भेनेजुएलाका राष्ट्रपति निकोलस मदुरोका लागि अमेरिकाले ग्यारेन्टी गर्ने सुरक्षित मार्ग हुँदै आफ्नो देश छाड्ने विकल्प सीमित हुँदै गएको छ।
गत महिना अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग भएको छोटो टेलिफोन वार्तामा ट्रम्पले मदुरोका धेरै माग अस्वीकार गरेपछि परिस्थिति झनै जटिल भएको अन्तर्राष्ट्रिय समाचार संस्था 'रोयटर्स' ले लेखेको छ। ट्रम्प र मदुरोबीच नोभेम्बर २१ मा टेलिफोन वार्ता भएको थियो।
त्यसअघि महिनौंदेखि अमेरिकाले भेनेजुएलामाथि दबाब बढाइरहेको सन्दर्भमा उक्त टेलिफोन वार्ता भएको हो।
पछिल्लो समय ट्रम्पले भेनेजुएलामा कारबाही गर्ने धम्की दिएपछि मदुरोले आफ्नो सुरक्षा व्यवस्था कडा पारेका थिए। सुरक्षा खतरा महसुस गरेर मदुरोले दुई वर्षपछि राजीनामा दिन सहमत भएको समेत भर्खरै सार्वजनिक भएको छ।
अमेरिकाले भेनेजुएला छेउछाउ व्यापक सेना परिचालन गरे पनि गोप्य रूपमा अमेरिकी अधिकारीले मदुरोसँग वार्ता पनि गरेका थिए।
त्यसै वार्ता क्रममा मदुरोले दुई वर्षपछि राजीनामा दिने प्रस्ताव गरेको भनेर केही दिनअघि 'न्यूयोर्क टाइम्स' ले लेखेको थियो। तर अहिले नै मदुरोले सत्ता छाड्नुपर्ने भन्दै अमेरिकाले उक्त प्रस्ताव अस्वीकार गरेको थियो।
त्यसपछि ट्रम्पले भेनेजुएलामा कारबाही गर्न अमेरिकी गुप्तचर संस्था सिआइएलाई अधिकार दिएको खुलासा गरेका थिए।
अमेरिकी सेनाले पछिल्ला केही महिना भेनेजुएलाबाट अमेरिकामा लागुऔषध ओसारपसार गरिरहेको भन्दै डुंगाहरूमा बम हानेर दर्जनौंको हत्या गरिसकेको छ। खासमा भेनेजुएलाका लागुऔषध तस्करलाई कारबाही गर्न सेना परिचालन गरेको भने पनि अमेरिकाले भेनेजुएलाका राष्ट्रपति मदुरो सत्ताच्यूत भएको हेर्न चाहेको बताउँदै आएको छ।
ट्रम्पले अगस्ट महिनाको अन्त्यतिर दक्षिणी क्यारेबियन क्षेत्रमा शक्तिशाली पनडुब्बी र युद्धपोतहरू पठाएपछि उनले भेनेजुएलाका राष्ट्रपति मदुरोलाई सत्ताच्यूत गर्न लागेको अड्कल काटिएको छ।
दक्षिणी क्यारेबियन क्षेत्रबाट भेनेजुएला एकदमै नजिक पर्छ। यति धेरै अमेरिकी शक्ति यो क्षेत्रमा आएपछि राष्ट्रपति मदुरो आत्तिएका छन्।
अमेरिकाले भेनेजुएलाका लागुऔषध तस्करमाथि प्रहार गर्न अहिले त्यति ठूलो संख्यामा सैनिक र युद्धपोत पठाउनु नपर्ने भएकाले पनि मदुरो सशंकित छन्।
अमेरिकाले अगस्टमै मदुरोको लागुऔषध तस्करसँग सम्बन्ध रहेको भन्दै उनलाई पक्रिन सहयोग गर्नेलाई दिइने पुरस्कार दोब्बर पारेर पाँच करोड डलर पुर्याएको थियो।
मदुरो र उनको सरकारले भने सबै आपराधिक आरोप अस्वीकार गर्दै आएका छन्। उनीहरूको भनाइमा अमेरिका भेनेजुएलाको विशाल प्राकृतिक स्रोत–साधन, विशेषगरी तेल कब्जा गर्न मदुरोलाई सत्ताच्यूत गराउन खोजिरहेको छ।
