रूस-युक्रेन युद्ध अन्त्य गर्न पछिल्ला दिनमा अमेरिकाको मायामीमा भएको वार्ता अमेरिका र युक्रेनले फलदायी बताए पनि रूसले भने प्रगति नभएको जनाएको छ।
अमेरिकी अधिकारीले विगत केही दिनमा रूसी र युक्रेनी वार्ता टोलीहरूसँग छुट्टाछुट्टै भेटवार्ता गरेका थिए।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पका विशेष दूत स्टिभ विटकफ र युक्रेनी टोलीको नेतृत्व गरिरहेका वरिष्ठ सुरक्षा अधिकारी रुस्तम उमेरोभले आइतबार सामाजिक सञ्जालमा संयुक्त विज्ञप्ति जारी गर्दै विगत तीन दिनमा दुई पक्षले फलदायी र रचनात्मक छलफल गरेको बताएका थिए।
युक्रेन, अमेरिका र युरोप बीचको रणनीति मिलाउन अमेरिकी तथा युक्रेनी प्रतिनिधिहरूले २० बुँदे शान्ति योजनालाई थप परिष्कृत पार्न छलफल गरेको सो विज्ञप्तिले जनाएको छ।
विटकफ र ट्रम्पका ज्वाइँ जेरेड कुश्नरले रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनका दूत किरिल दिमित्रिएभसँग पनि मायामीमा छलफल गरेका थिए।
विटकफले सो छलफल पनि सकारात्मक भएको संकेत गरेका थिए।
'रूस युक्रेनमा शान्ति स्थापना गर्न पूर्ण रूपमा प्रतिबद्ध छ। युक्रेनी द्वन्द्व समाधान गर्न र विश्वव्यापी सुरक्षा पुनः स्थापना गर्न अमेरिकाले गरेको प्रयास र सहयोगको रूस उच्च कदर गर्दछ,' विटकफले सामाजिक सञ्जालमा लेखेका थिए।
तर पुटिनका वरिष्ठ विदेश नीति सल्लाहकार युरी उसाकोभले अमेरिकासँग भएको वार्ता रचनात्मक नभएको आइतबार मस्कोमा टिप्पणी गरेको भनेर रूसको सरकारी समाचार संस्था तासले उल्लेख गरेको छ।
उसाकोभले अमेरिकासँगको वार्ताका क्रममा छलफल गरिएका अधिकांश प्रस्तावहरू युक्रेनी र युरोपेली प्रतिनिधिहरूले राखेका जनाएका छन्।
मायामीमा भएको वार्ताको अघि शुक्रबार वार्षिक पत्रकार सम्मेलनमा बोल्दै पुटिनले युक्रेनमाथि शान्तिपूर्ण रूपमा युद्ध अन्त्य गर्न अस्वीकार गरेको आरोप लगाएका थिए।
रूस र युक्रेनको युद्ध अन्त्य गर्नका लागि ट्रम्पको पहलमा पछिल्लो समयमा व्यापक छलफल भइरहेको छ।
ट्रम्प सरकारले युक्रेनसँग सल्लाह नगरी रूससँग मात्रै परामर्श गरेर २८ बुँदे शान्ति योजना बनाएको थियो।
युक्रेनले आफ्नो भूभाग रूसलाई सुम्पने, आफ्ना सेनाको आकार सीमित गर्ने र युद्धविरामपछि पश्चिमी शान्ति सेनाको लागि कुनै पनि भूमिका नहुने कुराहरू त्यसमा समावेश छन्।
युद्ध अन्त्यका लागि आफ्नो कब्जामा रहेको क्राइमिया र डोनबास क्षेत्रका युक्रेनी भूभाग मात्रै नभएर आफ्नो नियन्त्रणमा नभएका केही भागको पनि स्वामित्व दिनुपर्ने पुटिनले माग गर्दै आएका छन्।
झण्डै एक दशकदेखि लगातार आक्रमण गरे पनि पुटिनले डोनबास क्षेत्र पूर्ण रूपमा कब्जा गर्न सकेको छैन। लुहान्स्क र दोनेत्स्कलाई संयुक्त रूपमा डोनबास क्षेत्र भन्ने गरिन्छ।
लुहान्स्कको लगभग सबैजसो भाग रूसले कब्जा गरे पनि दोनेत्स्कको १० प्रतिशत भन्दा बढी भाग युक्रेनकै नियन्त्रणमा छ। त्यहाँ युक्रेनले वर्षौंदेखि बलियो रक्षात्मक संरचना बनाएकाले रूसले युद्ध गरेर लिन निकै मुस्किल हुने मानिन्छ। सो भूभाग रूसलाई दिए रूसले त्यहाँबाट अगाडि बढ्न फेरि आक्रमण गरे रोक्न नसकिने भएकाले युक्रेनले सो सर्त अस्वीकार गर्दै आएको छ।
सो योजनाको युरोपमा मात्रै नभएर ट्रम्पकै रिपब्लिकन पार्टीका नेताहरूले समेत विरोध गरेपछि अमेरिकी र युक्रेनी अधिकारीले जेनेभामा छलफल गरेका थिए। सो छलफलपछि दुई देशले २० बुँदे मस्यौदा तयार पारेका थिए।
ट्रम्पको योजनाका सबभन्दा संवेदनशील विषयहरू भने ट्रम्प र युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले छलफल गरेर टुंग्याउने गरी सो सहमति भएको थियो।
युक्रेनी भूमि रूसलाई दिने र नेटो लगायत सबभन्दा विवादास्पद विषय ट्रम्प र जेलेन्स्कीले निर्णय गर्ने गरी जेनेभामा सहमति भएको थियो। त्यसपछि पनि अमेरिकाले रूससँग, युक्रेनसँग र युरोपेली देशहरूसँग छुट्टाछुट्टै वार्ता गरिरहेको छ। युक्रेनले पनि युरोपेली देशहरूसँग छुट्टै छलफल गरिरहेको छ।
त्यसै क्रममा मायामीमा पछिल्ला दिनमा भएको वार्ता फलदायी भएको अमेरिका र युक्रेनले दावी गरेपनि रूसले भने कुनै प्रगति नभएको जनाएको हो।
(विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरूको सहयोगमा तयार पारिएको)