा प्रोजेक्ट गरिरहेको थियो।
नेपाल सरकार संघीय खानेपानी इकाइ तथा ढल व्यवस्थापन आयोजनाको कार्यालय बाँके नेपालगञ्जको ७० प्रतिशत र तुलसीपुर खानेपानी उपभोक्ता समितिको ३० प्रतिशत लगानीमा ५६ करोड ९० लाख २४ हजार ६ सय ३० रुपैयाँको लागतमा प्रति सकेन्ड (एलपीएस) १४० खानेपानी तुलसीपुर सप्लाइ गर्ने योजना अनुरूप काम भइरहेको छ। त्योमध्ये ११० बबईबाट र तुलसीपुर– १० पढ्ढा गाउँस्थित डिपबोरिङबाट प्रतिसेकेन्ड थप ३० लिटर पानी बजारमा ल्याउनु पर्नेछ।
यो परियोजनाको काम गर्ने जिम्मा भिमेश्वर ड्रिलिङ तथा निर्माण सेवा प्रालि सूर्य विनायक भक्तपुरले पाएको छ।
सम्झौता अनुसार आगामी २०८३ जेठ १६ गतेसम्म निर्माणको काम पूरा गर्ने जिम्मा छ।
सोही गुरूयोजना अनुसार निर्माण पक्षले धमाधम काम गर्दै आएको छ। हालसम्म ८० प्रतिशत काम पूरा भइसकेको छ। अब एसपी कार्यालय अगाडिको अधुरो अन्डरग्राउन्ड ट्यांकी निर्माणको काम पूरा गर्नुपर्ने लगायत कामहरू गर्न बाँकी रहेको संघीय खानेपानी इकाइ तथा ढल व्यवस्थापन आयोजनाको कार्यालय बाँके नेपालगञ्जका इञ्जिनियर अजय चौधरीले बताए।
निर्माण पक्षले हालसम्म तुलसीपुर–१२ स्थित बबई नदी किनारमा तीन वटा सम्प वयल निर्माण कार्य पूरा गरिसकेको छ। त्यहाँबाट पानी लिफ्टिङ गर्नको लागि केही उत्तर तुलसीपुर–१२ कचिला गाउँमा पानी प्रशोधन केन्द्र र ग्राउन्डलिटरको पाँच लाख लिटर क्षमताको ट्यांकी निर्माण गरिसकेको छ। त्यसका साथै दुई वटा डिपटिब वयल निर्माण सकिसकेको छ। त्यो बाहेक तुलसीपुर बजार क्षेत्रमा थप तीन वटा आकाशे ट्यांकी निर्माण गरिसकेको छ।
निर्माण गरिएका ती तीन ट्यांकीहरूमध्ये तुलसीपुर–६ इन्द्रनगर र तुलसीपुर – ६ शिखर कोलनीमा चार लाख ५० हजार लिटरका र तुलसीपुर – ७ मोतीपुरका दुई लाख २५ हजार लिटर क्षमताका आकाशे ट्यांकीहरू निर्माण कार्य पूरा भइसकेका छन्। तुलसीपुर अमेलिया सडक खण्ड अर्थात् राप्ती राजमार्ग हुँदै बबईबाट तुलसीपुर बजारसम्म पाइप लाइन बिच्छाउने काम पूरा भइसकेको छ। त्योबाहेक बजार क्षेत्रका उपभोक्ताको घरसम्म पानी पुर्याउन पाइप लाइन बिच्छाउने कार्य पनि पूरा भइसकेको छ।
यो बाहेक बजार क्षेत्रमै थप ६ वटामध्ये पाँच वटा अन्डर ग्राउन्ड पानी ट्यांकी निर्माणको काम पनि पूरा भइसकेको छ। टरिगाउँ एयरपोर्टको नजिकै पश्चिममा तुलसीपुर – ६ को सन्त निरंकारीको भवन नजिकै र तुलसीपुर – ५ को खानी पानी कार्यालयमा तीन/तीन लाखका त्यस्ता ट्यांकी निर्माण भइसकेका छन्। तुलसीपुर– ७ खर्चवामा ५ लाख लिटर क्षमताको, तुलसीपुर– ६ डुर्मीगाउँमा ७ लाख लिटर क्षमताको अन्डरग्राउन्ड ट्यांकी निर्माण कार्य पूरा भइसकेका छन्।
अब त्यस्तो एउटै ट्यांकी निर्माण सक्नुपर्ने छ। त्यो हो, तुलसीपु्र – ५ स्थित एसपी कार्यालय अगाडि। तीन लाख लिटर क्षमताको त्यो ट्यांकी निर्माण कार्य पनि निर्माण पक्षले २०८० मंसिरदेखि नै सुरू गरेको थियो। जसको लगभग ८० प्रतिशत काम भइसकेको तुलसीपुर खानेपानी उपभोक्ता तथा सरसफाइ संस्थाका इञ्जिनियर सुन्दरकुमार वलीले बताए।