रोयटर्सका अनुसार मदुरोले आफू र आफ्नो परिवारलाई पूर्ण कानुनी माफी दिइयो भने देश छाड्न तयार रहेको ट्रम्पसँगको फोनकलमा बताएका थिए। यसमा सबै अमेरिकी प्रतिबन्ध हटाइने, आफूमाथि अन्तर्राष्ट्रिय अपराध न्यायालयमा चलिरहेको मुद्दा खारेज गर्ने लगायत छन्।
उनले १०० भन्दा बढी भेनेजुएलाली सरकारी अधिकारीमाथिका प्रतिबन्ध पनि हटाइदिन माग गरेका छन्, जसलाई अमेरिकी पक्षले मानवअधिकार दुरूपयोग, लागुऔषध कारोबार वा भ्रष्टाचारमा संलग्न भएको आरोप लगाउँदै आएको छ।
मदुरोले उपराष्ट्रपति डेल्सी रोड्रिगेजलाई नयाँ निर्वाचनअघि अन्तरिम सरकार चलाउन दिने माग पनि गरेका थिए।
पन्ध्र मिनेटभन्दा कम चलेको कलमा ट्रम्पले मदुरोका अधिकांश माग अस्वीकार गरे। तर उनले मदुरोलाई आफूले चाहेको कुनै पनि देशमा परिवारसहित जान एक साताको समय दिएको स्रोत बताउँछ।
ट्रम्पले पनि मदुरोसँग कुराकानी भएको आइतबार पुष्टि गरे, तर विस्तृत विवरण दिएनन्। भेनेजुएलाको सूचना मन्त्रालयले पनि प्रतिक्रिया जनाएन।
ट्रम्प प्रशासनले सन् २०१३ देखि सत्तामा रहेका मदुरोलाई भेनेजुएलाको वैध राष्ट्रपति मान्दैन। गत वर्ष भएको राष्ट्रिय निर्वाचनमा मदुरोले जित दाबी गरेका थिए, तर अमेरिकासहित पश्चिमी देशहरूले त्यो निर्वाचनलाई 'धाँधलीयुक्त' भन्दै अस्वीकार गरेका थिए। स्वतन्त्र पर्यवेक्षकहरूले पनि विपक्षी पक्षले नै ठूलो मतान्तरले जितेको बताएका थिए।
मदुरोले अझै सुरक्षित मार्गबारे नयाँ प्रस्ताव ल्याउन सक्ने–नसक्ने कुरा स्पष्ट छैन। एक वरिष्ठ अमेरिकी अधिकारीका अनुसार ट्रम्पले सोमबार आफ्ना शीर्ष सल्लाहकारहरूसँग भेनेजुएलामा दबाब बढाउने योजनाबारे पुनः छलफल गरेका छन्।
वासिङ्टनस्थित एक स्रोतका अनुसार मदुरोका लागि 'सम्झौतामूलक निकास' को सम्भावना समाप्त भइसकेको छैन। मदुरो प्रशासनले ट्रम्पसँग अर्को टेलिफोन वार्ता गर्ने अनुरोध गरिसकेको छ।
दोस्रो कार्यकाल सम्हालेपछि ट्रम्पले फेब्रुअरीयता नौवटा ल्याटिन अमेरिकी लागुऔषध तस्कर समूहलाई विदेशी आतंकवादी संगठन घोषणा गरेका छन्। त्यसमध्ये दुइटा भेनेजुएलाका हुन्। तीमध्ये एउटा मदुरोको प्रत्यक्ष निर्देशनमा चल्ने अमेरिकी पत्रिका 'वाल स्ट्रिट जर्नल' ले लेखेको छ।
यस्तो परिस्थितिमा मदुरोको सत्ता पल्टाउन ट्रम्पले ठूलो संख्यामा सेना र युद्धपोत पठाएका हुन सक्ने विश्लेषण गरिएको छ। सेना र युद्धपोत देखेर मदुरो डरले देश छाडेर भागून् भन्ने मनसाय पनि उनको हुन सक्छ।
अमेरिकाले विगतमा त्यस्तो कदम चालेकाले पनि मदुरोलाई सशंकित पारेको छ। सन् १९८९ मा राष्ट्रपति जर्ज एच डब्लु बुसका पालामा पानामाका तत्कालीन सैनिक शासक जनरल मानुएल नोरिएगालाई सत्ताच्यूत गर्न अमेरिकाले पानामामाथि आक्रमण गरेको थियो। अहिले मदुरोलाई जस्तै नोरिएगालाई पनि अमेरिकामा लागुपदार्थ पैठारी र सम्पत्ति शुद्धीकरणको मुद्दा लगाइएको थियो।
-1746009348.jpg)
