यो वर्ष लसुनको आयात निकै घेको छ।
भन्सार विभागको तथ्यांक अनुसार एकै पटक लसुनको आयात ८५ प्रतिशतले घटेको हो।
चालु आर्थिक वर्षको साउन, भदौ, असोज, कात्तिक र मंसिर महिनामा ८७ करोड रूपैयाँ बराबरको मात्रै लसुन आयात भएको छ।
जबकी गत वर्षका यिनै महिनामा ५ अर्ब ६४ करोड रूपैयाँको लसुन आयात भएको थियो।
यसरी लसुनको आयात घट्नुको कारण मुलुकभित्र लसुनको उत्पादन बढेको कारण भने नभएको व्यवसायीहरूको भनाइ छ।
व्यवसायीहरूका अनुसार पछिल्लो डेढ दुई वर्षदेखि भारतीय बजारमा अनौपचारिक रूपमा बिक्री हुने गरेको लसुन अहिले बिक्री हुन छाडेसँगै घटेको हो।
२०८० माघ महिनापछि चीनबाट उल्लेखनीय रूपमा लसुनको आयात बढेको थियो।
पछिल्लो करिब एक दशकदेखि वार्षिक रूपमा एक अर्ब रूपैयाँ बराबरको लसुन आयात हहुँदै आएकोमा २०८० माघदेखि २०८१ माघसम्मको अवधिमा ८ अर्ब २२ करोड रूपैयाँको लसुन आयात भएको थियो।
त्यसपछि भने क्रमशः लसुनको आयात घट्दो क्रममा छ।
२०८१ फागुनदेखि २०८२ मंसिर १० महिनाको अवधिमा भने जम्मा एक अर्ब ५० करोड रूपैयाँ बराबरको आयात भएको छ।
डेढ वर्षअघि खासगरी भारततर्फको माग बढेसँगै लसुनको अनौपचारिक निकासी तीव्र भएको व्यापारीहरू बताउँछन्।
नेपालमा लसुनको वार्षिक औसत उत्पादन ७ करोड ३५ लाख किलो रहेको कृषि मन्त्रालयको तथ्यांक छ।
यस्तो अवस्थामा गत वर्ष आयात भएको लसुनको परिमाण र मूल्यको आधारमा देखिएको अस्वाभाविक आयात स्वदेशी खपतका लागि नभई सीमावर्ती भारतीय बजारतर्फको माग पूर्तिका लागि भएको व्यवसायीहरूको भनाइ रहेको थियो।
चीनबाट आएको लुसन अनौपचारिक रूपमा भारतीय बजारमा पुगेपछि भारतले केही सीमावर्ती क्षेत्रलाई 'नन-ट्रान्जिट जोन' घोषणा गरेको थियो।
सिसिटिभी निगरानी बढाउने, सुरक्षाकर्मी थप्ने र सवारीसाधन कडाइका साथ चेकजाँच गर्ने कदम चालिएको भन्सार अधिकारीहरूको भनाइ छ।
यिनै उपायहरूका कारण माघपछि लसुनको निकासी मार्ग साँघुरिँदै गयो, जसको प्रत्यक्ष असर नेपालमा लसुनको आयातमा देखिएको हो।
भन्सार क्षेत्रका अधिकारीहरू अहिले लसुनको ओसारपसार रोकिएको तर्क गर्छन्।
'भारतले अहिले जसरी कडाइ गरेको छ, त्यसपछि यहाँबाट लसुनको ओसारपसार रोकिएको छ। पहिले भारतले लसुन समात्ने गरेको खासै देखिन्नथ्यो, अहिले भने अनेक सीमामा नियन्त्रण बढेको छ,' एक अधिकारीले भने।
कतिपय व्यवसायीहरू अहिले पनि भारतमा केही मात्रामा लसुनको कारोबार भएको बताउँछन्।
'यति धेरै लसुन नेपालमा खपत हुन सक्दैन। भारत सरकारले अहिले कडाइ गरेको हो। तर त्यहाँका उपभोक्ता चाइनिज लसुन रूचाउँछन्। पहिलो जस्तो ठूलो परिमाणमा भारततर्फ नगए पनि केही मात्रामा जाने गरेको छ,' एक व्यवसायीले भने।
-1746009348.jpg)
