नेपाली कांग्रेस कास्कीले पोखराको परिवर्तन र समावेशी विकासका लागि ८ बुँदे अवधारणा पत्र सार्वजनिक गरेको छ।
महानगरको आगामी आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रम र बजेटमा सम्बोधन गर्न अवधारणा पत्र बुझाउन लागिएको कांग्रेस कास्कीका सभापति किशोरदत्त बरालले जानकारी जानकारी दिए।
‘पोखरा महानगरलाई कस्तो बनाउने र कसरी बनाउने भनेर हामीले सर्वेक्षण गर्यौं, विज्ञहरूको धाराणा पनि लियौं,’ सभापति बरालले भने, ‘हामीले तयार गरेका अवधारणा महानगरका मेयरलाई बुझाउँछौं। आगामी वर्षको नीति, कार्यक्रम र बजेटमा समावेश हुने अपेक्षा पनि राखेका छौं।’
स्थानीय निर्वाचन २०७९ मा तत्कालीन ५ दलीय गठबन्धन तर्फबाट कांग्रेसले नेकपा एकीकृत समाजवादीका उम्मेदवार आचार्यलाई जिताएको भन्दै उनले महानगरलाई सफल बनाउन कांग्रेसको पनि दायित्व भएको बताए।
सभापति बरालका अनुसार पोखरा महानगरले दीर्घकालीन विकास र पोखराका प्रकृति संरक्षणका लागि बहस, अध्यन र अनुसन्धानमा आधारित योजना बनाउनुपर्नेमा जोड भएको जसका लागि बहस र छलफलबाट अघि बढ्न बारम्बार सुझाव दिएको थियो।
महानगरलाई सुझाव दिन अवधारणा पत्र बनाउँदा कांग्रेसले पोखरालाई कस्तो बनाउने र कसरी बनाउने भनेर सुझाव मागेको थियो। जसमा अन्तक्रिर्यामार्फत २५० जना, गुगल फर्मबाट १२७ जना, फेसबुक म्यासेन्जरमार्फत ८२ जना र इमेलमार्फत ७६ जना गरी ५३५ जनाले सुझाव दिएका थिए।
अवधाराणा पत्रको पहिलो बुँदामा कांग्रेसले राजश्व संकलनलाई राखेको छ। करको दर कम राखेर करदाताको संख्या बढाउनुपर्ने, उद्योग, व्यापार र स्वरोजगारमा संल्न नागरिकलाई आवश्यक वातावरण बनाउनुपर्ने, नागरिकलाई उद्यमशीलतातर्फ आकर्षित हुने योजना ल्याउन कांग्रेसले सुझाव दिएको छ।
थोरै मानिससँग धेरै कर लिनुभन्दा पनि थोरै कर धेरै मानिससँग लिनु उपयुक्त हुने भन्दै कांग्रेसले करदाता र कर प्रणालीलाई दण्ड नभई दायित्वका रूपमा स्थापित गर्न सुझाव दिएको छ।
कांग्रेसले विद्यालय शिक्षासम्बन्धी नीतिमा व्यापक परिवर्तन गर्ने कुरा दोस्रो बुँदामा सुझाव दिएको छ।
अहिलेको शिक्षा प्रणालीले जागिर खोज्ने युवा उत्पादन गरेको भन्दै उद्यमशील र सिर्जनशील युवा उत्पादनमा जोड दिन कांग्रेसको सुझाव छ। विद्यालयलाई प्रयोगशालाका रूपमा विकास गरी विद्यार्थीले प्रयोगात्मक शैलीमा सिक्न पाउनुपर्ने भन्दै कांग्रेसले तालिम, अनुसन्धान, प्रविधिको प्रयोगमा जोड दिएको छ।
तेस्रो सुझावमा कांग्रेसले सुशासन अभिवृद्धी गर्न भनेको छ।
महानगरमा व्याप्त भ्रष्टाचार, बेथिति, ढिलासुस्ती, जनगुनासोको बेवास्ता बढेको भन्दै कांग्रेसले उत्तरदाथी र जवाफदेही भएर काम गर्न सुझाव दिएको छ।
जवाफहीनता र परादर्शीताको अभावले आम नागरिकमा निराशा र असन्तोष बढेको भन्दै कांग्रेसले बनाएको अवधारणा पत्रमा छिटोछरितो सेवा प्रदान गर्न, भ्रष्टाचार रोक्न र पारदर्शीता अपनाउन भनेको छ।
भ्रष्टाचारविरूद्ध शून्य सहनशीलता अपनाउँदै नागरिकको गुनासो समयमै सुनुवाई गर्ने, नियमित सार्वजनिक सुनुवाई आयोजना गर्ने र उत्तरदायी, पारदर्शी र विश्वासिलो महानगर बनाउन सुझाएको छ।
चौथो सुझावमा पोखरा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट नियमित अन्तर्राष्ट्रिय उडान गर्न भारतसहित दक्षिण एसिया र मध्यपूर्वी एसियाका देशका एयरलाइन्ससँग उडान सम्झौता गर्न कांग्रेसले माग गरेको छ।
पोखरामा अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटक भित्र्याउन ‘भिजिट पोखरा’ कार्यक्रम प्रभावकारी रूपमा सञ्चालन गर्नुपर्ने भन्दै कांग्रेसले विमानस्थल सञ्चालन परिषद गठन गरी विमानस्थल सञ्चालनका लागि नियमित लाग्ने एउटा समिति गठन गर्न माग गरेको छ।
