बुटवलमा रहेको गौतमबुद्ध सामुदायिक मुटु अस्पतालले सरकारबाट भुक्तानी हुनुपर्ने रकम पुस मसान्तसम्म भुक्तानी नभए माघ १ गतेदेखि सरकारले सञ्चालन गरेको विपन्न नागरिक औषधि उपचार कार्यक्रम अन्तर्गत मिर्गौलाको निःशुल्क डायलासिस र मुटुको निःशुल्क उपचार बन्द गर्ने घोषणा गरेको छ।
सरकारले विपन्न नागरिक औषधि उपचार कार्यक्रममार्फत् क्याथल्याबबाट मुटुका बिरामीहरूको उपचार गर्दा १ लाख र मिर्गौलाका बिरामीहरूको डायलाइसिस गर्दा एक पटकमा २ हजार ५ सय रुपैयाँ निःशुल्क उपचारका लागि सूचीकृत अस्पतालहरूलाई उपलब्ध गराउँदै आएको छ।
गौतमबुद्ध सामुदायिक मुटु अस्पतालले पनि उक्त उपचारका लागि सूचीकृत भई मिर्गौलाका बिरामीहरूको निःशुल्क डायलासिस र मुटुका बिरामीहरूको निःशुल्क उपचार गर्दै आएको छ।
जसअनुसार यस वर्ष मात्रै क्याथल्याबमार्फत १ हजार ३८४ जना मुटुका बिरामी र ५५१ जना मिर्गौलाका बिरामीहरूको नियमित डायलासिस गरी १८ करोड ५९ लाख ५४ हजार १४ रुपैयाँ बराबरको उपचार सेवा प्रदान गरेको अस्पतालले जनाएको छ। तर, सरकारले रकम भुक्तानी नगर्दा भने चरम आर्थिक संकट उत्पन्न भई निःशुल्क सेवा नै बन्द गर्नुपर्ने अवस्थामा आइपुगेको अस्पतालले जनाएको छ।
अस्पतालले बुधबार पत्रकार सम्मेलन गरी सरकारबाट प्राप्त गर्नुपर्ने रकम लामो समयसम्म निकासा नगर्दा अन्य उपचार सेवा समेत प्रभावित हुने अवस्था सिर्जना भएकोले सरकारले घोषणा गरेको विपन्न नागरिक औषधि उपचार कार्यक्रम मार्फतको निःशुल्क उपचार सेवा बन्द गर्नुपर्ने बाध्यात्मक अवस्था आइपरेको जनाएको हो।
अस्पतालका अध्यक्ष एजाज आलमका अनुसार अस्पतालले मंसिर मसान्तसम्म १७ करोड ८१ लाख ९ हजार ३७९ रुपैयाँ पाउन बाँकी छ।
अघिल्लो वर्षको समेत गरी मंसिर मसान्तसम्म २० करोड ३९ लाख ३१ हजार ८७९ रुपैयाँ बाँकी रहेकोमा जम्मा २ करोड ५८ लाख २२ हजार ५ सय रुपैयाँ मात्र भुक्तानी हुँदा अस्पताल चरम आर्थिक संकटमा परेकोले विपन्न नागरिक औषधि उपचार कार्यक्रम मार्फतको निःशुल्क उपचार सेवा बन्द गर्नुपर्ने निर्णयमा पुगेको अध्यक्ष आलमले बताए।
‘सरकारबाट पाउनुपर्ने रकम लामो समयसम्म पाउन नसक्दा चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मीको तलब भुक्तानी र बिरामीको उपचारका लागि चाहिने औषधि खरिदका लागि रकम अभाव भएको छ,’ उनले भने।
औषधि सप्लाई गर्ने कम्पनीहरूलाई लामो समयसम्म रकम भुक्तानी दिन नसक्दा औषधि र उपकरण दिन बन्द गर्न थालेकोले उपचार सेवा नै बन्द गर्नुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको अध्यक्ष आलमले बताए।
‘सरकारले अस्पताललाई दिनुपर्ने झन्डै १८ करोड रुपैयाँ रोकेर राख्दा अस्पतालले पनि औषधि र उपकरणहरू सप्लाई गर्ने कम्पनीहरूलाई भुक्तानी गर्न सकेको छैन, एउटै कम्पनीलाई दुई तिन करोड रुपैयाँसम्म दिन बाँकी रहेपछि ती कम्पनीहरूले औषधि सप्लाइ गर्न सक्दैनौँ भनेका छन् औषधि र उपकरण नै नभएपछि बिरामीहरूको उपचार कसरी गर्ने?,’ उनले प्रश्न गरे।
सरकारले निःशुल्क उपचार बापतको रकम कुनै वर्ष स्वास्थ्य विभागबाट त कुनै वर्ष बीमा बोर्डबाट भुक्तानी गर्दा पनि समस्या उत्पन्न भइरहेको बताए।
अध्यक्ष आलमका अनुसार आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा स्वास्थ्य बीमा बोर्डबाट स्वास्थ्य विभागमा सार्दा बाँकी रहेको ६ करोड १९ लाख, ७२ हजार ५ सय रुपैयाँ हालसम्म पनि प्राप्त हुन सकेको छैन।
यस आर्थिक वर्षदेखि फेरि स्वास्थ्य विभागबाट बीमा बोर्डमै भुक्तानीको लागि सार्दा समस्या फेरि दोहोरिएको उनले बताए।
गौतम बुद्ध सामुदायिक स्वास्थ्य संस्थाद्वारा २०७० सालदेखि सुरू गरिएको गौतम बुद्ध सामुदायिक मुटु अस्पतालले २०७३ सालमा क्याथल्याब सेवा सञ्चालन गरी हालसम्म ६ हजार ५६९ जनालाई एन्जियोग्राफी, एन्जियोप्लाष्ट, अस्थायी पेसमेकर, स्थायी पेसमेकर, पेरिकार्डियो सेन्टिसिस, राइट हार्ट क्याथेटराजेसन र पी.टी.एम.सी सेवा प्रदान गरेको छ।
त्यस्तै २०७२ सालदेखि सुरू गरिएको मिर्गौलाको उपचार सेवाबाट हालसम्म ३ लाख ३३ हजार ७२१ सेसन निःशुल्क डायलाइसिस सेवा प्रदान गरेको छ भने हाल पनि ५ सय ५१ जनाले नियमित रूपमा मिर्गौलाको नियमित डायलाइसिस गराउँदै आएका छन्।
लुम्बिनी प्रदेशका सबै अस्पतालहरूमा गरी साढे आठ सय हाराहारी मिर्गौलाका बिरामीहरूले नियमित डायलासिस गराउँदै आएकोमा गौतमबुद्ध सामुदायिक मुटु अस्पतालले मात्रै ५५१ जनाको डायलासिस गराउँदै आएको छ।
बाहिरी जिल्लाका बिरामीहरूलाई बुटवलमा आई नियमित डायलासिस गराउँदा आउने जाने समस्या सँगै आर्थिक भार समेत थपिने भएकोले अस्पतालले बुटवलसँगै दाङको लमही, पाल्पाको तानसेन, स्याङ्जाको वालिङ र कपिलवस्तुको वाणगंगामा डायलाइसिस सेन्टर सञ्चालन गरी बिरामीहरूलाई सहज सेवा प्रदान गर्दै आइरहेको अस्पतालले जनाएको छ।