सेयर बजार विश्लेषण
हाल सेयर बजारमा चार वटा सिमेन्ट कम्पनी सूचीकृत छन् — शिवम, सर्वोत्तम, सोनापुर र घोराही सिमेन्ट उद्योग।
सेयर कारोबारका आधारमा केही सातादेखि यीमध्ये केही प्रमुख दस कम्पनीभित्र पर्दै आइरहेका छन्। यिनको सेयर मूल्यमा पनि केही समययता वृद्धि देखिइरहेको छ। कात्तिक १२ गतेयता यी कम्पनीको सेयर मूल्य एक प्रतिशतदेखि ६ प्रतिशतसम्म वृद्धि भएको छ।
यो ठूलो वृद्धि भने होइन। जबकी यी कम्पनीको मूल्य हालैको नजिकको उच्च विन्दुबाट १३ देखि २६ प्रतिशतसम्म घटेको छ। समग्र बजार नै न्यून विन्दुबाट वृद्धि हुने प्रयासमा रहेकाले यो क्षेत्रमा पनि यस्तै सुधार देखिइरहेको छ।
तर पनि यो क्षेत्रमा विशेष आकर्षण हुनुका केही कारण छन्।
जेनजी आन्दोलनपछिको अपेक्षा
जेनजी आन्दोलनको केही समयपछि बजारमा सूचीकृत सिमेन्ट उद्योगका सेयर मूल्य बढ्ने प्रयासमा देखियो। आन्दोलनका कारण क्षतिग्रस्त भौतिक संरचनाहरूको पुनर्निर्माण हुनेछ र यसले सिमेन्टको व्यापारमा वृद्धि हुनेछ भन्ने बुझाइ लगानीकर्ताहरूको थियो।
सेयर मूल्यमा यसको प्रभाव देखिन पनि थाल्यो। तर केही समयमै लगानीकर्ताहरूमा देखिएको यस्तो उत्साह सेलाएर गयो।
कारण थियो — विद्युत महसुल विवाद।
लामो समयदेखि उद्योगी र नेपाल विद्युत प्राधिकरणबीच डेडिकेटेड तथा टंकलाइन महसुल विवादका कारण यी उद्योगहरूको लाइन काटियो। सेयर मूल्य बढ्ने क्रम पनि शिथिल भयो।
बजार घटिरहेको यो समयमा यस्ता कारणले पनि यो क्षेत्रमा सुधार देखिन सकेन। केही दिनअघि मात्रै सरकारको पहलमा भने यो विवाद समाधान हुने अपेक्षा बढ्दै गएको छ। यसले पनि सेयर लगानीकर्ताहरूमा आशा जगाएको छ।
सिमेन्टको मूल्यमा वृद्धि, आम्दानी बढ्ने अपेक्षा
पछिल्लो एक वर्षमा सिमेन्टको मूल्यमा करिब ३१ प्रतिशतसम्म वृद्धि भएको छ।
हार्डवेयर व्यापारी अनसन साखः भन्छन्, 'एक वर्षमा सिमेन्टको भाउ उच्चले बढेको छ। हालै तिहारपछि पनि सिमेन्टको मूल्यमा वृद्धि गरिएको छ।'
गत वर्ष कात्तिकताका सिमेन्ट प्रतिबोरा ६२५ देखि ६५० रूपैयाँमा कारोबार भइरहेको थियो। हाल सिमेन्ट प्रतिबोरा ८०० देखि ८७० रूपैयाँसम्म कारोबार भइरहेको छ।
एक सातायता मात्रै सिमेन्टको मूल्य प्रतिबोरा २० रूपैयाँको दरमा बढेको साखः बताउँछन्। एक साताअघि सिमेन्ट प्रतिबोरा ८०० रूपैयाँदेखि ८५० रूपैयाँसम्मका कारोबार भइरहेको थियो।
सिमेन्टको मूल्यमा भएको वृद्धिसँगै आम्दानी बढ्ने अपेक्षामा पनि यी कम्पनीहरूको सेयर मूल्य बढिरहेको छ।
ध्यान दिनुपर्ने पक्ष
विद्युत बक्यौता महसुल विवादमा व्यवसायीहरूले अर्बौं रूपैयाँसम्म तिर्नुपर्ने भन्दै प्राधिकरणले लामो समयदेखि ताकेता गरिरहेको छ। यो विवादको समाधान नै नभइसकेकाले यसबाट पर्न सक्ने प्रभाव ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ।
हाल पनि यो क्षेत्रका कम्पनीहरूको मूल्य अन्य क्षेत्रका कम्पनीको तुलनामा उच्च नै छ। बजार बढ्न नसकिरहेकाले उच्च मूल्यका कम्पनीमा लगानी गर्दा भने सचेत हुनुपर्छ।
सिमेन्टमा केही कम्पनी अझै नोक्सानमा छन्। गत आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा घोराही सिमेन्ट उद्योग नोक्सानमा देखिएको थियो। कम्पनीहरूले चालु आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को पहिलो त्रैमासको वित्तीय विवरण भने सार्वजनिक भइसकेको छैन।
| कम्पनी |
१२ कात्तिकको सेयर मूल्य |
२५ कात्तिकको सेयर मूल्य |
फरक प्रतिशत |
| शिवम सिमेन्ट |
५६८ |
६०७ |
६.८ |
| सर्वोत्तम सिमेन्ट |
८५४ |
८७० |
१.८ |
| सोनापुर सिमेन्ट |
४१२ |
४१४ |
०.४८ |
| घोराही सिमेन्ट |
४१९ |
४२७ |
१.९ |