विमानस्थल निर्माणमा भएका भ्रष्टाचारको छिटो छानबिन गरी दोषीलाई कारबाही गर्न पनि कांग्रेसले माग राखेको छ।
पाचौंमा उत्पादन अभियान चलाउन सुझाएको छ।
महानगरका ग्रामिण भेगलाई उत्पादन केन्द्र बनाउनुपर्ने कांग्रेसले सुझाएको छ। महानगरमा एक वडा एक उत्पादन कार्यक्रम सञ्चालन गर्न जोड दिएको छ।
उत्पादित खाद्यवस्तु महानगरको बजार क्षेत्रमा प्रशोधन र बिक्रीको वातावरण मिलाउन पनि सुझाएको सभापति बरालले बताए। ग्रामिण भेगमा किसानले उत्पादन गरेका सामाग्रीको बजार व्यवस्था गर्न पोखरामा फामर्स हब बनाउन कांग्रेसले सुझाएको उनले बताए।
छैटौं सुझावमा कांग्रेसले औद्योगिक क्षेत्र पुनसंरचना गर्न माग गरेको छ।
अहिले औद्योगिक क्षेत्र रहेको ठाउँलाई आधुनिक प्रविधि, शिक्षा र नवप्रवर्तनसँग जोडेर रूपान्तरण गर्न कांग्रेसले सुझाएको छ।
अहिले भएको औद्योगिक क्षेत्र शहरबीचमा रहेको भन्दै औद्योगिक क्षेत्रलाई नवप्रवर्तन र सांस्कृतिक केन्द्रका रूपमा स्थापित गर्न माग गरेको छ।
सातौं सुझावमा पोखराका तालहरूको संरक्षण सम्बन्धि छ।
सर्वोच्च अदालतले पोखराका सबै तालहरूको मापदण्ड तोकेर विकास र संरक्षणको स्पष्ट मार्गचित्र दिएको भन्दै अदालतको आदेश पालना गर्न कांग्रेसले सुझाएको छ।
तालको जमिनमा अवैध संरचना बनाउने र अवैध तरिकाले दर्ता गर्नेहरूको लालपूर्जा खारेज गर्न र अवैध संरचना हटाउन तदारूकता देखाउन भनेको छ।
अदालतको आदेशअनुसार पुराना जग्गा धनीलाई भने उचित मुआब्जाको व्यवस्था गर्न पनि सुझाव दिएको सभापति बरालले बताएका छन्।
आठौं, सुझावमा विकाससम्बन्धि दृष्टिकोण बदल्न आग्रह गरेको छ।
विकासका विषयमा धेरैथरी ब्याख्या भएको भन्दै कांग्रेसले सडक, अस्पताल, विद्यालय लगायत संरचना बनाएर मात्र विकास नहुने स्मरण गराएको छ।
‘सडक बनाए पनि जनताको यात्रा पीडामुक्त छेन। अस्पतला बनाए पनि गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवा पाएका छैनन्। स्कुल बनाए पनि शिक्षाले जीवन बदल्न सकेको छैन। जनताको दिनचर्या झनझन् जटिल भएको छ,’ सुझावमा भनिएको छ।
आम नागरिकलाई सुविधा र खुसी दिने विकास आवश्यक रहेको भन्दै कांग्रेसले सुझाव पत्रमा गाउँका उत्पादनलाई बजारसँग जोड्ने, कृषि, शिक्षा, स्वास्थ्य र रोजगारीलाई अधिकारका रूपमा स्थापित गर्न कांग्रेसले जोड दिएको छ।
कामको गणना गर्नुभन्दा पनि आम नागरिकमा विश्वासको पुनः निर्माण हुने गरी संरचनामाभन्दा संवेदना र सेवा पुग्ने गरी योजना बनाउन कांग्रेसले सुझाएको छ।
यस बाहेक पोखरामा प्याराग्लाइडिङ लगायत साहसिक खेलको अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता आयोजना गर्न, कुहिने फोहोरमैलाबाट वडा र टोलमै कम्पोष्ट मल बनाएर पार्क र खेतीपातीमा प्रयोग गर्न, नदीनालाहरूको मापदण्ड पूर्ण रूपमा लागू गर्न पनि सुझाएको सभापति बरालले बताए।
‘कांग्रेसले हाम्रो पनि मेयर हो भनेर मत मागेका कारण अहिलेका मेयरलाई सफल बनाउने दायित्व हाम्रो पनि हो,’ उनले भने, ‘त्यही भएर हामीले सुझाव दिएका हौं।’
कांग्रेसले विकास निर्माणका योजना बनाउनेदेखि अनुगमनसम्म गर्न ‘बहुदलीय सहकार्यमा आधारित विकास समिति’ बनाउन पनि माग गरेको छ।
राजनीतिक प्रतिश्पर्धा चुनावमा गरे पनि विकास निर्माण र पोखराको भविष्यसँग सम्बन्धित विषयमा सबै दल र नागरिक समाज एकै ठाउँमा उभिनुपर्ने सभापति बरालको भनाइ छ।
महानगरका मेयर आचार्यसँग पटक पटक भेटघाट हुँदा सुझाव दिए पनि कार्यान्वयन नगरेकाले लिखित रूपमा सुझाव दिन लागिएको उनले बताए।
‘हामीले हाम्रो पार्टी कार्यालयमा बोलाएर पनि सुझाव दियौं। अरू भेटघाट महानगरले राखेको बैठकमा पनि पटक पटक सुझाव दिएका थियौं,’ उनले भने, ‘कति कुरा भन्दाभन्दै पनि मानेका छैनन्। छलफल होस् भनेर आइतबार लिखित सुझाव दिँदै छौं।’
