सेयर बजार परिसूचक नेप्से दुई दिनमा करिब सय अंकले बढेको छ। दुई दिनमा नेप्से परिसूचक ९०.३६ अंकले बढेर २६५०.६६ विन्दुमा पुगेको छ।
सोमबार एकै दिन नेप्से ५० अंकले बढेको हो। नेप्से मात्रै होइन, यस दिन सबै समूहगत परिसूचक बढेका छन्।
सबै समूह बढ्दा अहिले कुन समूहमा वा कुन कम्पनीमा लगानी गर्ने त?
हुन त नेपाली सेयर बजारमा नेप्से बढ्दा धेरैजसो कम्पनीको मूल्यमै सुधार हुँदै जाने प्रवृत्ति छ।
सोमबारकै कारोबारको उदाहरण हेर्ने हो भने, दुई सय ५८ वटा कम्पनीको सेयर कारोबारमा आयो। यसमध्ये दुई सय १५ वटाको बढ्यो, ३७ वटाको घट्यो र ६ वटाको स्थिर भयो।
त्यसैले बजार बढ्ने प्रवृत्तिमा देखिँदा लगानीकर्ताले धेरैजसो कम्पनीमा फाइदा पाउने अवस्था बनिरहेको हुन्छ।
तैपनि हामीमध्ये धेरैलाई कुन कम्पनीको सेयर किन्ने वा अरू लगानीकर्ताले केमा लगानी गरिरहेका छन् भन्ने अलमल हुन्छ।
सोमबारको बजार हेर्दा केही आकलन गर्न सकिन्छ।
सोमबार सबभन्दा धेरैले बढ्नेमा जीवन बीमा, उत्पादनमूलक समूह, निर्जीवन बीमा, होटल र लघुवित्त समूह देखिए। यी समूहको कारोबार १.९३ प्रतिशतदेखि ४.९४ प्रतिशतसम्म बढ्यो।
कुल सात अर्ब तीन करोड रूपैयाँको कारोबार हुँदा जलविद्युत समूह, जीवन बीमा, लगानी, अन्य र लघुवित्त समूहमा धेरै आकर्षण देखियो। यी पाँच समूहका कम्पनीको मात्रै कुल कारोबारको ७६ प्रतिशत (पाँच अर्ब ४० करोड रूपैयाँ) कारोबार भयो।
अझ जलविद्युत क्षेत्रको मात्रै दुई अर्ब ५० करोड रूपैयाँको कारोबार भयो। यो कुल कारोबारमा ३५.५४ प्रतिशत बराबर हिस्सा हो।
त्यस्तै, जीवन बीमा कम्पनीहरूको एक अर्ब ३३ करोड रूपैयाँको कारोबार भयो। यो कुल कारोबारको १९.०२ प्रतिशत हो।
लगानी समूहका कम्पनीहरूको ५४ करोड रूपैयाँको कारोबार भयो। यो भनेको कुल कारोबारको ७.६८ प्रतिशत हो।
अन्य समूहका कम्पनीहरूको ५१ करोड ९२ लाख रूपैयाँको कारोबार भयो। यो कारोबारको ७.३७ प्रतिशत हिस्सा हो।
त्यस्तै, लघुवित्त कम्पनीहरूको ५० करोड ९६ लाख रूपैयाँको कारोबार भयो। यो कुल कारोबारको ७.२४ प्रतिशत हिस्सा हो।
यी क्षेत्रमा उच्च आकर्षण रहेको कारोबार रकमले पनि देखाउँछ। यसबाहेक हामीले केही ब्रोकरसँग यस विषयमा कुरा गरेका छौं।
ब्रोकरहरूका अनुसार अहिले सबभन्दा धेरै आकर्षण देखिएको क्षेत्रमा जीवन बीमा कम्पनी, हाइड्रो, लघुवित्त क्षेत्र नै हुन्।
अहिले लघुवित्तमा थप आकर्षण बन्नुको मुख्य कारण लाभांशको समय नजिकिनु र चालु आर्थिक वर्ष २०८२–८३ को पहिलो त्रैमासमा कम्पनीहरूको नाफा बढ्नुलाई लिइएको छ।
पहिलो त्रैमासमा धेरै कम्पनीहरूको नाफामा उच्चले सुधार भएको छ। ५० वटा लघुवित्त कम्पनीको वित्तीय विवरण हेर्दा अधिकांशको नाफा उच्चले बढेको हो।
आर्थिक वर्ष २०८१–८२ मा ज्यादै न्यून नाफा वा नोक्सानमा रहेका कम्पनीमा कतिपयको नाफामा गुणात्मक वृद्धि देखिएको छ। समग्रमा यी कम्पनीहरूको नाफा औसतमा २८५ प्रतिशतसम्म बढेको छ।
आर्थिक वर्ष २०८१–८२ मा यी ५० कम्पनीको औसत नाफा एक करोड सात लाख रूपैयाँ नाफा हुँदा २०८२–८३ मा चार करोडभन्दा धेरै छ। २०८२–८३ मा केही कम्पनी नोक्सानमा समेत छन्।
कम्पनीहरूको पुँजीको मुख्य स्रोत वाणिज्य बैंक हुन्। बैंकहरूले विपन्न वर्गमा प्रवाह गर्ने कर्जा सबै आफैले नगरेर यी संस्थामार्फत् गर्छन्। ब्याजदर घटेका कारण लघुवित्तलाई पुँजी स्रोत सस्तो पर्न गएको छ। यसले पनि नाफामा सुधार हुन पुगेको हो।
त्यस्तै धेरै कम्पनीले आर्थिक वर्ष २०८१–८२ को नाफापछि लाभांश घोषणा गर्न बाँकी छ। एकाध कम्पनीले घोषणा गरिसकेका छन्। अहिले यी कम्पनीहरूले ८ प्रतिशतदेखि १५ प्रतिशतको दरमा लाभांश घोषणा गरेका छन्। कतिपय कम्पनीको लाभांश क्षमता ६० प्रतिशतसम्म देखिएको छ।
यी कम्पनीहरूले लाभांश वितरण गर्दाराष्ट्र बैंकले कडाइ गर्दै आएको छ। यही कारण क्षमता हुने यी कम्पनीहरूले पनि सरदर २५ प्रतिशत हाराहारी लाभांश दिँदै आएका छन्।
लघुवित्त कम्पनीहरूमा लगानी गर्दा त्यसको खराब कर्जा, मूल्य उच्चमा पुगे वा नपुगेको जस्ता पक्ष बेवास्ता गर्न हुँदैन। त्यसैले लगानीकर्ता आफैले कम्पनीको वित्तीय अवस्था विश्लेषण गर्नुपर्छ।
-1763886130.jpeg)
-1746009348.jpg)
