मस्तिष्कको कुनै पनि नसा फुटेर त्यो नसाबाट रगत बाहिर आयो अनि मस्तिष्क (ब्रेन) मा जम्मा भयो भने त्यसलाई हामीले ब्रेन ह्यामरेजको संज्ञा दिने गरेका छौं।
ब्रेन ह्यामरेज शरीर भित्रको रोग र चोटपटकले गर्दा हुन्छ।
कतिपयलाई प्रेसर भइरहेको हुन्छ तर यसको औषधि लिइएन भने ब्रेनमा प्रेसर बढ्छ अनि नसा फुट्न सक्छ।
योसँगै उच्च रक्तचापको बिरामीले नियमित औषधि खाएन भने नसा फुटेर ब्रेन ह्यामरेज हुन्छ। त्यस्तै औषधिको मात्रा मिलेन भने पनि यसको खतरा हुन्छ।
यसको मुख्य कारण भने दुर्घटना हो। दुर्घटनाले गर्दा मस्तिष्कको नसा फुट्छ अनि रगत जमेर ब्रेन ह्यामरेज हुनसक्छ। विशेष गरेर सडक दुर्घटनामा परेकालाई यसको खतरा रहन्छ।
सबै ब्रेन ह्यामरेजको घटनामा अपरेसन नै गर्नुपर्छ भन्ने छैन। बिरामीको अवस्था हेरेर उपचार गर्नुपर्छ।
मुटुको बाथ रोग भएका बिरामीलाई पनि यस्तो रोग हुनसक्छ। लागुपदर्थको सेवन, चुरोट, रक्सी खानेलाई पनि यसको खतरा हुन्छ। उच्च रक्तचाप र मधुमेह भएकाहरूलाई समेत यसको खतरा हुन्छ।
महिलाको तुलनामा पुरूषले रक्सी, चुरोट धेरै खाने भएकाले उनीहरूलाई ब्रेन ह्यामरेजको खतरा धेरै हुन्छ।
सामान्यतया ५० कटेका बिरामीलाई देखिन सक्छ। यद्यपि भर्खरै जन्मेको बच्चादेखि जुनसुकै उमेरकालाई पनि ब्रेन ह्यामरेज हुन सक्छ।
ब्रेन ह्यामरेजको ८० प्रतिशत कारण सडक दुर्घटना भएकाले सबैभन्दा पहिला यसलाई सुधार्न जरूरी छ। व्यवस्थित सडक भएमा दुर्घटना कम हुन्छ अनि ब्रेन ह्यामरेजको खतरा पनि कम रहन्छ।
२० प्रतिशत भने बिना चोटपटक पनि हुन सक्छ। यस्तो समस्याबाट जोगिन नुन, चिल्लो पदार्थ कम खानुपर्छ भने स्वस्थ खाना खानुपर्छ। त्यस्तै व्यायाम गर्ने लगायत पनि गर्नुपर्छ।
(न्युरो सर्जन बिपिन चौरासिया भरतपुरस्थित पुरानो मेडिकल कलेज शिक्षण अस्पतालमा कार्यरत छन्।)
-copy-1761394385.jpg)
-1756446574.jpg)
-1746009348.jpg)
