नेकपा एमालेको भ्रातृ संगठन युवा संघ नेपालको अध्यक्षमा महेश बस्नेतसँग पराजित भएका इन्द्रलाल सापकोटा फेरी सचिवमा आमनेसामने भएका छन्।
काठमाडौंमा जारी एमालेको ११औं महाधिवेशनमा सचिव पदका लागि बस्नेत र सापकोटाको प्रतिस्पर्धा देखिएको हो।
एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली खेमाबाट बस्नेत सचिवमा उम्मेदबार बनेका छन् भने अध्यक्षका अर्का प्रत्यासी ईश्वर पोखरेल खेमाबाट सापकोटाले उम्मेदवारी दिएका छन्।
एमालेको भ्रातृ संगठन तत्कालीन प्रजातान्त्रिक राष्ट्रिय युवा संघ (हालको युवा संघ नेपाल) मा अजम्बर राई अध्यक्ष हुँदा सापकोटा महासचिव थिए। बस्नेत भने माओवादीको भ्रातृ संगठन वाइसिएलसँग भिड्ने भन्दै एमालेले गठन गरेको युथ फोर्सको कमान्डर बनेपछि राजनीतिक वृत्तमा चर्चामा आएका थिए।
युथ फोर्स गठन गर्ने सवालमा सापकोटाले त्यति बेला पनि फरक मत राखेका थिए। वाइसिएललाई तह लगाउने भन्दै कानुन हातमा लिएर विरोधीलाई कुटपिट र आक्रमण गर्दै हिँड्ने कुरामा उनले असहमति राख्दै 'बाहुबलीले होइन, विचारले परास्त गर्नुपर्ने' तर्क राखेका थिए।
बस्नेत कमान्डर रहेको युथ फोर्स भने देशभर विस्तार गरेर विपक्षीलाई भौतिक आक्रमण र कारबाही गर्दै एमालेको युवा संघमा स्थापित हुन पुगेको थियो। उक्त कार्यका लागि बस्नेतलाई ओलीले साथ दिएका थिए। सापकोटा भने माधव नेपाल र झलनाथ खनाल पक्षमा उभिएका थिए।
त्यसपछि २०६६ पुस ११ देखि १३ गतेसम्म सिरहामा भएको युवा संघको सातौं महाधिवेशनमा ओली पक्षबाट युथ फोर्स कमान्डर बस्नेत अध्यक्षका प्रत्यासी बने।
संघका महासचिव रहेका सापकोटा अध्यक्षको उम्मेदवार बन्दा खनाल र नेपाल पक्षले समर्थन दिएको थियो। देशभरी नै युथ फोर्स गठन गरेर शक्ति आर्जन गरेका बस्नेतले चुनाव जिते। सापकोटाले हार बेहोरे।
युवा संघको उक्त चुनावमा बस्नेतले ६९९ मत पाएका थिए भने सापकोटाले ५९७ मत पाएका थिए।
युवा संघको अध्यक्षमा निर्वाचन हारेपछि सापकोटा गृहजिल्ला बागलुङ फर्किए। पार्टी राजनीतिमा सक्रिय हुन थाले। एमाले बाग्लुङको २०७३ पुसमा भएको अधिवेशनमा उनी पार्टीको जिल्ला अध्यक्ष चुनिए।
२०७४ मा भएको निर्वाचनमा बागलुङ १ (क) बाट प्रदेशसभा सदस्यमा सापकोटा निर्वाचित भए। प्रदेशमा एमाले नेता पृथ्वीसुब्बा गुरूङ मुख्यमन्त्री रहँदा उनकै निकट रहेका सापकोटाले २०७९ मा भने चुनाव लड्न टिकट पाएनन्।
एमाले र माओवादी मिलेर बनेको नेकपा सरकार रहेका बेला तत्कालीन प्रधानमन्त्री तथा पार्टी अध्यक्ष केपी ओलीले दुई पटक संसद विघटन गर्दा उनले समर्थन जनाएनन्।
संसद विघटनदेखि नेकपामा चुलिएको विवादले पार्टी विभाजन भयो। नेपाल र खनालले एकिकृत समाजवादी पार्टी गठन गर्दा सापकोटा भने ओली नेतृत्वको एमालेमै रहे।
एकीकृत समाजवादी पार्टीले उनलाई मन्त्री पद अफर गरेर एमाले छाड्न लोभ देखाएको थियो। नेपाल र खनालले देखाएको लोभमा सापकोटा लोभिएनन्। पार्टी विभाजन गलत हुने भन्दै फरक मत पार्टीभित्रै राख्नुपर्ने अडानमा रहे।
'पार्टी विभाजन समस्याको समाधान होइन, पार्टीभित्रै कमजोरीहरू उठाउनुपर्छ भनेर लागेको हुँ,' उनले भने, 'पार्टीलाई लोकतान्त्रिक र सामूहिक नेतृत्वमा लैजानुपर्छ। एउटा व्यक्ति नै सर्वेसर्वा हुने परिपाटी बन्द गर्नुपर्छ भनेर अहिले पनि लागेको छु।'
एमालेमा बहुपदीय व्यवस्था गरी सामुहिक नेतृत्वमा लैजाने, पार्टीको लोकतान्त्रीकरण, ७० वर्षे उमेर हद र दुई कार्यकालभन्दा बढी पार्टी अध्यक्ष हुन नपाउने व्यवस्था विधानमा गर्नुपर्ने ओलीको प्रस्ताव उनले मन पराए। सोही प्रस्तावका पक्षमा उभिए। विगतमा ओलीले ल्याएको उक्त प्रस्ताव विधानबाट ओली नेतृत्वमै अहिले हटाउन गलत भएको सापकोटा बताउँछन्।
'पार्टीमा जसले थिति बसाल्न प्रस्ताव ल्यायो, उसैले थिति मास्यो,' उनले भने, 'पार्टी अध्यक्षले चालेको यो कदम गलत छ।'
जेनजी आन्दोलनपछि सत्ताच्यूत हुन पुगेका ओलीलाई बस्नेतले नै भक्तपुरको गुन्डु लगेर राखेका छन्। बस्नेतले लगाएको सोही गुन तिर्न ओलीले उनलाई सचिव उम्मेदवार बनाएका छन्। बस्नेतसँग चुनावी आमनेसामने हुन पुगेका सापकोटालाई चुनाव जित्न फेरि पनि सजिलो छैन।
गण्डकी प्रदेशबाट एमालेको उपाध्यक्षमा पृथ्वीसुब्बा गुरूङ, सचिवमा खगराज अधिकारी, इन्द्रलाल सापकोटा र पद्मा अर्याल उम्मेदवार बनेका छन्। सापकोटाबाहेक पदाधिकारीका बाँकी सबै उम्मेदवार ओली पक्षका छन्।
पार्टीमा नेतृत्व हस्तान्तरण, रूपान्तरण र पुनर्गठनको एजेन्डा उठाएका सापकोटाले यसपालि पार्टी सचिवमा चुनाव जित्ने विश्वास राखेका छन्।
'महाधिवेशन प्रतिनिधि साथीहरूले मप्रति सहानुभूति राख्नुभएको छ,' उनले भने, 'सचिवमा जित्छु जस्तो लागेको छ, हेरौं।'