इञ्जिनियर वलीका अनुसार यहाँ ट्यांकी निर्माणमा २४ लाख र भ्याटसहित २६ लाख खर्च भइसकेको थियो। त्यो ट्यांकीको कुल लागत करिब ३८ लाखको हो।
धमाधम काम अगाडि बढी रहेको समयमा तीन महिनापछि माघतिर तुलसीपुर–६ का सुन्दर लामिछानेले आफ्ना व्यक्तिगत एक कठ्ठा क्षेत्रफलको जग्गामा खानेपानीले आफूलाई थाहा नै नदिएर अन्डरग्राउन्ड ट्यांकी निर्माण गरिरहेको हुँदा त्यो तत्काल रोकी पाऊँ भन्दै अदालतमा मुद्दा दायर गरिदिन्छन्। अदालतमा मुद्दापछि सुन्दरले आफै अमिन ल्याएर जग्गा नाप गर्दा उनकै भएको ठहर भयो। त्यसपछि भने अदालतले खानेपानीलाई ट्यांकी निर्माणको काम रोक्न स्टेअडर जारी गरिदियो। ट्यांकी निर्माणको कार्य रोकिन पुग्यो।
जब खानेपानीले व्यक्तिको निजी सम्पत्ति अर्थात् जग्गामा पानी ट्यांकी निर्माण गरिरहेको तथ्य बाहिर आयो, त्यसको आलोचना सुरू भयो। जग्गाधनी लामिछाने काठमाडौंमा बस्दै आएको हुँदा तत्कालै आफ्नो जग्गामा निर्माण भइरहेको खानेपानी ट्यांकी निर्माणबारे समयमै जानकारी पाउन नसकेको बताउँदै त्यो ट्यांकी भत्काइदिने चेतावनी दिन थाले।
समस्या यहीँनेर खडा भयो। खानेपानीको लाखौं रकम लगानी भइसकेको थियो। अब कि त त्यो संरचना भत्काउनु पर्ने वा जग्गा नै धनीबाट खानेपानीले किन्नुपर्ने विकल्प थियो। यो लफडा झन्डै दुई वर्ष गुपचुपमै मिलाउने प्रयास भयो। जग्गा धनीले केही गरी मानेनन्। आफ्नो अडान छोडेनन्। त्यसपछि जग्गाको बार्गेनिङ सुरू भयो। तुलपुसीपुर खानेपानीका अध्यक्ष यमकान्त भण्डारी, तुलसीपुरका मेयर टीकाराम खड्का, जग्गा धनी सुन्दरकै बुवा पूर्व मेयर ढुण्डीराज लामिछाने लगायतले जग्गाको विवाद सुल्झाउन धेरै वार्ता गरे। अहिले आएर बल्ल जग्गा सम्बन्धी विवादको सुलह भयो। खानेपानीले जग्गाधनी सुन्दरलाई ८० लाख रुपैयाँ दिने सहमति भयो।
सोमबार बिहान एसपी कार्यालय अगाडिको अवरूद्ध ट्यांकी निर्माण परिसरमा तुलसीपुर खानेपानीले ‘ट्यांकी निर्माण जग्गा खरिद सम्बन्धी सार्वजनिक सुनुवाइ कार्यक्रम’ आयोजना गर्यो।
कार्यक्रमका प्रमुख वक्ता तुलसीपुरका मेयर टीकाराम खड्का थिए।
‘हामीले ट्यांकी निर्माणस्थलको जग्गा नाप जाँच गर्न उपमहानगरका अमिन खटायौं,’ मेयर खड्काले हाँस्दै भने, ‘खानेपानीको आग्रहपछि मैले उपमहानगरका अमिन खटाएर नाप्दा उनीहरूले यो सार्वजनिक जग्गा नै हो भनिदिए। हाम्रा अमिन कतिसम्म कमजोर रहेछन्।’
अमिनले नाप जाँचपछि ट्यांकी निर्माण गर्ने भनिएको जग्गा सार्वजनिक जग्गा नै हो भन्ने रिपोर्टका आधारमा उपमहानगरपालिकाले अनुमति दिएर खानेपानीलाई निर्माणको कार्य बढाउन सुझाएको उनले सार्वजनिक सुनुवाइमा सार्वजनिक रूपमै स्वीकार गरेका हुन्।
-1746009348.jpg)
