भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र क्यानडाका प्रधानमन्त्री मार्क कार्नीले व्यापार सम्झौताका लागि फेरि वार्ता सुरू गर्न सहमति जनाएका छन्।
सन् २०२३ मा आफ्नो भूमिमा भएको शिख पृथकतावादीको हत्यामा भारत सरकार संलग्न रहेको आरोप क्यानडाले लगाएपछि दुई देशबीच सम्बन्ध बिग्रिएको थियो।
दक्षिण अफ्रिकामा आइतबार सकिएको जी–२० शिखर सम्मेलनको क्रममा दुई नेताबीच भएको भेटपछि वार्ताको घोषणा गरिएको हो। कार्नीले आगामी वर्षको सुरूआतमा भारत भ्रमण गर्न मोदीले दिएको निमन्त्रणा पनि स्वीकारेका छन्।
सन् २०२३ जुनमा क्यानेडियन नागरिक हरदीप सिंह निज्जरको हत्यामा भारत संलग्न भएको आरोप क्यानडाले लगाएको थियो।
क्यानडाका तत्कालीन प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडोले निज्जर हत्यामा भारत सरकारका एजेन्टको हात भएको विश्वासिलो प्रमाण क्यानेडियन सुरक्षा संस्थासँग भएको दाबी गरेका थिए। उनले यसबारे २०२३ सेप्टेम्बरमा संसदमा बोलेका थिए।
त्यसपछि अक्टोबर १४ मा ट्रुडोले क्यानडाको भूमिभित्र हत्या, जबर्जस्ती असुली लगायत आपराधिक गतिविधि गरेको आरोप भारत सरकारमाथि लगाउँदै त्यस्तो कार्य अस्वीकार्य भएको बताएका थिए।
निज्जर हत्यामा भारतीय संलग्न रहेको प्रमाण भेटिए पनि भारतले अनुसन्धानमा नसघाएको आरोप पनि क्यानडाले लगाएको थियो।
उक्त हत्या लगायत अरू क्यानेडियन शिख विरूद्धका गतिविधिमा संलग्नताको आरोप लगाउँदै अक्टोबर १४ मै ६ जना भारतीय कूटनीतिज्ञलाई क्यानडाले निष्कासन गरेको थियो। क्यानडाका लागि भारतीय उच्च आयुक्त सञ्जयकुमार बर्मा लगायत ६ जना कूटनीतिज्ञमाथि छानबिनका लागि कूटनीतिक उन्मुक्ति हटाउन भारतले नमानेपछि उनीहरूलाई निष्कासन गरिएको थियो।
सुरक्षा खतरा देखाउँदै भारतले आफै फिर्ता बोलाएको बताए पनि उनीहरूलाई निष्कासन नै गरिएको पश्चिमी मिडियाहरूले जनाएका थिए।
जबाफमा भारतले पनि कार्यवाहक उच्च आयुक्त स्टिवार्ट ह्विलरसहित ६ जना क्यानेडियन कूटनीतिज्ञलाई देश निकाला गरेको थियो।
ट्रुडोपछि प्रधानमन्त्री बनेका कार्नीले भने भारतसँग सम्बन्ध सुधार गर्न खोजिरहेका छन्।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले सनकका भरमा क्यानडालाई उच्च भन्सार लगाएपछि अरू देशसँग व्यापारिक सम्बन्ध बलियो पार्न आवश्यक भएकाले पनि कार्नीले त्यसो गरेको देखिन्छ।
(विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरूको सहयोगमा तयार पारिएको)